با خودداری مجلس شورای اسلامی از تصویب ماده‌ای از لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها که اجازه تشکیل یک صندوق مستقل برای جمع‌آوری منابع مالی حاصل از حذف یارانه‌ها را به دولت می‌دهد، آینده برنامه هرفمندکردن یارانه‌ها یا همان پرداخت نقدی یارانه‌ها در ابهام قرار گرفته است.
با خودداری مجلس شورای اسلامی از تصویب ماده‌ای از لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها که اجازه تشکیل یک صندوق مستقل برای جمع‌آوری منابع مالی حاصل از حذف یارانه‌ها را به دولت می‌دهد، آینده برنامه هرفمندکردن یارانه‌ها یا همان پرداخت نقدی یارانه‌ها در ابهام قرار گرفته است.
سه‌شنبه گذشته، مجلس تشکیل ماده 13 این طرح را که مربوط به تشکیل چنین صندوقی است، با رای بالا رد کرد و همین موضع‌گیری مجلس، حضور هماهنگ‌نشده و سراسیمه رییس دولت در مجلس را در پی داشت.
احمدی‌نژاد که به خاطر ترافیک سنگین صبح روز سه‌شنبه تهران دیر به ساختمان مجلس در خیابان بهارستان رسید، در نطقی که رییس مجلس، علی لاریجانی، به‌سختی به آن رضایت داد، خطاب به نمایندگان تصریح کرد اگر تشکیل این صندوق تصویب نشود، لایحه را به‌کلی از مجلس پس می‌گیرد.
این کلام تهدیدآمیز احمدی‌نژاد، تذکرات متعدد چهره‌های برجسته مجلس را در پی داشت که ضمن گلایه از رییس مجلس برای اجازه‌دادن به رییس دولت برای نطقی هماهنگ‌نشده و خلاف‌دستور روز صحن علنی، یادآوری می‌کردند که برای پس‌دادن این لایحه نیز رای نمایندگان لازم است.
«صید مروارید با دستان بسته»
قرار بود پنج‌شنبه‌شب محمود احمدی‌نژاد پس از خبر ساعت 21 شبکه یک تلویزیون رسمی ایران به شکل زنده صحبت کند.
این نطق زنده ظاهرا به خاطر پخش فوتبال در آن زمان، به تعویق افتاد تا شاید فرصت بیشتری برای مصلحت‌سنجی‌ها و قانع‌کردن رییس دولت درباره نحوه اجرای این لایحه از ابتدا مناقشه‌برانگیز فراهم شود.
پیش‌بینی می‌شد احمدی‌نژاد در نطق تلویزیونی‌اش هم با همان لحنی که در مجلس شورای اسلامی خطاب به نمایندگان به خود گرفته بود، همه تقصیرها درباره اجرانشدن برنامه تحول اقتصادی که مهم‌ترین جنبه آن پرداخت نقدی یارانه‌هاست را به گردن مجلس بیندازد و تلاش کند این تصویر را از خود بسازد که او «رئیس‌جمهوری است که با دست بسته‌ای که وزنه به آن نصب شده، به دریا انداخته شده تا مروارید صید کند».
احمدی‌نژاد این توصیف را در نطق روز سه‌شنبه‌اش در صحن علنی مجلس مطرح کرد تا از نمایندگانی را که به زعم او، «رییس دولت را برای دولت‌داری یاری نمی‌کنند و ابزارهای خدمت را محدود می‌کنند» گله کرده باشد.
اختلاف با رهبر؟
ماجرای پرداخت نقدی یارانه‌ها که انتقاد کارشناسان بسیاری را در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی برانگیخته است، از آن جهت پیچیده‌تر می‌شود که ظاهرا رییس دولت در این باره با رهبر جمهوری اسلامی هم‌ساز و هم‌فکر نیست.
احمدی‌نژاد در مجلس گفت دو هفته پیش موضوع درخواست خود در مورد لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را با رهبری مطرح کرده است: «در آن دیدار هم به ایشان گفتم که اگر لایحه هدفمند کردن یارانه ها منوط به بودجه سالانه شود، قابل‌اجرا نیست و از ایشان خواستم در این زمینه کمک کند.»
هرچند احمدی‌نژاد در مورد واکنش رهبری به اظهارات خود توضیحی نداد، اما نمایندگان مجلس می‌گویند پس از این جلسه علی آقامحمدی به عنوان نماینده رهبر به مجلس آمد و بنا به گفته رئیس کمیسیون ویژه بررسی طرح تحول اقتصادی مجلس، گفت اگر من درباره موضع مجلس قانع شوم، رهبری هم قانع شده است.
