ظاهرا ترکیه به دلیل مخالفت آمریکا با عقد چنین قراردادی از امضای آن خودداری کرده است اگر چه مقامات ترکیه اعلام کردهاند که بر سر قیمت پیشنهادی با ایران به توافق نرسیدند.
محمود احمدینژاد رئیس جمهور در دیدار با عبدالله گل همتای ترک خود قراردادهای همکاری امضا کردند.
احمدی نژاد در آستانه سفر به خبرنگاران اعلام کرد حجم مبادلات تجاري و فرهنگي و سرمايهگذاري با اراده سياسي حاكم در دو كشور به سرعت رو به گسترش است.
مطبوعات غرب در پوشش خبری سفر رئیس جمهور به ترکیه، امضای قراردادهای همکاری میان دو کشور را برجسته کرده و این نکته را محور قرار دادند که احمدی نژاد و گل روز پنجشنبه قرارداد انرژی که مورد مخالفت آمریکاست، امضا نکردند.
آمریکا در تلاش برای درانزوا قراردادن جمهوری اسلامی به خاطر برنامه هسته ای کشور، مخالفت خود را با قرارداد انرژی ایران و ترکیه اعلام کرده و گل و رجب طیب اردوغان را ، نخست وزیر ترکیه، بابت دعوت از احمدی نژاد مورد انتقاد قرار داده است.
احمدی نژاد و گل در بیانیه مشترکی اعلام کردند دوکشور به تبادل نظر درخصوص همکاری بیشتر در زمینه انرژی ادامه خواهند داد اگرچه جزئیات این همکاری را اعلام نکردند.
مبارزه با قاچاق مواد مخدر، همکاری در زمینه های زیست محیطی، حمل و نقل، جهانگردی و فرهنگی ازجمله موارد کلی همکاری میان دو کشور اعلام شد.
یک منبع دفتر اردوغان به خبرگزاری رویترز گفته بود: در سفر کاری احمدی نژاد به ترکیه همکاری نفت و گاز مطرح نخواهد شد زیرا شرایط قیمت گذاری و سرمایه گذاری جدید مطرح شده از سوی ایران مورد توافق ترکیه نیست.
این درحالی است که حلمی گولر، وزیر انرژی ترکیه، گفت: مذاکرات درخصوص پروژه خط لوله گاز با هدف عرضه گاز طبیعی ایران به ترکیه ادامه خواهد داشت.
از سوی دیگر این گمانه زنی به میان آمده که با توجه به تحریم های احتمالی بیشتر آمریکا، شرکت های ترک همکاری با ایران را قطع کنند درنتیجه پروژه سرمایه گذاری 3.5 میلیارد دلاری ایران و ترکیه در زمینه انرژی راه به جایی نخواهد برد.
پس از روسیه، ایران بزرگ ترین تامین کننده گاز ترکیه است. سال گذشته دو کشور یک قراداد مقدماتی برای صدور گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه امضا کردند با این شرط که ترکیه 20.4 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی ایران را در حوزه گازی پارس جنوبی تولید کند.
اتاق بازرگانی کشور سطح تبادلات اقتصادی ایران با ترکیه را هشت میلیارد دلار اعلام کرده است.
این اولین سفر رئیس جمهور کشور به ترکیه است کشوری که علاوه بر عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) روابط محکمی با اسرائیل و آمریکا دارد.
میانجی گری ترکیه در برنامه هسته ای
رئیس جمهور در مصاحبه زنده با شبکه خبری، « سی ان ان ترک»، تاکید کرد «ترکیه به عنوان يك كشور دوست و برادر بارها حمايت خود را نسبت به استفاده صلحآميز از فنآوري هستهيي كشورمان اعلام كرده و اين موضوع نشاندهندهی روابط برادرانه دو كشور است. »
احمدی نژاد در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا تركيه در موضوع هستهيي ايران ميتواند به عنوان ميانجي وارد شود، تصريح كرد: حضور تركيه تحت عنوان ياد شده موضوعیتی ندارد زیرا مسیر ما روشن است.
این درحالی است که دولت ترکیه اعلام کرده با توجه به شکست حل و فصل برنامه هسته ای تهران، سفر احمدی نژاد به این کشور ضرورت دارد.
روزنامه «حریت» چاپ ترکیه نوشت: گل معتقد است که کشورش ازنظر ایران و سایر کشورهای منطقه اعتبار و احترام کسب کرده است.
