تهران، 226 سال پیش به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد.

تهران، بزرگترین شهر ایران، روز اول فروردین1387 دویست و بیست و ششمین سال تولد پایتختی خود را پشت سرگذاشت.

«سيداحمدمحيط طباطبايي»،رييس كميته موزه ايران (ايكوم)، اين جشن را از مهمترين جشن هاي تهران بزرگ مي داند كه مدتهاست فراموش شده است.

طباطبایی به خبرگزاری میراث فرهنگی گفت : با فرارسیدن بهار، تولد دویست و بیست و ششمین سال پایتختی این کلان شهر، بهار دیگری را به مردم این شهر دودگرفته یادآوری می کند.

طباطبایی افزود: بر اساس اسناد تاریخی، آقا محمد خان قاجار بنيانگذار خاندان قاجاريه در ايران ، 15ربيع الثاني 1195 هجري قمري برابر با 1 فروردين ماه 1161 خورشيدي و 21 مارس 1782 ميلادي، تهران را «تخت گاه» ايران اعلام كرد.

درمورد تهران چه می دانیم؟

اولین نکته ای که با نام تهران به اذهان خطور می کند، ساختار اداری، جمعیت حدود 14 میلیون، میدان آزادی، آلودگی و ترافیک شهر است و در این میان، جاذبه های طبیعی، دیدنی ها و امکانات شهر در رده های بعدی قرار می گیرند و شاید ارزش های تاریخی و فرهنگی و به ویژه تاریخچه آن فراموش شده باشد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سیدعبدالله انوار، ایران شناس و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت : تهران دوره ایلخانیان و تیموریان را می گذارند تا به زمان صفویان می رسد و پس از آنکه مورد توجه شاه طهماسب اول (سال 944 قمری برابر با 909 شمسی) قرار می گیرد، اطراف تهران برای نخستین بار بارویی کشیده می شود و به شهرکی تبدیل می شود که از شمال میدان توپخانه و سپه، از جنوب به مولوی، از شرق به ری و از غرب به شاپور محدود میشد.

ازنظر شهری، تهران به 23 منطقه شهرداری، محلات قدیم و جدید، شهرک ها و کوی ها تقسیم شده است و به همین خاطر تهران بزرگ نام گرفته است.

جمعیت تهران بزرگ 413 348 13 نفر و ارتفاعش از سطح دریا 1138 متر است. میزان بارندگی آن بین 245 تا 250 میلیمتر در سال متغیر است و جز مناطق زلزله خیز به شما می‌رود.

مروری بر تاریخچه تهران نشان می دهد وجه تسمیه نام تهران برگرفته از این باور است که سراسر دشت پهناوری که امروز تهران بزرگ خوانده می‌شود در میان کوههای اطراف، گود به نظر می‌رسید و بدین سبب «ته ران» نام گرفت. برخی هم گفته اند که چون اهل تهران هنگام حمله دشمن زیر زمین پنهان می شدند، اینجا به «ته ران»یعنی زیرزمین معروف شد.

براساس اسناد تاریخی، کشف ابزارهای باستانی در تپه های قیطریه (شمال تهران) در دهه 40 شمسی، تمدن  3200 ساله در این منطقه را نشان داد که به « تمدن قیطریه» معروف شد و پس ازحمله مغولان به ری و مهاجرت اهالی ری به تهران،این شهر بیش از پیش رشد کرد.

جغرافی شهر می گوید تهران در پهنه ای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنه های جنوبی البرز گسترده شده است. قله توچال، دره های اوین، درکه و نیاوران شهروندان خسته از زندگی ماشینی را به خود می خوانند.

قرار گرفتن شهر در میان کوه و کویر، در شمال و جنوب، موجب جریان آهسته هوا از دشت به کوه در روز و از کوه به دشت درشب شده که این مزیتی بر هوای خاص شهر است. باروی شاه طهماسب (کاخ گلستان) به برکت همین هوای خوش شهر و پس از دستور شاه طهماسب اول صفوی (اوایل قرن دهم شمسی) ساخته شد.

در بخش دیدنی های شهر، بازار تهران، موزه ها، کاخ ها، اماکن مذهبی مثل شاه عبدالعظیم در شهرری، و امامزاده صالح در تجریش بازدیدکنندگان زیادی دارند.

البته خیابان پردرخت ولیعصر که از پل تجریش تا میدان راه آهن کشیده شده است و دوطرف آن ساختمان های مسکونی و اداری قرار گرفته است، تهران 50 سال پیش را در اذهان پیرمردان و پیرزنان شهر تداعی می کند که هنوز هم فرصتی برای قدم زدن باقی مانده است.

ازنظر امکانات شهری، می توان به پارک های جنگلی، بوستان ها و فرهنگسراها اشاره کرد. برپایه آمار رسمی حدود 739 بوستان، 71 فرهنگسرا و 33 موزه در سطح شهر وجود دارد.

اما ازجمله مهم ترین امکانات شهری، فرودگاه های مهرآباد و امام خمینی هستند که بهره برداری از فرودگاه امام خمینی در سال‌ 1382 آغاز شد. این فرودگاه در 30 کیلومتری جنوب غربی تهران واقع است.

علاوه براین، پایانه های مسافربری در چهار نقطه جغرافیایی شهر، شبکه راه آهن و بزرگراهها از جمله اقداماتی است که برای کاهش بار ترافیکی این شهر در نظر گرفته شده است اگر چه ظاهرا مشکل ترافیک تهران به این آسانی‌ها حل شدنی نیست.

دراین میان، متروی تهران که بطور رسمی از سال 1377 شروع بکار کرد، بخش مهمی از جابجایی مسافران تهران به کرج را انجام می دهد. طبق آمار وبسایت متروی تهران، این مترو 46 ایستگاه در شهر دارد و برنامه های توسعه خطوط آن دردست اجراست. تاریخچه مترو به زمان ناصرالدین شاه و قرارداد رویترز با انگلیس برمی گردد.

شهرهای خواهر تهران هم کم نیستند، تهران و استانبول ترکیه سالها پیش شهرهای خواهر خوانده شدند و بعدها این شهر خواهری خود را با پکن چین، کاراکاس ونزوئلا، سئول کره جنوبی، هاوانای کوبا، مینسک بلاروس و تشوانه آفریقای جنوبی اعلام کرد.

آلودگی تهران یکی از بزرگترین مشکلات شهر است که نخستین زنگ خطر آن در سال 1374 با عنوان بحران ملی به صدا درآمد و عزم ملی را طلب کرد. محصوربودن تهران درمیان کوهها، شمار زیاد خودروها و استفاده از خودروهای فرسوده و فرهنگ تک سرنشینی عوامل آلوده شدن سطح شهر هستند که برسلامت جسمی و روانی شهروندان بسیار تاثیرگذاشته است.

جالب آنکه بهار امسال با تولد پیامبر اسلام، 17 ربیع الاول برابر با 6 فروردین، و تولد آشوزرتشت، 7 فروردین، همراه بود.