جنیو عبدو، یکی از تحلیلگران موسسه «بروکینگز» آمریکا در مقاله‌ای با بررسی ظهور فرقه‌گرایی جدید در جهان عرب، به‌ویژه در بحرین، لبنان و همچنین ایران، از پیچیدگی تازه طبقه‌بندی پیروان مذهب شیعه و سنی در خاورمیانه نوشته است.
در این مقاله که در وب‌سایت این موسسه مستقر در واشنگتن منتشر شده، آمده است که در بحبوحه «بیداری عرب» طبقه‌بندی تازه‌ای میان مذاهب سنی و شیعه ایجاد کرده و چالش‌های دیپلماتیک و ژئوپولتیکی که آمریکا با آن مواجه است را دچار پیچیدگی کرده است.
نویسنده این مطلب با بررسی برخی نکات، توصیه‌های کلیدی سیاسی به آمریکا ارائه می‌دهد و تاکید می‌کند که آمریکا نیازمند توجه جدی به تفاوت‌های حقوقی مذهبی است و این موضوع به سادگی پدیده‌های ثانوی مانند اعتراض‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیست.
این تحلیل‌گرد درحالی به سراغ موضوع جدایی میان شیعه و سنی رفته است که از بیش از دو سال گذشته هم‌زمان با تظاهرات اعتراضی درحمایت از برقراری دموکراسی در مصر و لیبی، این اعتراض‌ها به بحرین و سوریه برخی نقاط دیگر کشیده شده است.
عبدو معتقد است که تحلیلگران، محققان و تصمیم‌گیرندگان عجول هستند و جنگ میان شیعه و سنی را، مانند جنگ در درون اسلام مشاهده می‌کنند، اما پیامدهای گسترده‌تر ژئوپولتیک از فزونی فرقه‌گرایی، باید یکی از نگرانی‌های بزرگ آمریکا باشد که به دنبال حفظ منافع خود در خاورمیانه است.
او برای نمونه به اعتراض‌ها در کشور بحرین اشاره کرده است و افزوده است که میان مخالفان شیعه تحت سلطه حکومت بحرین و دولت سنی مذهب این کشور که مورد حمایت ایالات متحده قرار داد، آشتی برقرار نیست.
اکثریت مردم این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند و خواستار اصلاحات سیاسی در حکومت سنی مذهب منامه هستند اما این حکومت از نیروهای نظامی امارات متحده عربی و عربستان سعودی استفاده می‌کند، ایران را که از این جمعیت شیعه حمایت می‌کند، به تحریک معترضان شیعه متهم کرده است.
در این مقاله آمده است که ایالات متحده، عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس که از «آل خلیفه سنیمذهب» حمایت می‌کنند، در دراز مدت، اهداف امنیتی خود را تضعیف خواهند کرد اگر اقدامات لازم را برای کمک به مخالفان این دولت‌ها صورت ندهند و یا دولت آل خلیفه را برای سیاست‌های سرکوبگرانه‌اش که به عنوان موارد نقض‌شده حقوق بشر شناخته شده، مجازات نکنند.
این مقاله با تکیه بر حدود دویست مصاحبه با بازیگران کلیدی، تحلیلگران و سیاستگذاران در خاورمیانه و همچنین آمریکا و اروپا از مارس ۲۰۱۲ تا ژانویه ۲۰۱۳ و گزارش‌های رسانه‌ها به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی، به نگرانی‌های مهم آمریکا در سیاست خارجی می‌پردازد.
به گفته عبدو، یکی از نکات برجسته این نوشته این است که چگونگی برداشت عموم مردم از مداخله خارجی، جنگی مجازی با ایران، سوریه و حزب‌الله لبنان از یک طرف میان و عربستان سعودی، ایالات متحده و ترکیه از سوی دیگر ایجاد کرده است، نشان می‌دهد.
این تحلیگر امور خاورمیانه همچنین تصریح کرده است که قیام شیعیان بحرین، در حال حاضر به کشمکشی نه تنها برای مردم بحرین، بلکه به مبارزه‌ای برای جایگاه شیعه در خاورمیانه تبدیل شده است.
ایران به عنوان بزرگ‌ترین کشور شیعه مذهب خاورمیانه، طی سال‌های گذشته به تلاش برای رساندن اسلحه برای شیعیان زیدی یمن نیز متهم شده است و در حالی که کمتر از بیست درصد از جمعیت سوریه را شیعه‌مذهبان تشکیل می‌دهند، از حکومت بشار اسد که خود شیعه علوی است به عنوان بزرگ‌ترین متحدش در خاورمیانه حمایت می‌کند.
به گفته عبدو، قیام شیعیان در لبنان پس از دهه‌ها، برای اولین بار در معرض خطر است چرا که جنگ سوریه، با حمایت حکومت بشار اسد و ایجاد جنبش‌های تندوری سنی مذهب، در مقابل جایگاهی که شیعیان لبنان در طول تاریخ به سختی به دست آورده‌اند، اکنون موقعیت جایگاه رهبری شیعیان را در یک موقعیت غیرقابل دفاع قرار داده است.
این تحلیلگر افزوده است که در نتیجه، با کاهش قدرت برای شیعیان، جنبش‌ها و احزاب سلفی اکنون مسلط هستند و به احتمال زیاد به طور فزاینده‌ای نقش آن‌ها در سیاست‌هاب عربی افزایش خواهد یافت.
