با اینکه نزدیک به 15 سال از تصویب اولین قانون ممنوعیت ماهواره گذشته است، ولی ظاهرا مجلس هنوز نتوانسته است راه حل عملی برای رشد روز افزون استفاده از آن پیدا کند.

مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه طرح اصلاح قانون ممنوعیت بكارگیری تجهیزات دریافت ماهواره را از دستور کار خود خارج کرد.

این طرح که توسط نمایندگان مجلس ششم در سال 1381 به صحن علنی برده شد، با مخالفت شورای نگهبان روبرو شد و با رای 123 نماینده برای همیشه از دستور کار نمایندگان مجلس حذف شد.

دلیل خارج شدن این طرح، قابل قبول بودن اشکالاتی ذکر شد که شورای نگهبان بر آن وارد دانست.

شورای نگهبان این طرح را مخالف شرع و قانون اساسی دانست و اعلام کرد که این طرح مغایر با بند اول اصل سوم قانون اساسی یعنی «ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان، تقوی و مبارزه با تمام مظاهر فساد و تباهی» و بند ‪ 5‬اصل سوم قانون اساسی در مورد «طرد كامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب» است و با اصل نهم قانون اساسی درباره تفكیك ناپذیری وحدت و تمامیت ارضی كشور از یكدیگر و لزوم حفظ آنها نیز مغایرت دارد.

به گفته ستار هدایتخواه، مخبر کمیسیون فرهنگی مجلس، هم اکنون طرح مشابهی تحت عنوان طرح استفاده مدیریت شده از ماهواره در دستور کار کمیسیون فرهنگی قرار دارد.

خبرهای مربوط به این طرح در مرداده ماه سال 85 منتشر شد. به موجب این طرح که طی سه سال گذشته در دستور کار نمایندگان مجلس قرار داشته است، جریمه استفاده از تجهیزات ماهواره ‌ای افزایش خواهد یافت و از 300 هزار تومان به 5 میلیون تومان خواهد رسید.

دلیل ارائه‌ی این طرح که در 11 ماده تدوین شده است «ایجاد شرایط لازم به‌منظور دریافت برنامه‌های صوتی و تصویری از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی کابلی و کانال‌های ماهواره‌ ای براساس ضوابط صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، با در نظر گرفتن شرایط رو به توسعه و پیشرفت سریع کشور و جهان در عرصه تکنولوژی، ارتباطات و با هدف صیانت از هویت و فرهنگ اسلامی ایران» اعلام شده است.

طرح قانون ممنوعیت ماهواره چه بود

در بهمن ماه 1373 قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت ماهواره در ده ماده به تصویب مجلس و شورای اسلامی رسید.

به موجب ماده 1 این قانون ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع است و ماده 2 آن نیز نیروی انتظامی و و نیروی مقاومت بسیج را مجری قانونی جمع آوری آن در صورت تخلف اعلام می‌کند.

طرحی که در سال 81 توسط نمایندگان مجلس ششم ارائه شد سعی در ایجاد تغییراتی در قانون فعلی داشت که با مخالفت شورای نگهبان روبرو شد. این طرح در ده ماده و به در خواست 34 نماینده مجلس تهیه و ارائه شده بود.

براساس این طرح برای جمع آوری تجهیزات غیرمجاز دریافت تصویر تلویزیونی از ماهواره، نیروی انتظامی موظف است با اعطای حداکثر یک هفته مهلت و اخطار و در صورت ادامه استفاده با مجوز مقام صالح قضایی نسبت به جمع آوری تجهیزات مذکور اقدام نماید.

در مقدمه این طرح از جمله دلایل ارائه آن «بلاتکلیفی استفاده از اینترنت و تجهیزات دریافت مربوطه»،«برخوردهای موردی دستگاه‌های اجرایی»،« وجود تبصره‌ها و مواد دست و پاگیر در قانون قبلی» و « جلوگیری از استفاده بی‌رویه و بدون مجوز و خارج از چارچوب قانون قبلی» عنوان شده بود.

بر اساس آمار غیر رسمی، حدود 30 میلیون ایرانی دارای گیرنده‌های ماهواره هستند و هر روز این تعداد در حال افزایش است. مقامات دولتی تا کنون به طرق مختلف سعی در جلوگیری از افزایش نفوذ و حضور دیش‌ها و گیرنده های ماهواره ای در خانه ها کرده‌اند که ظاهرا این طرح‌ها موفقیت آمیز نبوده است.

از جمله این اقدامات، حضور نیروهای انتظامی و بسیج در منزل مردم و جمع آوری دیش‌های ماهواره است که خبرهایش هر از چند گاهی به گوش می‌رسد ولی تا کنون این طرح به طور مستمر و مدون پی‌گیری نشده است.

بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که دولت تا کنون نتوانسته است به یک برنامه جامع و قابل اجرا برای حل مشکل ماهواره دست پیدا کند و افزایش روز افزون استفاده از ماهواره در میان خانواده‌های ایرانی علیرغم غیرقانونی بودن آن به راحتی قابل چشم‌پوشی نیست.

به نظر می‌رسد که هر مجلسی طرح جدیدی برای استفاده و بکارگیری از تجهیزات ماهواره‌ای دارد که تا کنون هیچ کدام از آن‌ها به مرحله تصویب و عمل نرسیده‌است. با توجه به اینکه عمر مجلس هفتم رو به پایان است بعید به نظر می‌رسد مجلس هفتم نیز در زمینه تجهیزات ماهواره به نتیجه‌ای برسد و باید منتظر تصمیم و یا طرح جدید مجلس هشتم در این خصوص شد.