تحلیلهای گوناگونی درباره بمباران تاسیسات هستهای سوریه توسط اسراییل ارائه شده است. اخطار به ایران یکی از این دلایل است.
نیمه سپتامبر گذشته بلافاصله پس از آنکه خبر بمباران خاک سوریه توسط جنگندههای اسراییلی در رسانه ها مانند بمب صدا کرد، سکوت عجیبی اطراف این موضوع بر فضای رسانهای حاکم شد.
در این زمان هنوز گزارش سازمانهای امنیتی ایالات متحده درباره توقف برنامه اتمی ایران منتشر نشده بود و بیم حمله نظامی آمریکا می رفت.
مقامات آمریکایی از ابتدا درباره بمباران خاک سوریه سکوت کرده و تنها واکنشهای کلی نشان دادند. گمانه زنیها نیز درباره آن پس از مدتی به انتظار برای دریافت اخبار جدیدتر تبدیل شد.
برخی تحلیلگران سیاسی این حمله هوایی را پیامی از سوی واشنگتن برای تهران دانستند که توسط جنگندههای اسراییلی ارسال شده است.
خصوصا در آن زمان، هنوز مقامات اسراییلی و برخی رسانه ها ادعا می کردند که تاسیسات هدف قرار گرفته، تاسیسات هستهای بوده و درمراحل بسیار پیشرفتهای از ساخت بمب هستهای بوده است.
ذکر این نکته به تنهایی نشان می داد که از منظر واشنگتن و تلآویو فعالیت هستهای ایران به هیچ وجه تحمل نخواهد شد و آنها در صورت صلاح دید، دست به حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران خواهند زد.
کشته شدن متخصصان ایرانی
در این میان برخی روزنامهها عنوان کردند که عده ای از متخصصان ایرانی و اتباع کره شمالی در این بمباران کشته شدهاند.
بنا به ادعای این منابع، در سالهای گذشته جمهوری اسلامی پس از مواجه شدن با فشار بازرسیهای بینالمللی بخشی از فعالیت هستهای خود را که جنبه نظامی داشته به خاک سوریه منتقل کرده است.
بنا به ادعای این منابع هدف از این اقدام، نخست ادامه فعالیتهای هستهای توسط ایران در محلی خارج از خاک این کشور و تعهدات آژانس بینالمللی انرژی هستهای بوده و دوم اینکه ایران خواسته با بهرهمند ساختن دمشق از این توانایی، قدرت بازدارندگی سوریه را در مقابل دشمن مشترک، یعنی اسراییل، افزایش دهد.
البته، این رسانهها دلیل و مدرک روشنی در اثبات این گفتهها ارایه ندادند و پس از مدتی موضوع در میان سکوت مقامات سوری در اذهان کمرنگ شد.
اما هفته گذشته، مقامات آمریکایی اسناد و مدارکی را به کنگره این کشور برده و اظهار کردهاند که تاسیسات بمباران شده در خاک سوریه اتمی بوده و با همکاری کرهشمالی ساخته شده بودند.
در این زمینه عکسهایی به کنگره ارایه شده که نشان دهنده شباهت بسیار زیاد تاسیسات بمباران شده با نمونههای کرهای آن است.
عدهای از اعضای کنگره، این امر را جدی تلقی کرده و معتقدند مدارک و عکسها نشان میدهد که سوریه در مرحله خطرناکی از ساخت بمب هستهای بوده است.
در مقابل برخی کل ماجرا را یک خیمه شب بازی توصیف میکنند که هدف اصلیاش اعمال فشار بر دمشق است تا سیاست خود را در خاورمیانه در قبال واشنگتن و نزدیکی با تهران تغییر دهد.
به این معنا باید گفت، آنچه دوباره درباره موضوع بمباران این محل و هستهای خواندن آن مطرح شده، متوجه تهران نیز بوده و مقامات ایران عمق این جنگ روانی تازه را درک کردهاند.
کودتا در سوریه
به باور تحلیلگران، مدتهاست آمریکا از تغییر سیاست دمشق ناامید شده و امیدوار است که بتواند با ایجاد یک کودتای داخلی در دستگاه حاکمه سوریه عرصه تصمیم گیری و سیاستگذاری را در سوریه دگرگون نماید.
بدین سان فشارهای خارجی به سوریه تنها محدود به دادگاه بین المللی رفیق حریری نیست و واشنگتن سعی دارد تا از این موضوع تازه، یعنی فعالیت اتمی سوریه، به عنوان اهرم فشار تازه ای علیه دمشق بهره جوید.
به گفته برخی ناظران، این فشارها به باور مقامات کاخ سفید باعث تضعیف موقعیت بشار اسد و در نتیجه آسیبپذیری وی در مقابل جناحهایی در قدرت حاکم سوریه خواهد شد که به آمریکا گرایش داشته و مخالف همکاری اسد با ایران هستند.
شاید این روش از منظر کاخ سفید، بهترین و نزدیکترین راه برای ایجاد تغییرات مد نظر در داخل نظام سوریه است بدون آنکه نیازی باشد تا به مخالفان اسلامگرای رژیم بعث سوریه رجوع کرده یا اینکه با توسل به حمله نظامی، نگران ایجاد خلا قدرت و بحران سراسری در این کشور و در نتیجه آسیب به امنیت اسراییل و عربستان بود.