قیمت گاز پیشنهادی دولت ترکمنستان به هند که تقریبا سه برابر قیمتی است که منابع هندی به عنوان قیمت توافقی با ایران برای دریافت گاز اعلام کرده‌اند، بار دیگر سبب انتقاد از ارزش‌گذاری گاز صادراتی ایران به هند شد.

قیمت گاز پیشنهادی دولت ترکمنستان به هند که تقریبا سه برابر قیمتی است که منابع هندی به عنوان قیمت توافقی با ایران برای دریافت گاز اعلام کرده‌اند، بار دیگر سبب انتقاد از ارزش‌گذاری گاز صادراتی ایران به هند شد.

ترکمنستان برای صادرات هر یک‌هزار مترمکعب گاز از طریق خط لوله ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند مبلغی بین 400 تا 450 دلار درخواست کرده است.

رقم درخواستی ترکمنستان معادل 7/12 دلار به ازای هر یک‌میلیون بی.تی.یو (واحد گرمایی انگلیس) است.

از این رو گفته می‌شود که ترکمنستان به ازای صادرات هریک‌میلیون بی.تی.یو گاز به هند 7/12 دلار دریافت خواهد کرد و مقام‌های هندی این قیمت پیشنهادی را بالا ارزیابی کرده‌اند.

یارانه ایرانی

قیمت پیشنهادی گاز ترکمنستان در حالی مطرح شده است که قیمت توافق شده برای دریافت گاز از پروژه خط لوله صلح 56/5 دلار در هر یک‌میلیون بی.تی.یو اعلام شده است.

مقام‌های دولت هند همواره ادعا کرده‌اند که پروژه خط گاز ترکمنستان جانشینی برای پروژه خط لوله صلح است، اما اکنون باتوجه به قیمت اعلام شده از سوی ترکمنستان عملا این دو پروژه قابل مقایسه به نظر نمی‌رسد.

به گفته برخی کارشناسان با توجه به استاندارد جهانی قیمت گاز، دولت محمود احمدی‌نژاد برای فروش گاز به پاکستان و هند یارانه 0.60 دلاری در هر متر مکعب در نظر گرفته است.

توجیه اقتصادی خط لوله صلح

کمال دانشیار، رییس کمیسیون انرژی مجلس هفتم با اشاره به قیمت زیر 20 سنت تعیین شده گاز ایران در خط لوله صلح گفت که قیمت جهانی هر متر مکعب گاز بیش از 80 سنت است.

دانشیار از وزیر نفت پرسید منابع مالی فاصله بین 20 تا 80 سنت از کجا تامین خواهد شد و چرا این یارانه به دو کشور هند و پاکستان داده می‌شود.

با توجه به نیاز داخلی به گاز و کمبود آن برای مصرف خانگی، و از سوی دیگر نیاز چاه‌های نفت کشور به تزریق گاز برای جلوگیری از کاهش صادرات، ساخت خط لوله صلح توجیهی ندارد.

گفتنی است طرح 7.5 میلیارد دلاری انتقال گاز ایران به هند از طریق پاکستان که به خط لوله صلح معروف است، به دلیل اختلاف‌های سیاسی و مرزی میان دهلی‌نو و اسلام آباد با موانع عمده‌ای روبه‌رو شده است.

تضمین برای مشکل امنیتی پاکستان

موضوع امنیت خط لوله و احتمال خرابکاری در خاک پاکستان از جمله موانع مهم پیش‌روی نهایی کردن قرارداد خط لوله صلح بوده است.

به همین دلیل به تازگی هند از ایران خواسته است که برای تقویت اعتماد‌سازی، مسئولیت تحویل گاز را در مرز پاکستان و هند بر عهده گیرد.

رحیم مشایی، نماینده ویژه ایران در خط لوله صلح گفته است که محمود احمدی‌نژاد با این درخواست موافقت کرده است.

باوجود این معاون سابق امور بین‌الملل وزارت نفت با انتقاد دوباره از قرارداد گازی ایران با این دو کشور، گفته است که تحویل مستقیم گاز به هند در مرز این کشور، صلح‌آور بودن این قرارداد را منتفی می‌کند.

محمدهادی نژادحسینیان معتقد است هنگامی که با نام‌گذاری این پروژه به «خط لوله صلح» انتظار می‌رود که هند و پاکستان به صلح برسند، اما تحویل گاز توسط ایران به هند در مرز این کشور با نام‌گذاری پروژه مغایر است.

به باور نژادحسینیان ایران نمی تواند و نباید هیچ تضمینی در قبال اوضاع امنیتی آشفته پاکستان به هند بدهد.

مقامات وزارت نفت تاکنون در قبال این انتقادات سکوت اختیار کرده و نماینده احمدی‌نژاد نیز وعده داده است که موضوع قیمت گاز ایران در مذاکرات حل و فصل شود.