در آستانه سفر سولانا به تهران گمانه‌زنی‌های مختلفی در خصوص بسته پیشنهادی اروپا در خصوص برنامه اتمی ایران توسط کارشناسان مطرح می‌شود.

در آستانه سفر خاویر سولانا رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران، برخی کارشناسان مسایل بین الملل از حق غنی سازی هسته ای کشور به عنوان اولویت سخن گفته اند.

قرار است سولانا روزجمعه برای گفت و گو درمورد پیشنهاد بسته جدید مشوق های برنامه هسته ای کشور، وارد تهران می شود.

حسین علایی کارشناس مسایل بین الملل در گفت و گو با ایسنا تاکید کرد: اگر آنها شرط تعلیق غنی سازی را کنار بگذارند و مذاکره را به عنوان قدم اول قرار دهند، شرایط از بن بست خارج می شود.

علایی تاکید کرد اگر مذاکره قبل از تعلیق در دستورکار قرار بگیرد و اروپا حقوقی که ایران در خصوص «ان.پی.تی» به آن قایل است را محترم بشمارد، طبیعتا مسیر برای رفتن به سمت مذاکره بازخواهد شد.

ایران یکی از امضاکنندگان ان.پی.تی است و براساس قطعنامه 1803 شورای امنیت همه کشورهای عضو این پیمان حق توسعه، تولید و استفاده از انرژی اتمی در مسیر اهداف صلح آمیز بدون هیچ گونه تبعیضی دارند.

اگرچه ایران همواره اعلام کرده باتوجه به کمبود منابع طبیعی، از غنی سازی صرفا برای تولید انرژی برق بهره برداری خواهد کرد و بازرسی های آژانس خلاف آن را نشان نداده، اما غرب نسبت به آن ابراز تردید کرده است.

حسین بهشتی پور کارشناس مسایل سیاسی به خبرگزاری فارس گفت: غربی ها باید تضمین های بسیار مهمی در قبال تعلیق غنی سازی به ایران بدهند. اگر در این بسته ایران در محدوده زمانی مذاکرات غنی سازی را تعلیق کند و زمان مشخصی برای مدت زمان مذاکرات ذکر شود، این راه حل میانه ای است.

اگرچه جزییات بسته جدید هنوز مشخص نشده است اما گفته می شود یکی از مفاد این بسته تعلیق غنی سازی درمدت زمان مذاکره است.

بسته در برابر بسته

سولانا درواقع به نمایندگی از اعضای دایم شورای امنیت بسته جدیدی همراه دارد که شامل کمک های مالی و تضمین های امنیتی و انتقال تجهیزات انرژی به کشور است.

اعضای دایم شورای امنیت و آلمان، گروه 1+5، در نشست 13 اردیبهشت سال جاری این بسته را تحت عنوان «مشوق ها» برای ایران تنظیم کردند.

قرار است در دیدار سولانا با مقام های مسئول ایران در برنامه هسته ای، بسته پیشنهادی ایران نیز روی میز مذاکره قرار گیرد.

علاالدین بروجردی نماینده بروجرد به ایسنا گفت: برای اولین بار مذاكرات میان مقام های جمهوری اسلامی ایران با طرف اروپایی با دو بسته پیشنهادی انجام خواهد شد.

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هفتم تاکید کرد: مسایلی که در بسته پیشنهادی مطرح کردیم برای جهان غرب و اعضای 1+5 حایز اهمیت است. اما محتوای این بسته را فاش نکرد.

سولانا روز چهارشنبه به خبرنگاران در بروکسل گفت : بسیار امیدواریم که این سفر نتیجه مثبتی داشته باشد و تنها یک سفر نباشد بلکه فرآیندی باشد که طی آن بحران برنامه هسته ای ایران حل و فصل شود.

این مقام غرب با تاکید بر واژه «بسیار» افزود: برای ما بسیار مهم است که این مساله هسته ای به روشی حل شود که به جامعه بین الملل تضمین های عینی بدهد.

این درحالی است که سولانا از وعده تضمین های عینی به ایران سخنی نگفت و جزییات بسته را فاش نکرد.

دراین راستا، بهشتی پور در گفت و گو با خبرگزاری فارس تاکید کرد: ایران بیش از دو سال غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق كرد ولی هیچ نشانه‌ای كه حاكی از حسن نیت غرب باشد، مشاهده نكرد.

اما درعین حال تاکید کرد که با توجه به اشاره سولانا به جذابیت بسته، سولانا در سفر به ایران بسیار جدی است.

ایران آماده مذاکره

اعضای دایم و غیردایم شورای امنیت سازمان ملل در 13 اسفند 1386 قطعنامه ای را تصویب کردند که برخی از مفاد آن بر ضرورت راه حل دیپلماتیک و گفت و گو درمورد برنامه هسته ای ایران تاکید دارد.

این قطعنامه تاکید می کند که چین، فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا تمایل دارند تدابیر اساسی بیشتری را جهت بررسی راهبرد کلی برای حل مساله هسته ای ایران ازطریق گفت و گو اتخاذ کنند.

در این راستا، حمیدرضا حاج بابایی به ایسنا گفت: سفر سولانا فرصتی است كه طرفین هم بتوانند در رابطه با بسته‌ی پیشنهادی ایران صحبت كنند و هم مستقیما مسائل، مشكلات و ابهام هایی كه وجود دارد را مطرح كنند.

ازسوی دیگر علیرضا اکبری کارشناس بین الملل به خبرگزاری فارس گفت: بخشی از حضور سولانا و درخواست وی برای گفتگو به تكلیفی كه بر اساس قطعنامه بر عهده وی گذاشته شده و تشخیص طرف‌های مقابل از جمله كشورهای 1+5 مبنی بر ضرورت تداوم گفتگو و مذاكره با ایران مربوط می‌شود.
این کارشناس یادآور شد: نخبگان آمریکا پذیرش ایران در حد توانمندی‌های موجود را یك ضرورت برای گشایش مسیر تعامل می‌دانند.

تمایل آمریکا به تعامل با ایران

گفتنی است چندی پیش اخباری درمورد تمایل کارشناسان آمریکایی به ایجاد کنسرسیوم بین المللی غنی سازی در خاک ایران اعلام شد.

درپی صدور قطعنامه 1803 شورای امنیت، برخی مطبوعات غرب به نقل از کارشناسان نوشتند   : با توجه به پیشرفت ایران در غنی سازی اورانیوم، برگشت به عقب غیرممکن است اما می توان این برنامه را با نظارت کارشناسان خارجی در خاک ایران انجام داد.

روزنامه کریسشن سایسن مونیتور با اشاره به کنسرسیوم بین المللی غنی سازی افزود: مایکل لوی فیزیکدان هسته ای در شورای روابط خارجی آمریکا گفت: بحث غنی سازی دیگر مطرح نیست. بنابراین ما باید تشخیص بدهیم بهترین گزینه بعدی چیست.

به نوشته روزنامه بوستون گلوب ، «توماس پیکرینگ» سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، «جیم والش» کارشناس هسته ای از دانشگاه «ام.آی.تی» و «ویلیام لوئرس» هماهنگ کننده نشست با مقام های هسته ای ایران از این طرح استقبال کرده اند.

«جان توماس» سفیر پیشین انگلیس در سازمان ملل، «جفری فوردن» بازرس هسته ای آمریکایی در عراق و برخی از سناتورهای آمریکایی خواستار بررسی این طرح شده اند.

باراک اوباما و جان مک کین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از دیگر افرادی هستند که بر ایجاد کنسرسیوم غنی سازی صحه گذاشته اند.