تاکنون مقامات کشور، سه جزیره تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی را بدون هیج قید و شرط و نیاز به گفتگو متعلق به ایران می‌دانستند ولی اخیرا برخی از مسئولان کشور، برای مذاکره با امارات در خصوص جزایر سه گانه اعلام آمادگی کردند.

سفیر ایران در امارت متحده عربی در مصاحبه ای اختصاصی با روزنامه فرامنطقه ای الشرق الاوسط گفته است كه ایران با گفتگو با امارات درباره جزایر سه گانه به دور از جنجال رسانه ها مخالفتی ندارد.

حمید رضا آصفی در پاسخ به این سوال الشرق الوسط كه چرا ایران هر گونه مذاكره با امارات محده عربی را درباره مالكیت جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب كوچك رد می نماید گفت: چه كسی گفته است ما مخالف گفتگو هستیم.

سفیر ایران البته از ورود به جزئیات چنین مذاكره ای پرهیز كرد ولی تاكید نمود چنین گفتگویی باید به دور از چشم دوربین ها و جنجال رسانه ای انجام پذیرد.

تاكنون مقامات ایرانی بندرت به گفتگو با امارت عربی متحده در این زمینه نظر مساعد نشان داده اند.

بطور كلی موضع رسمی جهوری اسلامی در قبال جزایر سه گانه این بوده است كه این جزایر ایرانی بوده و قابل مذاكره نیستند.

برخی رسانه ها معتقدند اگر تحول خاصی در سطح همكاری ایران و عربستان روی نداده باشد، اظهارت آقای آصفی درباره گفتگو با امارات بیشتر یك ژست دیپلماتیك بوده و نبایستی جدی تلقی شود.

در اوایل دهه هفتاد میلادی طبق یك توافقنامه، جزایر تنب بزرگ، كوچك و ابوموسی پس از پایان حضور نظامی بریتانیا در مناطق حاشیه خلیج فارس به ایرن بازگردانده شد.

این توافق میان بریتانیا به نیابت از كشور تازه تاسیس امارت متحد عربی و محمدرضا شاه پهلوی در سال 1971 امضا شد.

امارات ادعا می كند قبل از اشغال مناطق مجاور خلیج فارس توسط استعمار بریتانیا، این سه جزیره عربی بوده و به این كشور تعلق داشته است.

همچنین دولت امارات استدلال كرده است در آن زمان این توافق به زور و با ارعاب به این كشور تحمیل شده و از لحاظ حقوق بین الملل معتبر نمی باشد.

در مقابل تهران می گوید كه طرف ایران در این توافق بریتانیا بوده و از سوی دیگر پیش از تشكیل دول كوچك خلیج مانند امارات، دولت مستقلی در كرانه خلیج فارس غیر از ایران وجود نداشته است.

شما هم بگویید خلیج فارس

در همین گفتگو خبرنگار الشرق الاوسط از سفیر ایران پرسیده است كه مردم خلیج می گویند شما با تكرار بیش از حد اسم خلیج فارس به اختلافات دامن می زنید. آیا به نظر شما اسم یك گذرگاه آبی ارزش این همه جدال را دارد.

آصفی در پاسخ گفته است از نظر تاریخی و اسناد معتبر، اسم خلیج فارس صحیح است و در ضمن اگر این نام گذاری چندان اهمیت ندارد پس چرا شما نیز آن را خلیج فارس نمی نامید.

نام خلیج عربی عمدتا به دنبال فراگیر شدن موج ناسیونالیسم عربی در زمان رهبری جمال عبدالناصر به میان آمد و هدف آن تحقیر رژیم پهلوی بود كه با اسرائیل وآمریكا دو دشمن اصلی ناصریست ها روابط نزدیك و گسترده ای داشت.

از سوی دیگر، اكبر هاشمی رفسنجانی در گفتگویی با روزنامه الریاض چاپ عربستان سعودی گفته است كه ایران آمادگی دارد تا با امارات متحده عربی بر سر جزایر سه گانه مذاكره نماید.

رفسنجانی تاكید كرد كه وی و پادشاه عربستان بر سر چند مساله مهم مربوط به عراق، لبنان، فلسطین و اختلافات موجود در خلیج فارس به توافقاتی اولیه رسیده اند.

به نظر می رسد آقای رفسنجانی در زمینه چگونگی حل و فصل موضوع ادعای امارات درباره جزایر ایرانی با پادشاه عربستان توافقاتی حاصل كرده باشد، خصوصا آنكه آقای رفسنجانی تاكید كرده است كه در این زمینه دیگر نیازی به میانجیگری سوریه نیست.

در گذشته، خصوصا در اوج بحران روابط میان ایران و كشورهای عرب خلیج فارس، سوریه نقش كلیدی در تخفیف بحران روابط دوجانبه ایفا كرده است.

به نظر می رسد بهبود روابط ایران و عربستان عملا نیاز به میانجیگری دمشق را از میان برده بویژه آنكه در شرایط فعلی روابط دمشق و ریاض در وضعیت بدی قرار دارد.

در سالهای جنگ ایران و عراق عربستان و سایر متحدین این كشور، ایران را به دلیل «اشغال» جزایر متعلق به امارات متحده عربی و خاك عراق همطراز اسرائیل عنوان كرده و آن را تجاوز به حقوق اعراب می خواندند.

پس از پایان جنگ ایران و عراق ریاض به مداخله خود در روابط ایران و امارت افزود و در اقدامی بی سابقه در عرف بین الملل فهد پادشاه پیشین این كشور در بیانیه ای خواستار خروج ایران از «جزایر اماراتی» شد.

همچنین عرستان سعی كرد تا این موضوع به سطح شورای همكاری خلیج انتقال داده شود.

لازم به ذكر است كه ادعای امارات عربی بر سه جزیره ایرانی تنها اختلاف ارضی در منطقه محسوب نشده و به طور مثال عربستان با قطر، كویت و یمن بر سر حدود مرزی خود اختلافات جدی دارد.

تحلیلگران می گویند، ادعای امارات درباره جزایر سه گانه به یك اهرم فشار سیاسی در دست عربستان و ایالات متحده تبدیل شده و با توجه به شرایط منطقه از آن علیه جمهوری اسلامی بهره برداری می شود.