شرکت فرش ایران برای کمک به خریداران فرش جهت اطمینان یافتن از ایرانی بودن فرش‌های دستباف برای فرش‌های تولیدی خود شناسنامه صادر می‌کند.

برای کمک به خریداران فرش و جلوگیری از قاچاق این کالا، فرش‌های ایرانی از هفته آینده شناسنامه‌دار می‌شوند.

به گفته جلال‌الدین بصام، مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران، «طرح شناسنامه دار کردن فرش دستباف که سال گذشته به صورت آزمایشی انجام شد از هفته آینده در کشور اجرایی می شود.»

شرکت سهامی فرش ایران، تنها شرکتی است که اقدام به شناسنامه‌دار کردن فرش‌های دستباف خود می‌کند.

این شرکت در مرحله اول 200 تخته فرش دستباف را کدگذاری می‌کند و به تدریج قرار تولید سالانه پنج هزار تخته فرش دستباف خود را کدگذاری کند.

به گفته مدیرعامل شرکت سهامی فرش در شناسنامه‌های فرش دستباف اطلاعاتی چون نوع، طرح، جنس، ابعاد فرش و نوع بافت قرار ذکر شود

کدگذاری برای اثبات اصالت

فرش‌هایی که طرح فرش‌های دستباف ایران را داشته باشند در دنیا به عنوان فرش ایرانی شناخته می‌شوند.

این در حالی است که در سال‌های اخیر بسیاری از کشورها غیر از ایران اقدام به تولید فرش دستباف با طرح ایرانی کرده‌اند.

کشورهای آلمان، آمریکا، ایتالیا، امارات متحده عربی، ژاپن، کانادا و فرانسه مهمترین بازارهای صادراتی فرش دستباف ایران هستند.

فرش دستباف ایران یکی از اقلام سنتی صادراتی ایران به شمار می رود که در نقاط مختلف دنیا مشتری دارد اما در سال های گذشته رقبای پاکستانی، هندی و چینی بخشی از بازار ایران را در دست گرفته اند.

چین یکی از این کشورهاست که با استخدام فرش‌بافان ارزان چین و استفاده از طرح‌های ایرانی سالانه مقدار زیادی فرش دستباف با نام فرش ایرانی به کشورهای مختلف دنیا صادر می‌کند.

به گفته کارشناسان فرش، این فرش‌ها در بسیاری از موارد بسیار ارزان‌تر از فرش دستباف ایران هستند و برخی از موارد کیفیت مشابه با فرش ایرانی دارند.

به عقیده یک کارشناس صادرات فرش، اقدام شرکت سهامی فرش ایران در شناسنامه‌دار کردن فرش‌های تولیدی خود می‌تواند یکی از اولین قدم‌ها برای جلوگیری از سواستفاده از نام فرش ایرانی باشد.

آقای بصام دراین‌باره می‌گوید: مشتری های جهانی می توانند با وارد شدن به سایت ایران کد از اصالت فرش ایرانی مطمئن شده و آن را خریداری نمایند.

به عقیده آقای بصام کدگذاری فرش‌های همچنین موجب کمک به صادرات فرش کشور خواهد شد و از قاچاق فرش دستباف خارجی به داخل ایران جلوگیری می‌کند.

فرش خارجی تا 30 درصد ارزان‌تر

آقای بصام همچنین می‌گوید: با توجه به جنس مواد اولیه و کیفیت، قیمت فرش خارجی10 تا 30 درصد ارزان تر از نوع ایرانی است.

با این وجود به اعتقاد آقای بصام فرش‌های تولید خارج از ایران بسیار کم‌دوام‌تر از فرش‌های دستباف داخلی هستند.

وی دراین‌باره اظهار می‌دارد: چنانچه فرش خارجی 10 سال دوام داشته باشد، فرش ایرانی 200 سال عمر دارد.

طرح‌های بدون کپی‌رایت

یکی از مشکلاتی که طراحان فرش‌های ایرانی با آن مواجه هستند عدم وجود قوانین دفاع از حقوق پدیدآورندگان این آثار هنری است.

به عنوان نمونه تولیدکننده فرش دستباف چینی به راحتی طرح‌های ایرانی نظیر طرح فرش اصفهان، قم یا کاشان را مورد استفاده قرار داده و غالبا فرش‌هایی تولید می‌کنند که همانند کپی طرح اصلی می‌ماند.

به گفته یک کارشناس صادرات فرش تولیدکنندگان چینی برای کسب سود پا را از این نیز فراتر گذاشته این فرش‌ها را با نام فرش اصفهام یا کاشان در بازارهای بین‌المللی عرضه می‌کنند.

متاسفانه به دلیل عدم رعایت کپی‌رایت در ایران، عملا برای پدیدآورندگان آثار هنری در ایران پیگیری حقوقی در دادگاه‌های خارجی به ویژه‌ در دادگاه‌های کشورهای اروپایی بسیار مشکل به نظر می‌رسد.

علاقه به رنگ‌های متنوع

به گفته آقای بصام در سال‌های اخیر مشتریان جهانی به رنگ‌های متنوع‌تر بیشتر تمایل نشان داده‌اند.

با این وجود قالیبافان ایرانی «زیربار رنگ‌های دیگر نمی‌روند» و به همین خاطر به عقیده آقای بصام با «در این زمینه فرهنگ‌سازی شود.»

بر اساس آمار ارائه شده از سوی شرکت فرش ایران، سالانه شش میلیون متر مربع فرش دستباف در کشور تولید می‌شود در حالیکه مصرف داخلی آن یک میلیون مترمربع است.