مریم بهجت تبریزی، فرزند استاد شهریار در واكنش به سریال «شهریار» آن را ساختگی و غیرمستند خواند. کمال تبریزی کارگردان سریال نیز ادعا کرد که دختران استاد شهریار از هرگونه همکاری با گروه سازنده خودداری کردند.
مریم بهجت تبریزی فرزند استاد شهریار در واكنش به سریال «شهریار» گفت: اعلام میكنم آنچه به عنوان سریال شهریار از شبكه دو پخش شده، ارتباطی با زندگی شاعر بلندآوازهی ایرانی، شهریار نداشته است.
واکنش دختر استاد شهریار به سریال تلویزیونی شهریار بازهم خبرساز شد و نوک پیکان انتقادات به سوی کمال تبریزی، کارگردان مجموعه نشانه رفت.
گفته میشود یکی از دختران استاد شهریار به تازگی در نامهای به ریاست سازمان صدا و سیما، سریال 22 قمستی شهریار را دارای صحنهها و سكانسهایی غیرواقعی و توهین آمیز به شخصیت استاد شهریار معرفی کرده است كه نه تنها با واقعیت همخوانی ندارد، بلكه با تحریف و تغییراتی همراه است.
وی این سریال را نوعی اهانت به پدرش، مادرش و خانواده خود دانست.
به نظر میرسد انگیزهی نامهی اعتراض آمیز مریم بهجت تبریزی، قسمتی از سریال است که به ازدواج استاد شهریار میپردازد. دختر دربارهی ازدواج پدر و مادرش میگوید:
«...قسمت اخیر سریال شهریار كاملا ساختگی بود، چرا كه مادر من اصلا در بیمارستان فوت نكردهاند و اصلا مریض نبودهاند، بلكه ایشان سكته مغزی كردند و از دنیا رفتند. مادرم، فردی باسواد بوده كه در سریال بیسواد معرفی میشود. ایشان نوهی عمهی پدرم و خویشاوند نزدیك مادرم بود، ولی در این سریال، یك فرد بیگانه معرفی میشود كه پدرم را به طور اتفاقی در بانك میبیند... مادر من عاشق شعرهای پدرم بود، چون بیست و چند سال از پدرم كوچكتر بود و به خاطر انگیزهی ادبیاش با پدرم ازدواج كرد...»
مریم بهجت تبریزی 80 تا 90 درصد پروژهی تلویزیونی شهریار را که تولید آن از اردیبهشتماه 1384 در تبریز و تهران آغاز شده بود را ساختگی و غیرمستند معرفی کرد.
بنا به گفتهی وی سازندگان سریال، خانوادهی شهریار را در جریان تولید آن نگذاشتند و اطلاعات مستندی هم از آنها نگرفتهاند، اما در تیتراژ انتهای سریال از آنها برای همکاری با پروژه تشكر میشود.
کمال تبریزی؛ هم شاکی هم متهم
به گزارش ایسنا، کمال تبریزی کارگردان سریال جنجالی شهریار نیز مدعی است که شبکهی دو سیما بدون اطلاع وی، از قسمت نوزدهم سریال که 60 دقیقه بوده، تنها هفت دقیقه را پخش کرده است.
تبریزی میگوید: بیش از 50 دقیقهی سریال از سوی «سیمافیلم» حذف شد. بنابراین از قسمت نوزدهم فقط شش تا هفت دقیقه به اضافهی قسمت بیستم، بهعنوان قسمت 19 پخش شد و بسیاری از موضوعات عاشقانهی بین شهریار و همسر وی (عزیزه) حذف شده است.
این سریال به سفارش سیما فیلم تولید و پخش شده است.
کارگردان سریال معتقد است مواردی كه از این قسمت حذف شده، مساله ممیزی نداشته بلكه مربوط به اعتراضات یكی از دختران شهریار است.
با آنکه در اعتراضات دختر استاد شهریار گفته شده بود که خانواده استاد از تولید این پروژه بی خبر بودهاند، اما کمال تبریزی اعلام کرد که پیش از تولید تنها با هادی بهجت تبریزی، پسر استاد گفتوگو کرده و هیچکدام از دختران حاضر به همکاری در این باره نشدهاند.
مریم بهجت تبریزی در اعتراض خود گفته بود برطبق قانون حمایت از مؤلفان و منصفان، این سریال بدون مجوز پخش شده است در حالی كه به موجب این قانون تا 30 سال تمام حقوق مادی و معنوی به ورثه تعلق میگیرد و برای هرگونه استفادهای باید از وراث اجازه گرفته شود، ولی سازندگان این سریال از ما هیچگونه اجازهای نگرفتند.
این اولین انتقاد به سریال از سوی خانوادهی شخصیتهای داستان نیست. پیش از این نیز دختر ملک الشعرای بهار از پخش قسمتهایی از سریال شهریار که زندگی پدرش را نمایش میداد، انتقاد کرده بود.
شهریار آذری سخن میگفت
از آنجا که یکی از سیاستهای محتوایی سازمان صدا و سیما تاکید بر زبان ملی، یعنی زبان فارسی است، به نظر میرسد سریال شهریار برای نیل به این سیاست از واقعیت داستان دور میشود. آنچه مسلم است شهریار شاعر آذری زبان بوده و شعرهای آذری او شهرهی آذریهای ایران است.
یکی از اولین جنجالهایی که با پخش سریال شهریار آغاز شد، بحث گویش شخصیتهای آذری به زبان فارسی بود.
در همان زمان جمعی از دانشآموختگان دانشگاههای تهران، نسبت به زبان و لباس سریال «شهریار»، اعتراضنامهای نوشتند که سایت تابناک رو نوشتی از آن را منتشر کرد.
در این نامهی اعتراض آمیز چنین آمده بود:
«...متأسفانه، این سریال در خط فرهنگزدایی كه شامل مقولههای سنن، آداب و رسوم، لباس و از همه مهمتر زبان است، قدم برمیدارد. پوشش زنان و مردان سریال به طرز مسخرهای با آنچه در منطقه آذربایجان استفاده میشده، مغایر است... خندهدارتر، اصرار بر بیان شدن حدود 90 درصد از دیالوگها به فارسی و برخی جملات جسته و گریخته بسیار كوتاه به زبان اصلی منطقه، یعنی تركی است كه آن هم دست و پا شكسته با زیرنویس نمایش داده و چنین القا میشود كه در آذربایجان مردم اینگونه و به این زبان سخن میگویند...»
سه سال پیش سریالی با عنوان «باجناقها» به زبان آذری از شبکهی دو سیما با زیرنویس فارسی پخش شد. اما پس از مدتی و بدون اعلام قبلی پخش آن متوقف شد.
به نظر میآید پخش مجموعههای تلویزیونی با زبان محلی، در شبکههای سراسری که مخاطب آنها از تمام ایران خواهد بود، حساسیت سایر اقوام ایرانی را برمیانگیزد. چنانکه گفته میشود کردزبانان نیز خواستار پخش سریالهای کردی از شبکههای سراسری تلویزیون شدهاند.
مسلما تولید مجموعههای تلویزیونی با زبان غیر فارسی و پخش آنها با زیرنویس فارسی میتواند نقطهی عطفی برای یک تحول رسانهای در ایران باشد.