جمعه گذشته، شش قدرت جهانی در پایان نشست خود در لندن اعلام کردند بسته پیشنهادی جدیدی آماده کردهاند که بر اساس آن امتیازاتی به ایران داده شده، اما تهران هرگونه شرط مبنی بر تعلیق غنیسازی اورانیوم را رد خواهد کرد.
نخستین واکنشهای مقامات جمهوری اسلامی به بسته پیشنهادی موسوم به 1+5 شش کشور قدرتمند دنیا، حاکی از آن است که تهران هرگونه شرط مبنی بر تعلیق غنیسازی اورانیوم را رد خواهد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در نخستین واکنش به این بسته جدید گفته است که تهران پیشنهاداتی را که مبتنی بر شرط تعلیق غنیسازی باشد مورد بررسی قرار نخواهد داد.
به دنبال این موضع وزرات خارجه، علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به خبرنگاران گفت که اشکال اساسی بسته 1+5 تکرار تعلیق غنیسازی است که در ایران شرطی غیر قابل قبول محسوب میشود.
جمعه گذشته، شش قدرت جهانی در پایان نشست خود در لندن اعلام کردند بسته پیشنهادی جدیدی آماده کردهاند که بر اساس آن امتیازاتی به ایران داده شده و در مقابل جمهوری اسلامی غنیسازی اورانیوم را که به باور غرب در جهت تولید سلاح هستهای است به تعلیق در خواهد آورد.
گفته میشود نمایندگان 1+5 تا اواسط هفته آینده پیشنهاد جدیدی را به ایران درباره برنامه هستهای این کشور ارائه خواهند کرد. نمایندهای از آمریکا در این سفر دیپلماتیک حضور نخواهد داشت.
به نظر میرسد که به دلیل عدم تفاوت ماهوی پیشنهاد تازه غرب با بستههای پیشین و اصرار تهران بر حق غنیسازی اورانیوم، این پیشنهاد با استقبال چندانی در تهران روبهرو نشود.
منابع غربی قبل از فاش شدن کامل مفاد بسته به خبرنگاران گفتهاند که این بسته مبتنی بر پیشنهادی است که در ژوئن سال 2006 به ایران ارئه شده بود و لکن در آن تغییراتی رخ داده است.
با این وجود مقامات تهران اضهار کردهاند که این بسته خالی از جنبههای مثبت نیست و به این ترتیبی سعی کردهاند تا باب تفاهمهای آتی را در این زمینه باز نگه دارند.
در این رابطه، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفته است اصل این اقدام منطقی و مناسب بوده و تهران امیدوار است با تعدیل شرط تعلیق غنیسازی اروانیوم راه مذاکرات برسر بسته هموار شود.
محمدجواد لاریجانی نیز که از نظریهپردازان جناح راست محسوب میشود، گفته است که ایران میتواند با تبدیل 1+5 به 2+5، به مذاکرات با این شش کشور بپیوندد.
این شش کشور که شامل پنج عضو دائم شورای امنیت، ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه به اضافه آلمان میشود، در سال 2006 نیز بستهای را پیشنهاد دادند که مستلزم توقف غنیسازی اورانیوم بود و با پاسخ منفی ایران روبهرو شد.
تحلیلگران میگویند مسولان جمهوری اسلامی هنوز احساس میکنند تشتت در مواضع قدرتهای جهانی اجازه میدهد که تهران از حق کنوانسیونی خود مبنی بر غنیسازی اورانیوم چشمپوشی نکرده و حداکثر زمان ممکن برای نهایی کردن مراحل فنآوری را به دست آورد.
از هنگام تصویب تحریمها علیه ایران، چین و روسیه علیرغم تایید تحریمهای اعمال شده، تاکنون اجازه ندادهاند که دایره تحریمها حدت و شدت زیادی یابد.
در خصوص نشست اخیر 1+5 نیز سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه ابراز کرده است که هیچ توافقی در نشست اخیر گروه 1+5 در لندن برای تشدید مواضع علیه ایران حاصل نشد و توافقات به دست آمده، تدوین بسته پیشنهادی مشوق صرفا مثبت برای ایران را در نظر دارد.
لاوروف در مخالفت با دیدگاه لندن درباره بسته پیشنهادی گفت: «شرکای ما در گروه شش کشور ادعا کردند که ما گفتوگوها را درباره سختتر کردن موضع خودمان علیه ایران صورت دادیم. ما اخیرا به آنها گفتهایم که این یک تحریف کامل آن چیزی است که در لندن اتفاق افتاد.»
ادامه چنین اختلاف نظرهایی از دید مقامات ایران مطلوب بوده و میتواند مسیر ادامه فعالیت اتمی این کشور را در چارچوب مقررات آژانس هموارتر نماید.
اما ناظران امور بینالمللی عنوان میکنند که در تحلیل نهایی، حل فصل دیپلماتیک موضوع هستهای ایران به نشستن تهران و واشنگتن بر سر میز مذاکره بستگی پیدا خواهد کرد؛ چراکه تهران خواهان تضمینهاییست که تنها واشنگتن قادر به تامین آنها بوده و اروپا نمیتواند تضیمن امنیتی پایداری به تهران ارائه کند.
بر این اساس، ناطران میگویند تا زمانی که روابط ایران و آمریکا دچار تحول معناداری نشده و به نقطه باثباتی نرسد، ایران امیدوار است با تکیه به روسیه و چین بتواند زمان لازم را به دست آورده و درعین حال دچار فشار بیش از حد ناشی از تحریمهای بینالمللی نشود.