اروپا پس از بحران قفقاز به‌طور ویژه‌ای متوجه گاز ایران به عنوان بدیلی برای روسیه شده است. کارشناسان بر این باورند که اروپا باید بر روی ذخایر عظیم گاز و انرژی ایران سرمایه‌گذاری کرده و از پیروی از سیاست آمریکا دست بردارد.
روند رو به افزایش وابستگی اروپا به واردات گاز از روسیه و ادامه تنش با موسکو، کارشناسان اروپایی نفت و گاز را به سرمایه‌گذاری بر روی گاز ایران به عنوان یک بدیل مهم علاقه‌مند ساخته است.
بنا به گزارش‌ها، اروپا پس از بحران قفقاز به‌طور ویژه‌ای متوجه گاز ایران به عنوان بدیلی برای روسیه شده است.
رسانه رسمی دولت آلمان از قول ولادیمیر سوكور، كارشناس موسسه تحقیقاتی بنیاد جیمز تاون در واشنگتن نوشته است اروپا برای رهایی از وابستگی به گاز روسیه كه به وضع هشدار آمیزی رسیده، باید به منابع گازی جدید دست یابد.
اروپا بیش از 68 درصد گاز خود را از روسیه وارد می‌کند، به‌طوری‌که بنا به آمارها در سال 2007 از 220 میلیارد مترمکعب گاز وارداتی، 150 میلیارد مترمکعب تنها از طریق روسیه و با خطوط لوله به اروپا صادر شده است.
این در حالی‌ست که کارشناسان انرژی پیش‌بینی می‌کنند تا سال 2015 با افزایش بیشتر وابستگی اروپا به روسیه، کشورهای عضو این اتحادیه سالانه 300 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی وارد کنند.
وابستگی اروپا به روسیه فقط محدود به حوزه گاز نیست و در بخش نفت نیز این وابستگی شدید است؛ به‌طوری که خط لوله دروزبا چیزی در حدود 40 درصد از صادرات نفت روسیه را با ظرفیتی معادل 5/1 میلیون بشكه به اروپا صادر می‌كند.
برنامه‌ریزی نامتوزان انرژی اروپا
به گفته کارشناسان انرژی، برنامه‌ریزی اروپا برای تامین انرژی از روسیه و منابع آن بدون توجه به گزینه‌های موازی نادرست بوده است.
آن‌ها می‌گویند اروپا باید بر روی ذخایر عظیم گاز و انرژی ایران سرمایه‌گذاری کرده و از پیروی از سیاست آمریکا دست بردارد.
کارشناسان انرژی تاکید دارند رویکرد اروپا در قبال موضوع عدم سرمایه‌گذاری بر منابع انرژی ایران و تلاش برای منزوی کردن این کشور در این عرصه به ضرر این قاره تمام شده و به‌طور حتم به بحران اقتصادی و سیاسی برای آن‌ها تبدیل خواهد شد.
برخی صاحب‌نظران بر این باورند که با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و هزینه تمام شده صاردات گاز و نفت، اروپا نیازی به بررسی توجیه اقتصادی خرید گاز از ایران ندارد.
به گفته آن‌ها ایران به غیر از امنیت بالای سرمایه‌گذاری، دارای بهترین جغرافیا برای صادرات گاز به اتحادیه اروپا است و تنها عاملی که مانع عملی شدن صادرات گاز ایران بوده، فشارهای آمریکاست.
مشکلات ایران برای صدور گاز
با این حال جمهوری اسلامی نیز با مشکلات سیاسی و فنی متعددی بر سر بهره‌برداری از سرمایه گاز و نفت خود روبه‌روست.
به گفته کارشناسان وزارت نفت، ایران به تنهایی سرمایه لازم برای توسعه میدان‌های نفتی و گازی خود را در کوتاه مدت و بلند مدت نداشته و از سوی دیگر به دلیل تحریم‌های آمریکا، در جذب سرمایه‌گذاران خارجی نیز با مشکل مواجه شده است.
به همین دلیل حتی در صورت تمایل اروپا به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران، بهره‌برداری از آن به مدت زمان قابل توجهی نیاز خواهد داشت.
به دلیل این عوامل گفته می‌شود توانایی ایران برای رقابت با روسیه در بازارهای جهانی گاز کاهش یافته و این کشور که شدیدا تمایل دارد، انحصار صادرات گاز و عبور لوله‌های نفتی و گازی را به اروپا در اختیار داشته باشد از این وضعیت بیشترین سود را برده است.
در این میان به گفته خبرنگاران تداوم کشمکش‌ها میان روسیه و اوکراین بر سر انحصار عبور لوله‌های نفت و گاز به اروپا و جنگ قفقاز بر نگرانی اروپا درباره نیات سیاسی روسیه و امنیت خطوط لوله افزوده است.
سرمایه‌گذاری سوئیس در ایران
اخیرا سیاست اروپا در زمینه تامین انرژی و شکستن انحصار روسیه تغییراتی را در قبال ایران شاهد بوده است.
در این رابطه سوئیس در زمینه همکاری گازی با ایران گام‌های مهمی برداشته که البته با انتقاد شدید واشنگتن نیز مواجه شده است.
از جمله در جریان سفر وزیر امور خارجه سوئیس به ایران در اسفند گذشته، این کشور قراردادی 42 میلیارد دلاری برای خرید گاز به مدت 25 سال با ایران امضا کرد.
قرار است بر اساس این قرارداد از سال 2010 به بعد، ایران هر سال 5/5 میلیارد متر مکعب گاز به اروپا و از طریق یک خط لوله در حال ساخت صادر کند.
هر چند رقم این قرارداد، در مقابل حجم عظیم صادرات گاز روسیه به اروپا ناچیز است، اما به گفته کارشناسان انرژی نشان دهنده تغییر جهت سیاستگذاری انرژی در برخی از پایتخت‌های اروپایی است.