این اشاره ریییس دولت و همین‌طور بحث احمدی‌نژاد و لاریجانی در روز سه‌شنبه نشان داد که اختلاف نظر مجلس و دولت درباره این لایحه، تازه نیست و احمدی‌نژاد برای این که نظرش را در این باره به کرسی بنشاند، پیش‌تر به آیت‌الله خامنه‌ای مراجعه کرده و از او خواسته مداخله کند و نمایندگان را به پذیرش نظر دولت وا دارد، اما با قانع‌شدن آقامحمدی نماینده رهبر در کمیسیون ویژه این لایحه، آیت‌الله خامنه‌ای نیز مداخله‌ای در این باره نکرده است.
به‌این‌ترتیب رییس دولت که از طریق به‌میان‌کشیدن موضع رهبری نتوانسته به هدفش برسد، تصمیم دیگری گرفته و با حضور سرزده و غیرمنتظره در مجلس، تهدید کرده که یا نظر دولت تصویب شود یا لایحه را پس خواهد گرفت.
بهتر است مجلس لایحه را پس دهد
روز چهارشنبه محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس، در این باره گفت: مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای با نماینده مقام معظم رهبری این موضوع را توضیح داد که اختیارات دولت در رابطه با این لایحه کافی است و البته نماینده ایشان نیز در این زمینه قانع شده‌اند. اما رئیس‌جمهور این موارد را نپذیرفته و قانع نشده است.
محمدرضا باهنر در عین حال تأکید کرد: ابلاغ قانونی را بدون رضایت دولت در اجرا مصلحت نمی‌دانیم. به نظر بنده اگر دولت بر روی استرداد این لایحه اصرار دارد که طبق شنیده‌ها این‌طور است، بهتر است که مجلس با این استرداد موافقت کند؛ چرا که لایحه‌ای به این مهمی باید با تفاهم صددرصدی بین مجلس، دولت و بقیه قوا اجرا شود.
باهنر که از چهره‌های موثر اصول‌گرایان به شمار می‌رود و پیش از این در جلسه رای اعتماد دولت نهم، برای رای‌آوردن وزرای پیشنهادی دولت اول احمدی‌نژاد، کمک فراوانی به او کرد، یادآوری کرده است: همانطور که خدمت رئیس‌جمهور مطرح شد که اگر قرار باشد منبع عظیم درآمدی و هزینه‌ای در قانون بودجه نیاید و یا به خزانه کل کشور واریز نشود، این موضوع خلاف قانون اساسی است، البته رئیس‌جمهور از این توضیحات قانع نشد.
این «منبع عظیم درآمدی» که مورد اشاره باهنر است، تا بیست میلیارد دلار در سال تخمین زده می‌شود.
گاوصندوقی که 20 میلیارد دلار می‌ارزد
دولت اصرار دارد تمام پول‌هایی که از حذف یارانه‌ها و افزایش قیمت جمع می‌شود، مطلقا در اختیارش باشد و خود راسا تصمیم بگیرد که این پول‌ها چگونه و کجا هزینه شود و ارتباطی هم بین این درآمدها و بودجه برقرار نباشد.
در این لایحه پیش بینی شده که برای سال اولی که یارانه‌ها حذف می شود، بین ده تا بیست هزار میلیارد تومان (ده تا بیست میلیارد دلار) درآمد ایجاد شود و این درآمد در سال‌های بعد هم افزایش پیدا خواهد کرد. چون یارانه‌ها در طول پنج سال حذف خواهد شد و برای همین درآمد حاصل از این محل هر سال بیشتر می‌شود.
هنوز نطق تلویزیونی رییس دولت خطاب به مردم ایران درباره سرانجام این لایحه بحث‌برانگیز صورت نگرفته است اما این‌طور که می‌توان پیش‌بینی کرد، احمدی‌نژاد می‌تواند با انداختن تقصیرها به گردن مجلس، هم از زیر بار مسئدولیت اجرای چنین برنامه سنگین و مردافکنی که خیلی از کارشناسان از ابتدا درباره توانایی دولت در اجرایش تردیدهای جدی داشتند شانه خالی کند و هم نگران از دست دادن پایگاه رای خود در جامعه بر اثر بدقولی در عملی‌کردن یکی از وعده‌های اصلی‌اش در دولت نهم و سپس در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری مناقشه‌برانگیز خردادماه نباشد.
