براساس یک بررسی پزشکی، پرخوری بیاختیار در برخی افراد میتواند اعتیاد تلقی شود و استفاده از شیوههای سنتی درمان اعتیاد برای آنها اثربخش باشد
براساس گزارش جدید پزشکی، پرخوری بیاختیار در برخی افراد میتواند اعتیاد تلقی شود و استفاده از شیوههای سنتی درمان اعتیاد برای آنها اثربخش باشد.
علل چاقی بسیار پیچیده و فردی هستند اما پیداست که پرخوری مزمن نقش بنیادی در این زمینه ایفا میکند. وقتی رفتار پرخوری بهصورت بیاختیار درمیآید و خارج از کنترل فرد میشود غالبا «اعتیاد به غذا» نامیده میشود. این برچسب مناقشه زیادی در میان متخصصان ایجاد کردهاست.
در گزارشی که در شماره 21 دسامبر سال 2009 «مجله انجمن پزشکی کانادا» آمدهاست، دکتر والری تیلور، پروفسور همکار در روانپزشکی و علوم عصبرفتاری در دانشگاه مک مستر که خود متخصص چاقی است همراه با همکارانش این بحث را مطرح کردهاند که اعتیاد به غذا در برخی افراد ممکن است واقعا وجود داشته باشد . در این صورت این مقوله باید در برنامه ریزی مربوط به چاقی و کاهش وزن مورد نظر قرار گیرد.
اعتیاد به غذا اختلالی است که با مشغولیت فکری با غذا مشخص میشود. پرخوری بیاختیار یکی از انوع اعتیاد به غذاست که منجر به افزایش وزن و چاقی میشود اما هرکسی که چاق است لزوما دچار این بیماری نیست و نیز اگرچه افرادی که دچار این مشکل هستند معمولا با افزایش وزن و چاقی روبرو میباشند اما افراد با وزن عادی نیز ممکن است دچار این مشکل شوند.
تیلور و همکارانش مینویسند «مفهوم اعتیاد یک مفهوم پیچیده است و ترسیم ویژگیهای آن بحث زیادی را بهبار آوردهاست. علیرغم فقدان آمار دقیق در این زمینه، محققان متفقالقولند که فرایند چاقی دربردارنده الگوی خوردن بیاختیار است که حتی با وجود اثرات منفی آن بر سلامتی فرد و پیامدهای اجتماعی متعاقب آن همچنان وجود دارد.»
در این زمینه اعتیاد به غذا میتواند با سایر رفتارهای اعتیاد آمیز همانند مواد مخدر یا مصرف داروها مقایسه شود. به عبارت دیگر همانطور که اعتیاد به مواد مخدر موجب ایجاد «تحمل» میشود و یا با متوقف کردن مصرف آنها نشانههای «کنارهگیری» در فرد ایجاد میشود چاقی نیز با این نشانهها همراه است.
مفهوم «تحمل» در مصرف مواد مخدر یا مواد غذایی به معنای افزایش تدریجی مقدار مصرف آن ماده برای دستیابی به حالت نشئهگی و یا سیری است. از طرف دیگر وقتی فرد از ادامه مصرف آن ماده مخدر خودداری کند و یا در این مورد به شروع رژیم غذایی بپردازد، نشانههای «کنارهگیری» مانند تغییرات خلقی در او نمایان میشود. این نشانهها و برخی از نشانههای دیگر اعتیاد حتی در برخی از افراد چاق که تحت عمل جراحی معده قرار گرفتهاند نیز دیده میشود.
تیلور و همکارانش مینویسند: مفهوم اعتیاد نقش اراده آزاد و انتخاب فردی را انکار نمیکند اما موجب درک عمیقتر چگونگی کشمکش برخی افراد چاق با این مشکل خود میشود.
نویسندگان از بررسی خود نتیجه میگیرند که درمانهایی که به طور سنتی برای رفع اعتیاد بهکار میروند میتوانند در تنظیم مسئله مربوط به وزن و چاقی نیز مفید واقع شوند.
نویسندگان بر این باورند که ذهنیت کنونی که در مورد افراد چاق وجود دارد و با نوعی«سرزنش» همراه است بایستی مورد بازبینی قرار گیرد.
آنها مینویسند که اگرچه دانش پزشکی هنوز پرخوری بیاختیار را یک اعتیاد تلقی نمیکند اما ما نمیتوانیم شواهدی را نادیده بگیریم كه نقش آسیبپذیری زیستی و عوامل برانگیزاننده محیطی را نشان میدهند.
نشانههای پرخوری بیاختیار عمدتا عبارتند از: خوردن بدون کنترل زمانی که فرد از نظر جسمی گرسنه نیست، خوردن با سرعت بیشتر از معمول، خوردن در تنهایی که ناشی از خجالت یا شرم یا احساس گناه ناشی از پرخوری، مشغولیت ذهنی در باره وزن بدن، تاریخچه فردی از نوسانات وزن، افسردگی یا نوسانات خلقی، آگاهی ازاین که الگوهای خوردن غیر طبیعی است، افزایش سریع وزن یا شروع ناگهانی چاقی، کاهش شدید تحرک که مربوط به افزایش وزن است و نیز تاریخچهای از رژیمهای غذایی متفاوت غیرموفق، کمخوردن در جمع همراه با حفظ وزن بالای بدن، عزت نفس پایین و احساس نیاز به خوردن بیشتر و بیشتر مواد غذایی.
پرخوری بیاختیار میتواند مشکلات جدی مانند کلسترول بالا، دیابت، بیماری قلبی، فشارخون و حتی افسردگی در فرد ایجاد کند.
تحقیقات نشان میدهند که این مشکل کاملا با مشاوره و شیوههای درمانی قابل درمان است و تقریبا هشتاد درصد کسانی که در جستوجوی کمک تخصصی برمیآیند کاملا خوب میشوند و یا کاهش قابل ملاحظهای در نشانههایشان ایجاد میشود.