هرچند کمی زود است پیش‌بینی کنیم که نشست ژنو چه دستاوردی برای روابط ایران و آمریکا خواهد داشت، ولی این دیدارها به طور اساسی از علاقه و پیگیری رهبران ایران و آمریکا برای عادی سازی روابط حکایت دارد.

سرعت تحولات بی سابقه در روابط ایران و آمریکا پس از برگزاری نشست ژنو، دو چندان شده است.

ملاقات سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور با ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا و دیدار همزمان متکی وزیر خارجه از واشنگتن از حواشی مهم نشست ژنو بود.

هرچند کمی زود است پیش‌بینی کنیم که این نشست چه دستاوردی برای روابط ایران و آمریکا خواهد داشت، ولی این دیدارها به طور اساسی از علاقه و پیگیری رهبران ایران و آمریکا برای عادی سازی روابط حکایت دارد.

انگیزه های دولت احمدی نژاد و دولت اوباما برای شکستن تابوی گفتگوی علنی، از مجموعه ای از مسائل کهنه و تازه گریبانگیر دو حکومت نشات می گیرد.

نیاز مبرم آمریکا به بازگرداندن ثبات به افغانستان و پاکستان و بهبود اوضاع امنیتی عراق موضوعی است که حتی پیش از آغاز حکومت باراک اوباما، در دستور کار مذاکرات با ایران قرار داشت.

اما وضعیت داخلی ایران پس از اعلام پیروزی احمدی نژاد در انتخابات خرداد‌ماه، عاملی بوده که عزم و اشتیاق پیشین رهبری ایران برای نزدیک شدن به واشنگتن را دو چندان نموده است.

حکومت ایران پس از انتخابات به موازات خانه تکانی داخلی، دست به تغییراتی عمده در سیاست خارجی خود زده است که در نزدیکی به آمریکا و ارسال علائم دوستانه به اسرائیل نمود یافته است.

این درحالیست كه به موزات تصفیه حساب های داخلی و سرکوب مخالفان حکومت احمدی نژاد در ایران، وضعیت بی ثباتی در کشور ایجاد شده است که هنوز نقطه پایان روشنی برای آن نمی توان تصور کرد.

این وضعیت، ضرورت مصالحه با آمریکا را نزد دولت احمدی نژاد دو چندان ساخته است و به نظر می رسد برای رسیدن به این هدف از اعطای امتیازات عمده نیز صرف نظر نخواهد شد.

از سوی دیگر، حکومت ایران با توجه به وضعیت داخلی خود از موضع ضعیف تری نسبت به گذشته وارد مذاکره رسمی و علنی با آمریکا شده است.

این عامل نیز زمینه مساعدی برای امتیاز گیری در پرونده های ملی کشور مانند حق ایران برای در اختیار داشتن فن آوری هسته ای است.

از این رو به نظر می رسد كاخ سفید زمان را برای چیدن میوه دلخواه از مذاكرات با ایران مناسب تشخیص داده است.

از سوی دیگر، پیشرفت های به دست آمده در گفتگو با ایران، پیروزی داخلی مهمی برای باراک اوباما در برابر جناح جنگ طلب مخالف گفتگو با ایران بوده و تا حدود زیادی این جناح را تضعیف کرده است.

از این رو، راه مذاکره رودررو با تهران برای كاخ سفید هموارتر از گذشته است و می توان پیش بینی كرد که گفتگوها میان تهران و واشنگتن در هفته های آینده ابعاد گسترده‌تری پیدا کند؛ به ویژه آن که آیت الله خامنه ای خود به این گشایش و ادامه مسیر عادی سازی روابط با واشنگتن علاقه‌مند است.

اوباما تاکنون دو نامه محرمانه به مقام رهبری نگاشته است که با پاسخ دوستانه آیت الله خامنه ای همراه بوده است.

با توجه به قدرت و نفوذ رهبری در مسائل سیاست خارجی کشور، باید انتظار داشت که در ماه های آینده طرفین با اطمینان از قول ها و وعده های رد و بدل شده گام های قابل توجهی به سوی یكدیگر بردارند که چه بسا در آینده ای نه چندان دور به دیدار علنی محمود احمدی نژاد با باراک اوباما بی انجامد.