گزارشها حکایت از آن دارد که ایالات متحده برای گشایش دفتر حفاظت از منافع خود در ایران درخواستی داده است. در صورت افتتاح چنین دفتری ایرانیان دیگر لازم نیست به دریافت ویزا به کشورهای همسایه مراجعه کنند.
برخی گزارش ها در روزهای اخیر حاکی از آن است که مقام های آمریکایی گشودن یک دفتر دیپلماسی در قالب «دفتر حفاظت از منافع» را در تهران مطرح کرده اند.
درپی اعلام این خبر، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از وزارت خارجه این موضوع را تایید کرده است.
يک مقام مطلع در وزارت امورخارجه در پاسخ به سئوالي در خصوص گزارش منتشره پيرامون مقاله روزنامه واشنگتن پست مبني بر ايده افتتاح دفتر حافظ منافع آمريکا در تهران به ایرنا گفت: اينگونه گزارش ها جنبه رسانه اي داشته و انگيزه انتشار آن مشخص نيست.
ایرنا به نقل از وزارت خارجه افزود: مقام های ایرانی به طور کلی درخواست هایی را که از کانال های رسمی دریافت می کنند، بررسی خواهند کرد.
وزارت امور خارجه به طور مستقل در مورد این خبر هیچ اظهار نظری نکرده است.
این درحالی است که موسی قربانی نماینده مجلس به خبرنگار روزنامه لس آنجلس تایمز در تهران گفت: ما به آمریکایی ها اعتماد نداریم. چند روز دیگر به انگیزه ها و نیات آنها پی خواهیم برد. آنگاه اظهارنظر می کنیم.
این خبر درحالی اعلام می شود که آمریکا پس از انقلاب اسلامی هیچگونه حضور دیپلماتیک در ایران نداشته اما دفتر حفاظت از منافع ایران از سالها پیش در ساختمان سفارت پاکستان در واشنگتن فعال بوده است.
گرچه دفتر حفاظت از منافع ایران در واشنگتن هیچگونه فعالیت دیپلماتیک ندارد به علاوه بر ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان مقیم آمریکا برای افراد متقاضی سفر به ایران نیز ویزا صادر میکند.
دراین مدت آمریکا هرگونه پیام به وزارت خارجه را از طریق سفارت سوییس در تهران مخابره کرده و به امور کنسولی شهروندان آمریکایی حاضر در ایران نظیر صدور یا تمدید گذرنامه از طریق همین سفارت رسیدگی میشود.
مراحل صدور روادید برای ایرانیان متقاضی سفر به آمریکا از طریق کنسولگری سفارت آمریکا در دوبی انجام میشود.
هم زمانی تهدید و دیپلماسی حفاظت از منافع
واشنگتن ایده گشودن دفتر حفاظت از منافع خود را در تهران درحالی مطرح کرده که علاوه بر اعمال تحریم، حمله احتمالی نظامی علیه جمهوری اسلامی را در دستور کار خود قرار داده است.
مقام ها ی دیپلماتیک و سیاسی واشنگتن روز دوشنبه به آسوشیتدپرس گفتند: دولت جورج بوش رییس جمهور آمریکا ایده گشودن دفتر حفاظت از منافع در تهران را مطرح کرده که مشابه دفتر وزارت خارجه آمریکا در هاوانای کوبا است.
یک مقام واشنگتن گفت: دفتر حفاظت از منافع آمریکا در پایتخت ایران موجب خواهد شد که آمریکا در ایران حضور داشته باشد و از این طریق بتواند به طور مستقیم با دانشجویان، ناراضیان و سایر افراد بدون نظارت دولت ایران ارتباط برقرار کند.
براساس این گزارش، برخی مقام های واشنگتن گفتند ایده گشودن دفتر حفاظت از منافع در تهران از سالها پیش دز وزارت خارجه آمریکا مطرح شده و «نیوکلاس برنز» معاون وزیر خارجه وقت آمریکا پیشگام این طرح بوده است.
اکنون «ویلیام برنز» معاون فعلی وزیر خارجه آمریکا این ایده را بار دیگر مطرح کرده است.
مقام های واشنگتن که خواستند نام شان فاش نشود، گفتند: این دفتر مراحل صدور روادید را انجام خواهد داد و به عنوان مرکزی برای دسترسی مردم ایران به فرهنگ آمریکایی عمل خواهد کرد.
ازسوی دیگر، برخی از مقام های آمریکایی ایده گشودن یک دفتر مستقل با پرچم آمریکا در تهران را به نگرانی واشنگتن از یک قرارداد گاز نسبت داده اند که به تازگی میان سوییس و تهران امضا شد.
پس از این قرارداد، واشنگتن اعلام کرد که در نقش سوییس به عنوان حافظ منافعش در ایران تجدیدنظر می کند.
تایید وزیر، تکذیب سخنگو
گفته می شود گروهی از دیپلمات ها و مقام های سیاسی آمریکا به ریاست کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا این ایده را بار دیگر مطرح کرده اند.
جالب آنکه خانم رایس از تایید یا تکذیب این خبر که نخستین بار روز دوشنبه در واشنگتن پست مطرح شد، خودداری کرده است.
رایس روز سه شنبه پیش از سفر به اروپا به خبرنگاران گفت: آمریکا درنظر داشت که ایرانیان بیشتری به این کشور سفر کنند. ما درنظر داریم راههایی را برای تبادل فرهنگی مانند دیدارهای ورزشکاران و هنرمندان دو کشور پیدا کنیم.
وی بدون اشاره به ایده گشودن دفتر حفاظت از منافع، افزود: تمهیدات کنونی در دوبی رضایت بخش نیست. ما می دانیم که گاهی ایرانیان برای رفتن به دوبی و گرفتن روادید مشکل دارند. ما مصمم هستیم که به مردم ایران دسترسی داشته باشیم.
این درحالی است که «تام کیسی» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از احتمال گشودن چنین دفتری در تهران اظهار بی اطلاعی کرد.
کیسی ضمن صحه گذاشتن بر سخنان رایس گفت: من نمی توانم تضمین کنم که برخی مقام های دولت آمریکا ازاین موضوع حرفی نزده باشند. اما درحال حاضر در این مورد تصمیمی گرفته نشده است.
می توان گفت اگرچه برخی موضوعات در چند ماه گذشته در سیاست خارجی آمریکا ایده گشودن این دفتر را قوت بخشیده اما سرنوشت این موضوع در روزهای پایانی دولت بوش چندان شفاف نیست.
از سوی دیگر درحالی که تنش میان دولت های ایران و آمریکا شدت یافته و حتی از احتمال حمله نظامی اسراییل یا آمریکا علیه جمهوری اسلامی سخن گفته شده اما ویلیام برنز مشتاق است که حسن نیت آمریکا را به مردم ایران نشان دهد.
به گفته مقام های واشنگتن، برنز و طرفدارانش تبادل برنامه ها و دسترسی مستقیم به مردم ایران را بهترین روش پایان دادن به سالها دشمنی می دانند.
در پی ماجرای گروگانگیری دانشجویان خط امام در سفارت آمریکا در 13 آبان 1358 روابط دیپلماتیک تهران و واشنگتن قطع شد.