با وجود فروكش كردن اعتراض ها و تنش های خیابانی، نارضایتی و انتقادهای بیشتری در سطوح مختلف سیاسی، مذهبی و روشنفکری از نحوه برگزاری انتخابات و سرکوب راهپیمایی اعتراض آمیز مردم درحال شکل گیری و دیده شدن است.

با وجود فروكش كردن اعتراض ها و تنش های خیابانی، نارضایتی و انتقادهای بیشتری در سطوح مختلف سیاسی، مذهبی و روشنفکری از نحوه برگزاری انتخابات و سرکوب راهپیمایی اعتراض آمیز مردم درحال شکل گیری و دیده شدن است.

اکبر هاشمی رفسنجانی که در چند هفته گدشته با چراغ خاموش در حال حرکت در مسیر رایزنی های پشت پرده بوده است، در روزهای گذشته مواضع علنی و شفاف تری اتخاذ کرده و در دیدار با خانواده های دستگیر شدگان پس از انتخابات از نارضایتی از وضع موجود سخن به میان آورده است.

در این میان، بیشتر مراجع تقلید و علمای قم و در کنار آنها برخی امامان جمعه از دو دستگی در سطح كشور ابراز نگرانی كرده و برخی دیگر صریحا به مخالفت خود با نتایج اعلام شده انتخابات ادامه می دهند.

در این رابطه مهم‌ترین واکنش تازه، بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم بوده است که بر ابطال انتخابات و نامشروع بودن دولت محمود احمدی نژاد تاکید کرده است.

این مجمع که از بنیانگذاران آن چهره های پرسابقه انقلاب و نزدیکان بنیانگذار جمهوری اسلامی هستند، از استدلال موسوی و کروبی درباره عدم بی طرفی شورای نگهبان و تخلفات وسیع وزارت کشور در جریان برگزاری انتخابات حمایت کرده و خواستار احقاق حقوق افراد آسیب دیده در جریان راهپیمایی های اخیر شده است.

این بیانیه از لحاظ زمانی برای میرحسین موسوی و مهدی کروبی از اهمیت بالایی برخوردار بود؛ به ویژه آن که جناح طرفدار احمدی نژاد به شدت در حال پیگیری پروژه دادگاهی کردن موسوی، کروبی و خاتمی است و آنها را به خط‌ گیری از خارج متهم ساخته است.

از سوی دیگر، موضع‌گیری آیت‌الله ابراهیم امینی در نماز جمعه این هفته قم ضربه تازه ای به جناح حامی احمدی نژاد به شمار می رفت.

امام جمعه قم در خطبه های خود با هشدار درباره دو دستگی مردم و مسئولان کشور عملا روایت جناح حاکم را از مخالفت «عده ای آشوبگر» با نتایج انتخابات زیر سوال برد و به معترضان به نتیجه انتخابات به عنوان بخشی از «امت» مشروعیت داد.

به گفته وی «متاسفانه در این انتخابات شرایط به گونه‌ای رقم خورد که امت به دو گروه تقسیم شدند و این مساله برای نظام ما یک آفت است.»

آیت‌الله ابراهیم امینی که از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است، به «سوابق درخشان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه‌های مختلف» اشاره کرده و گفته است: همه این افراد به نظام ایمان و اخلاص دارند و به هیچ وجه آنها و طرفداران آنها ضد ولایت فقیه نیستند.

این سخن که به معنای مخالفت با اتهاماتی است که در زمینه اغتشاش و ارتباط با بیگانگان به موسوی و کروبی وارد می شود، نشان می دهد که در صورت ادامه فضای پرتنش سیاسی شمار بیشتری از روحانیان بلندپایه به صحنه وارد خواهند شد.

این در حالی است که اغلب مراجع تقلید به جز نوری همدانی و مصباح یزدی درباره اعلام ریاست جمهوری احمدی نژاد سکوت کرده و علی رغم حمایت آیت‌الله خامنه ای از احمدی‌نژاد، حاضر به فرستادن پیام تبریک به وی نشده اند.

اما پیام تازه آیت الله صانعی نیز که در آن مژده پیروزی به مردم داده شده بود، در مجموع نشان می داد که مواضع مراجع در قم به طور ملموسی به سمت میرحسین موسوی و همدردی با اعتراض های عمومی گرایش دارد.

این مرجع تقلید از مردم خواسته است که « ظلم‌ها، آزار و اذیت‌ها، ترفندها، مکرها و دروغ‌ها» ناامیدشان نکند و به نیروهای امنیتی و انتظامی نصیحت کرده است که «هیچ فرمان و دستوری نمی تواند مجوز و عذری باشد برای تجاوز به حقوق مردم ـ که حرام و معصیت و ذنب لایغفر است.»

در مجموع، شکاف در درون دو تشکل روحانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز درباره نتایج اعلام شده انتخابات ریاست جمهوری و حمایت کامل دو تشکل مجمع مدرسین و محققین و مجمع روحانیون مبارز از ابطال انتخابات وضعیتی بی سابقه در عرصه روابط دولت با روحانیت به شمار می رود.

روزهای آینده نشان خواهد داد كه تحرکات چهره های مهمی در درون نظام مانند هاشمی رفسنجانی و سیدحسن خمینی و رایزنی‌ها با روحانیان قم و مراجع تقلید که به طور سنتی وزنه هایی اساسی در سیاست و اجتماع ایران هستند، معادلات كشور را چگونه رقم خواهد زد.