علی باباجان، وزیر خارجه ترکیه ماه گذشته گفته بود: آنکارا بنا به درخواست طرف های گفت و گو در پرونده هسته ای ایران، نقش غیررسمی در تحکیم و تسهیل این گفت و گوها برعهده گرفته است.
به گفته تحلیلگران، ترکیه موضوع هسته ای ایران را مطرح کرده تا از این طریق انتقاد دعوت از احمدی نژاد را بی اثر کند زیرا تشکیلات سکولاریست ترکیه که در آرزوی قبولی عضویت کشورشان در اتحادیه اروپا هستند، از ترس آن که احمدی نژاد بخواهد انقلاب اسلامی را به خارج صادر کند، مخالف سفر او بوده اند.
مخالفت با سفر احمدی نژاد از سوی تشکیلات سکولاریست ترکیه، موجب شد رئیس جمهور کشور به جای آنکارا و انجام تشریفات، وارد استانبول شود.
مانورهای نظامی و واکنش به اسرائیل
درحالی گل و اردوغان تلاش کرده اند نقش ترکیه را به عنوان میانجی در مناقشه های منطقه ای افزایش دهند که تنشهای میان ایران و اسراییل طی ماههای اخیر افزایش یافته است.
سپاه ماه گذشته در رزمایش پیامبر اعظم موشک های جدید پیشرفته شهاب-3 با برد دوهزار کیلومتر را پرتاب کرد و هفته پیش از آزمایش یک سلاح دریایی خبرداد كه در شعاع بيش از 300 كيلومتري اطراف مرزهاي ايران هيچ شناور و ناو دشمن از آن در امان نخواهند بود.
فرمانده سپاه هشدار داد درصورت حمله به کشور، بسته شدن تنگه هرمز برای مدت نامحدود آسان خواهد بود.
رئیس شورای عالی امنیت ملی کشور افزایش تنش در منطقه از ناحیه مانورهای نظامی جمهوری اسلامی ایران را مردود دانست.
همچنین احمدی نژاد تاکید کرد« ايران قدرتي بزرگ است اما قدرت ما، قدرت صلح و دوستي و فرهنگي است، قدرت ايران براي تجاوز به ديگران نيست و با قدرت سلطهگران متفاوت است. ما هيچوقت به دنبال تجاوز و اشغال سرزمين ديگران نبوديم به همه ملتها احترام ميگذاريم و پيشرفت ملتها را پيشرفت خودمان ميدانيم»
احمدی نژاد درخصوص مانور اسرائیل گفت: رژيم صهيونيستي به هيچ عنوان قابل مقايسه با كشور بزرگ ايران نيست. آنان بسيار حقيرتر از آن هستند كه بخواهند عليه ايران برنامهاي اجرا كنند .
کمتر از دو ماه پیش هواپیماهای جنگنده اسراییل با انجام مانور بر فراز شرق دریای مدیترانه و یونان، گمانه زنی تدارک حمله به ایران را مطرح کردند.
ترکیه مدتی پیش با وساطت میان سوریه و اسرائیل، دو دشمن دیرینه، تلاش کرد میان آنها واسطه گری کند و بخشی از سفر بشار اسد رئیس جمهور سوریه در هفته گشته پس از ترک تهران، در راستای نقش منطقه ای ترکیه انجام شد.
ترکیه و اسرائیل در سال 1996 یک قراداد همکاری نظامی امضا کردند که خشم کشورهای عربی منطقه و ایران را برانگیخت.
رئیس جمهور در اشاره ای غیرمستقیم به ترکیه تاکید کرد: کشورهای غربی نباید تا این اندازه از اسرائیل حمایت کنند. حیات این رژیم به پایان رسیده است.
احمدی نژاد در حالی از پایان حیات رژیم صهیونیستی سخن گفت که سخنان اسفندیار رحیم مشایی معاون رییس جمهور درخصوص دوستی مردم ایران و اسرائیل به یک خبر جنجالی در کشور تبدیل شد و واکنش نمایندگان مجلس را درپی داشت.
در اواخر تیرماه، وی طی همایشی در خصوص گردشگری که در صدا وسیما برگزار میشد نیز گفت: ایران، امروزبا مردم آمریکا و اسرائیل دوست است و هیج ملتی در دنیا دشمن ما نیست.