محمد البرادعی روز دوشنبه گزارشی از برنامه هستهای ایران را در اختیار اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داد.
محمد البرادعی روز دوشنبه گزارشی از برنامه هستهای ایران را در اختیار اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داد.
با انتشار گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رسانههای غربی بر نکاتی از این گزارش تمرکز کردند که از عدم اطلاعرسانی درخواستی آژانس درباره ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران و ساخت بمب حکایت دارد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در بازتاب این گزارش به نقل از آژانس نوشت که اصرار ایران در عدم اطلاعرسانی مربوط به ابعاد نظامی برنامه هستهای به قوت خود باقی است و درخواست سازمان ملل برای تحقیق در این زمینه با بنبست روبهرو شده است.
یک مقام ارشد سازمان ملل گزارش تازه آژانس را «گزارشی بدون پیشرفت» خواند و گفت: ما به یک بنبست رسیدهایم.
حل مسایل مربوط به مطالعات ادعایی، ارایه اطلاعات بیشتر در زمینه شرایط دستیابی به سند مربوط به فلز اورانیوم، توضیح درباره فعالیتهای مربوط به تهیه و تحقیق و توسعه نهادها و شرکتهای نظامی که میتوانند با برنامه هستهای مرتبط باشند از موارد درخواستی آژانس از ایران بوده است.
همچنین از ایران خواسته شده است که درباره تولید تجهیزات و قطعات هستهای توسط شرکتهای وابسته به صنایع دفاعی توضیح دهد.
دفاع ایران
نماینده ایران در آژانس به آسوشیتدپرس گفت که در برنامههای تسلیحاتی موردی برای تحقیق آژانس وجود ندارد.
علیاصغر سلطانیه ادعا کرد که مقامهای آمریکایی کار بیهودهای را در مورد ایران با کمک سازمان اطلاعات جاسوسی (سیا) و گروههای «تروریستی» انجام دادهاند.
وی همچنین ادعا کرد که «مطالعات ادعایی» بر اساس اطلاعات یک کامپیوتر لپتاپ مطرح شد و آژانس موظف بود اسناد آن را به ایران ارائه دهد، اما با اعمال فشار آمریکا نتوانست این کار را انجام دهد.
آژانس انرژی اتمی گزارش میدهد که قدرتهای غربی اجازه ندادهاند نسخههای اصلی مطالعات ادعایی درمورد برنامه تسلیحات نظامی در اختیار ایران قرار گیرد.
آژانس با وجود این در بند 16 گزارش تاکید کرده است که ممکن است ایران در زمینه فعالیتهای موشکی اطلاعاتی داشته باشد و میتواند ماهیت مطالعات ادعایی را بیش از پیش روشن کند.
ساخت بمب، دوسال دیگر
یکی از موضوعاتی که واکنش جنجالی غرب را به دنبال داشت، مقدار اورانیوم غنی شده در برنامه هستهای ایران است که براساس گزارش آژانس، مقدار آن 480 کیلوگرم اورانیوم غنیشده درحد ضعیف است.
برخی از مقامهای آژانس که نامشان فاش نشد، گفتهاند که ایران برای ساخت بمب هستهای به 1700 کیلوگرم اورانیوم غنیشده نیاز دارد و اجرای این فرآیند دوسال زمان میبرد.
تهدید به ادامه تحریم
پیشگامی کاخ سفید در واکنش به گزارش آژانس و تهدید به تحریم ایران این تردید را ایجاد میکند که آمریکا از پیش نسبت به مفاد گزارش آگاهی داشته است، زیرا چند روز پیش خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی را نیز تحریم کرده است.
سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که این گزارش نشان میدهد ایران باردیگر از همکاری با جامعه بینالملل خودداری کرده است و ادامه این روند از سوی ایران، مردم کشور را منزویتر خواهد کرد.
گوردون جاندروئه بار دیگر از ایران خواست که غنیسازی اورانیوم را متوقف کند، در غیر این صورت بر تحریمها افزوده میشود.
گرگوری شولت، نماینده آمریکا در آژانس نیز گفت که خودداری ایران از پاسخگویی به سوالهای آژانس مشکل ایجاد خواهد کرد.
از سوی دیگر دولت انگلیس ایران را متهم کرد که با خودداری از پاسخگویی به البرادعی، از دستورهای آژانس سرپیچی کرده است.
وزارت خارجه انگلیس در بیانیهای اعلام کرد که در هفته آینده از تحریمهای شدیدتر علیه ایران حمایت خواهد کرد.
این درحالی است که وزیر خارجه انگلیس ماه گذشته اعلام کرد که این کشور در بحث هستهای ایران بر راه حل دیپلماتیک تاکید دارد.
گمانهزنی نشست آینده
برخی آگاهان میگویند هیات حکام آژانس این گزارش را در نشست هفته آینده، اول مهرماه، در وین به بحث خواهند گذاشت.
به گفته آنها این گزارش میتواند بهانهای برای مقامهای غربی و اسرائیلی باشد تا چهارمین دور تحریم علیه ایران را اعمال کنند.
شورای امنیت سازمان ملل سومین قطعنامه تحریم ایران را با عنوان قطعنامه 1803 را در اسفندماه گذشته تصویب کرد.
برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند که گزارش تازه البرادعی در کوتاه مدت قدرت کافی برای مقابله با مخالف روسیه و چین از تحریم ایران را ندارد.
روسیه و چین در شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارند و مخالف تحریمهای بیشتر ایران هستند.
پیتر کریل تحلیلگر مسایل هستهای در «موسسه کنترل تسلیحاتی آسن» میگوید که اعمال کردن دور دیگر تحریمها همواره کار مشکلی بوده است و فکر نمیکند که مفاد این گزارش بتواند تا پیش از پایان سال به تحریم بیشتر علیه ایران منجر شود.