آمارهای وزارت بهداشت حاکی از افزایش قابل توجه تعداد افراد چاق و کمتحرک در کشور است.
آمار وزارت بهداشت نشان میدهد که بیش از 27 درصد مردان و 40 درصد زنان کشور چاق هستند.
فرهنگ نادرست تغذیه، کم تحرکی و روی آوردن مردم به غذاهای آماده یا «فست فود» از مهم ترین دلایل بروز چاقی در مردم است.
کارشناسان علوم تغذیه معتقدند که مصرف غذاهای پرحجم با ارزش غذایی ناچیز و نوشابههای قنددار، به بیماری چاقی در سطح کشور دامن زده است.
دبیر انجمن آترواسکلروز (گرفتگی رگها) اعلام کرد بیش از 60 درصد جمعیت کشور دچار کم تحرکی و در نتیجه افزایش وزن هستند.
دکتر محمدرضا حسینی به ایسنا گفت فرهنگ نادرست غذایی و کم تحرکی، زمینهساز بروز چاقی است و در این میان 70 درصد زنان 15 تا 24 ساله و 17 درصد مردان کشور دچار کم تحرکی هستند.
وی تاکید کرد کنترل فاکتورهایی مانند افزایش سن، جنس، سابقه خانوادگی و ژنتیک در دست افراد نیستند. اما عواملی مانند چاقی، عدم مصرف دخانیات از سوی افراد قابل پیشگیری است.
این کارشناس بهداشت تاکید کرد که چاقی یکی از فاکتورهای زمینه ساز بروز زودرس آترواسکلروز است که به علت رسوب چربی در محل اتصال و انشعاب سرخرگها ایجاد میشود و یک بیماری شایع در کشور است.
رابطه چاقی و آترواسکلروز
آترواسکلروز یا گرفتگی رگها عبارت است از یک گونه بسیار شایع از تصلب شرایین که در آن رسوباتی به نام پلاک در دیواره رگهایی که خون اکسیژندار و سایر مواد مغذی را از قلب به سایر بخشهای بدن میبرند، تشکیل میشوند.
با تجمع مواد چربی، انعطافپذیری سرخرگ کم و فضای داخلی آن تنگتر میشود. در نتیجه جریان خون مشکل پیدا میکند. از طرفی این رسوبات ممکن است شکاف بردارند یا پاره شوند و روی آنها لخته خونی تشکیل شود که در نتیجه، رگ مسدود میشود.
چاقی و کم تحرکی، تغذیه نامناسب، خوردن چربی زیاد، کلسترول بالا، پایین بودن کلسترول خوب و سیگار کشیدن ازجمله عوامل تشدید آترواسکلروز هستند که دربرخی موارد از دوران نوجوانی بروز می کند.
چاقی بیماری قرن
کارشناسان تغذیه میگویند وزن بدن تابعی از دخل و خرج انرژی است از اینرو چاقی در نتیجه همین عملکرد بروز میکند.
گفته میشود آمار جمعیت چاق در آمریکا 63 درصد و در فرانسه 11 درصد است و این اختلاف بزرگ از تفاوت عادت غذایی دوکشور خبر میدهد.
به گفته دکتر غلامرضا آجرلو، کارشناس رژیم درمانی، بیش از 8.5 میلیون نفر در ایران دچار درجههای مختلفی از چاقی و 16.5 میلیون نفر دچار افزایش وزن هستند.
در سراسر دنیا حدود یک میلیارد نفر دارای اضافه وزن و حدود سیصد میلیون نفر دچار چاقی هستند.
علل بروز چاقی و درمان آن
به گفته یک کارشناس رژیم درمانی علل تغذیهای و هورمونی وعلل فرهنگی و اجتماعی ازجمله فاکتورهای چاقی هستند.
آجرلو میگوید با عجله غذا خوردن، خوب نجویدن، مشغول بودن فکر و هیجانات روحی در هنگام غذا خوردن، غذا خوردن در مکانهای شلوغ و در حال تماشای تلویزیون، به بروز چاقی دامن میزنند.
وی معتقد است استفاده از غذاهای فرآوری شده و نوشابههای گازدار،افزایش مصرف غذاهای پرکالری و کمبود مصرف میوهها و سبزیها و کم تحرکی از دلایل عمده چاقی هستند.
آجرلو همچنین در تعریف علل فرهنگی چاقی میگوید، افراد چاق در روبهرو شدن با احساس سرخوردگی، حقارت، خشم، حسادت و تنفر نسبت به دیگران، به غذا خوردن پناه میبرند تا با این کار بر مشکلات خود فائق شوند.
عوارض قلبی و عروقی، اختلالات حرکتی، تنفسی، کبدی، صفراوی، بیماریهای زنان و اختلالات روانی ازجمله عوارض چاقی هستند.
در این میان، روشهایی برای درمان چاقی توصیه شده که شامل طب سوزنی، استفاده از داروها، تک خوری، آب درمانی، دستگاههای لاغری و جراحی است.
روشهای یادشده معمولا عوارض خود را نشان دادهاند، اما اصلاح عادت غذایی، ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی درست، بهترین روش درمان چاقی است.
توصیههای سازمان بهداشت جهانی
به گفته سازمان بهداشت جهانی، حدود یک میلیارد نفر از کل جمعیت جهان اضافه وزن دارند و حدود 350 میلیون نفر چاق هستند.
طبق توصیه این سازمان، دانشمندان مردم جهان را ترغیب می کنندکه به رژیم غذائی متعادل و سالم روی آورند و از مصرف نمک، قند و چربی اشباع شده بکاهند.
ویژگیهای غذای سالم ازنظر بهداشت جهانی از این قرار است: کربوهیدراتها 55 درصد، قند غلیظ کمتر از 10درصد، پروتیین 15درصد، نمک کمتر از 5 گرم، 400 گرم سبزی و میوه تازه و یک ساعت ورزش روزانه بهترین روش غذایی است.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی هرساله حدود 2.5 میلیون مرگ در سراسر جهان با چاقی یا اضافه وزن مرتبط است.