خبرگزاری ایلنا به نقل از محمد بنیازاده، فعال حقوق کودکان نوشت بیش از 950 هزار کودک متاهل در ایران وجود دارد که 85 درصد آنها را دختران تشکیل می‌دهند.

خبرگزاری ایلنا به نقل از محمد بنیازاده، فعال حقوق کودکان نوشت بیش از 950 هزار کودک متاهل در ایران وجود دارد که 85 درصد آنها را دختران تشکیل می‌دهند.

ازدواج زیر سن قانونی بر خلاف پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک است. این پیمان نامه، سن زیر 18 سال را «سن کودکی» تعریف کرده است که در آن بستن هرگونه قرارداد با کودک ممنوع است.

از نظر حقوقی، ازدواج هم نوعی قرارداد است که میان زن و مرد بالغ بسته می‌شود و با کودکان زیر سن قانونی نمی‌توان چنین قراردادی بست.

گزارشی که تیرماه سال گذشته منتشر شد نشان می‌داد که 850 هزار کودک ازدواج کرده زیر 18 سال در ایران وجود دارد. این آمار بدون در نظر گرفتن ازدواج‌های ثبت نشده و تعیین وضعیت حدود 100 هزار کودک بدون شناسنامه منتشر شد.

فرشید یزدانی، پژوهشگر مسایل اجتماعی می‌گوید که با استناد به سالنامه مرکز آمار ایران مربوط به آخرین سرشماری کشور در سال 85، می‌گوید اکنون 25 هزار کودک که ازدواج کرده بودند، طلاق گرفته‌اند که نسبت جنسیتی آن 15 هزار و 600 نفر مرد و بقیه زن هستند.

به گفته آقای یزدانی، 490 هزار نفر از مجموع کودکان ازدواج کرده، در نقاط شهری زندگی می‌کنند و تعداد کودکان روستایی متاهل حدود 355 هزار نفر است.

همچنین طبق آمار، 8 درصد از کودکان روستایی و 6 درصد از کودکان شهری ازدواج کرده‌اند.

از مجموع 848 هزار کودک ازدواج کرده، 62 هزار نفر از آنها کمتر از 14 سال دارند که 43 هزار نفر آنها زن و بقیه مرد هستند.

آمارها نشان می‌دهد درسطح جهانی 36 درصد زنان 20 تا 24 ساله قبل از رسیدن به سن 18 سالگی ازدواج کرده‌اند.

ازدواج کودکان در سطح جهان از مشکلات اجتماعی شمرده می‌شود که فعالان حقوق بشر به دنبال بازگرداندن حقوق کودکان در زمینه ازدواج هستند.

با وجود کنوانسیون جهانی حقوق کودک، کشورها قوانین داخلی  خود را دارند که براساس «عرف و شرع» تعریف شده و گاهی بر خلاف شاخص‌های جهانی است.

به همین دلیل است که اگرچه همه کشورهای جهان به جز ایالات متحده و سومالی، کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودکان را پذیرفته‌اند، اما فقط در 140 کشور این کنوانسیون اجرا می‌شود.

در بعضی از کشورها به‌خصوص کشورهای اسلامی، سن بلوغ را همان سن ازدواج می‌انگارند.

براساس فتوای برخی مراجع تقلید شیعه هم، دختران در سن 9 سالگی و پسران در سن 14 سالگی به بلوغ می‌رسند و می‌توانند ازدواج کنند.

بر اساس برخی اطلاعات موجود، سن ازدواج در افغانستان برای مردان 18 سال و برای زنان 16 سال، در چین برای مردان 22 سال و زنان 20 سال، در عراق برای مردان 18 سال و برای زنان 15 سال و در پاکستان برای مردان 18 سال و برای زنان 16 سال است.

بر اساس همین اطلاعات، سن ازدواج در بیشتر کشورهای اروپایی برای مردان 18 سالگی و برای زنان 16 سالگی است. در بیشتر ایالت‌های آمریکا هم سن ازدواج بین 16 تا 18 سالگی تعیین شده است.

اما این قوانین در بسیاری موارد تضمین اجرایی ندارند. به همین دلیل است که موارد زیادی از ازدواج اجباری در کنار آزار جنسی گزارش می شود.

بنا به تعریف صندوق حمایت از کودکان ملل متحد (یونیسف)، ازدواج اجباری کودکان در بیشتر موارد برای توجیه آزار جنسی انجام می‌شود.

در جامعه ایران که بر اساس عرف اجتماعی، سن ازدواج بالاتر از حدود تعیین شده شرعی است، وجود 950 هزار کودک متاهل، آمار نگران‌کننده به نظر می‌رسد.

از یک سو با مجوزی که شریعت برای ازدواج کودکان داده است، پیگیری حقوقی مساله کودکان متاهل در عمل غیرممکن می‌شود.

به عبارت دیگر، نظام دادگستری ایران، ازدواج دختران بالای 9 سال را نقض حقوق کودکان قلمداد نمی‌کند.

اما به جز دلایل حقوقی، ازدواج زودهنگام کودکان دلایل فرهنگی هم دارد.

فرسید یزدانی، پژوهشگر اجتماعی، فقر اقتصادی و فرهنگی خانواده‌ها به ویژه در روستاها و حاشیه شهرها را از دلایل اصلی ازدواج کودکان می‌داند.

آموزش به خانواده‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی، مقابله با فقر فرهنگی و حمایت اقتصادی از خانوارهای فقیر از جمله راه‌کارهای جلوگیری از ازدواج کودکان بر شمرده شده است.