اجلاس رسمی چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری با سخنان اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان گشایش یافت. قرار است دو موضوع حذف یارانه‌ها در طرح تحول اقتصادی و برنامه و دیپلماسی هسته‌ای ایران، در این اجلاس بررسی شود.

اجلاس رسمی چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری با سخنان اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان گشایش یافت.

در این اجلاس دو روزه که از امروز، پنجم شهریور در محل سابق مجلس شورای اسلامی آغاز به کار کرد، آخرین تحولات داخی و خارجی به بحث گذاشته می‌شود.

قرار است دو موضوع حذف یارانه‌ها در طرح تحول اقتصادی و برنامه و دیپلماسی هسته‌ای ایران، در این اجلاس بررسی شود.

کمیسیون سیاسی و اجتماعی مجلس خبرگان می‌تواند بررسی موضوعات مهم را به هیات رییسه پیشنهاد دهد و پس از تصویب هیات رییسه، آن موضوعات در دستور کار قرار می‌گیرد.

از آن‌جا که خبرگان ارتباط ارگانیک با دستگاه‌های اجرایی ندارد، اگر درباره موضوعی به جمع‌بندی برسد، از طریق رهبری دستور داده یا توصیه می‌شود.

محمود احمدی نژاد، رییس جمهور و سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز میهمانان ویژه دوره چهارم اجلاس هستند.

در این اجلاس همچنین، مراسم تحلیف آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی، آیت‌الله سید مجتبی طاهری، آیت‌الله علی اسلامی و آیت‌الله هاشم هاشم‌زاده‌هریسی نمایندگان تهران، ایلام، قزوین و آذربایجان شرقی که در انتخابات میان دوره‌ای به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمده‌‌اند، برگزار شد.

این چهارمین اجلاس دوره چهارم خبرگان است. نخستین اجلاس این دوره در اسفندماه سال 85 برگزار شد و دومین و سومین اجلاس نیز در شهریور و اسفند سال 86 تشکیل گردید.

اولین دوره مجلس خبرگان نیز 25 سال پیش برای تدوین قانون اساسی تشکیل شده بود.

مسئولیت خبرگان رهبری

هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور گردد یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان است.

همچنین در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظف هستند در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند.

قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید توسط فقهای شورای نگهبان تهیه و تصویب شده و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد.

از آن پس هرگونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.

احمد خاتمی، عضو هیات رییسه خبرگان با اشاره به مذاکرات خبرگان قانون اساسی و اظهارات شهید بهشتی در 25 سال پیش می‌گوید: نهادی که باید مراقبت کند رهبر واجد شرایط بماند، مجلس خبرگان است، ولی در قانون اساسی مطلقا به مساله نظارت بر رهبری اشاره نشده است.

این عضو هیات رییسه خبرگان رهبری از سوی دیگر گفته است: مجلس خبرگان این اختیار را دارد که بگوید می‌خواهیم نظارت کنیم و برای آن نیز مکانیزم تعریف کند.

تحلیل‌گران معتقدند در شرایطی که قانون امکان تغییر و تصویب مقررات مربوط به وظایف خبرگان را منوط به تصمیم این مجلس دانسته است، اعضا خبرگان تاکنون مقررات به روزی برای ادامه کار و نحوه نظارت بر عملکرد و شرایط رهبری تدوین نکرده‌اند.

آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، مجلس خبرگان را «تقویب رهبری» دانسته بود. برخی از «تقویت» استنباط «نظارت» کرده‌اند.

گفته می‌شود، اجلاس‌های دو سالانه خبرگان فرصتی برای بررسی و نظارت بر مسئولیت‌های رهبری است.

این در حالی است که از زمان آغاز به کار خبرگان تاکنون، گزارشی از جلسات و بررسی‌های صورت گرفته در اجلاس‌ها به اطلاع عموم مردم نرسیده است.

احمد خاتمی، عضو هیات رییسه خبرگان گفته است: در این اجلاس‌ها نظرها به دقت بحث می‌شود واگر احساس شد نهادی مشکل دارد، موارد برای تدبیر لازم به رهبری منعکس می‌شود.

از سوی دیگر، وی گرایش غالب اعضای خبرگان را ارزشمداری و اطاعت از رهنمودهای رهبری عنوان کرد، اما مشخص نکرده است چگونه مجلس خبرگان به عنوان ناظران رهبری، مطیع وی هستند.

خبرگان حقوق نمی‌گیرند

به گفته هاشمی‌رفسنجانی، خبرگان هیچ هزینه مالی و سیاسی برای کشور ندارند و هیچ یک از علمای مجلس خبرگان حتی یک ریال هم از بیت‌المال دریافت نمی‌کنند.

این در حالی است که سازوکار و چگونگی انجام وظیفه خبرگان رهبری در طول سال مشخص نیست و معلوم نیست این مجلس چگونه بدون هیچ هزینه‌ای وظیفه مهم نظارت بر شرایط و عملکرد رهبری را انجام می‌دهد.

به نظر می‌رسد، آنچه از خبرگان رهبری شنیده می‌شود محدود به انتخابات اعضای آن از سوی مردم و اجلاس‌های دوسالانه آن باشد.

این در حالی است که نمایندگان مجلس خبرگان رهبری وظیفه دارند ضمن اظهار نظر در زمینه مسائل کلان کشور، در زمان خلا رهبری فرد مناسبی را برای این سمت برگزینند و بر عملکرد وی نظارت داشته باشند.

رییس مجلس خبرگان در سخنان افتتاحیه اجلاس دوره چهارم ضمن تایید انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبری، می‌گوید: اصولا کار مجلس خبرگان این است که بدون سر و صدا و تشنج سیاسی، کار انجام دهد.

این در حالی است که مردم، اعضای خبرگان رهبری را از طریق انتخابات برمی‌گزینند، اما از روند مذاکرات و مسائل مطرح شده در اجلاس‌ها اطلاع کامل ندارند.