جشنواره دولتی فیلم فجر که هر ساله در بهمنماه و در روزهای بزرگداشت انقلاب سال 57 برگزار میشود، امسال با چالشهایی از جمله خودداری برخی از فیلمسازان از شرکت در این جشنواره و همچنین خودداری برخی از چهرههای هنری از پذیرش داوری در این جشنواره روبهرو شده است.
دو هفته به آغاز رسمی بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر باقی مانده و حرف و حدیثها درباره تحریم این جشنواره سینمایی با توجه به اعتراضهای پس از انتخابات و برخورد دولت با این اعتراضها بالاتر میگیرد.
این جشنواره دولتی که هر ساله در بهمنماه و در روزهای بزرگداشت انقلاب سال 57 و استقرار نظام جمهوری اسلامی برگزار میشود، امسال با چالشهایی از جمله خودداری برخی از فیلمسازان از شرکت در این جشنواره و همچنین خودداری برخی از چهرههای هنری از پذیرش داوری در این جشنواره روبهرو شده است.
شماری از هنرمندان ایرانی که خارج از کشور به سر میبرند، از جمله بهمن قبادی، از سینماگران و منتقدان سینمایی خواستهاند که امسال در اعتراض به انتخابات خردادماه و نحوه برخورد حکومت با معترضان در ماههای پس از آن، این جشنواره را از رونق بیندازند.
از جمله اصغر فرهادی، کارگردان فیلم «درباره الی...» که با اقبال منتقدان و محافل سینمایی در ایران و در جهان روبهرو شده و همچنین عزتالله انتظامی، بازیگر کهنهکار ایرانی، پس از پیشنهاد مسئولان برپایی جشنواره فجر برای حضور در هیئت داوری مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ)، هریک بنا به دلایلی از پذیرش این مسئولیت سر باز زدند.
انتظامی درباره دلایل نپذیرفتن داوری فیلم های بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر گفت: به دلیل آنكه بهتازگی پای خود را جراحی كردهام، نمیتوانم به صورت طولانیمدت و مداوم روی صندلی بنشینم و فیلم تماشا كنم. همچنین بعد از عمل قلب و قراردادن باطری در قلبم، از فعالیت طولانی و مداوم پرهیز دارم و هماكنون دوران نقاهت را طی میكنم و تحت نظر پزشكان هستم.
او همچنین با اشاره به قوانین داوری جشنواره فیلم فجر گفت: به دلیل آنكه در فیلم چهل سالگی حضور پیدا كردهام و احتمالا این فیلم در جشنواره حضور دارد، نمیتوانم داوری جشنواره را بپذیرم.
انتظامی گفت: به همین دلایل از مسولان برگزاری بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر تقلضا كردم تا من را امر قضاوت در جشنواره معاف كنند.
او در عین حال گفت: به دلیل آنكه دوران نقاهت پس از بیماری را سپری میكنم به صورت كامل درجریان اخبار و رویدادهای سینمایی نیستم اما اعتقاد دارم كه جشنواره فیلم فجر متعلق به سینماگران است و باید فضای فراهم شود كه اهالی سینما در آن حضور مطلوب پیدا كنند.
در همین حال شنیدهها حاکی از آن است که فرهاد توحیدی، رییس کانون فیلمنامهنویسان ایران، داوری بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر را پذیرفته است.
این فیلمنامهنویس شناختهشده سینما و تلویزیون ایران که نایب رییس هیات مدیره خانه سینما نیز هست، آثاری چون «مرد عوضی»، «گاهی به آسمان نگاه کن»، «پرونده هاوانا» و «پاداش سکوت» را در کارنامه خود دارد.
آنها که نیامدند و آنها که آمدند
برخی سینماگران نیز فیلمهای خود را در جشنواره امسال شرکت ندادهاند. از جمله رسول صدرعاملی و رخشان بنیاعتماد فیلمهای خود را در جشنواره فجر شرکت ندادهاند. این دو کارگردان در انتخابات ریاستجمهوری خردادماه از میرحسین موسوی حمایت کردند؛ نامزدی که در ماههای پس از انتخابات به روند برگزاری و نتیجه اعلامشده آن اعتراض داشته است.
صدرعاملی که امسال فیلم سینمایی «زندگی با چشمان بسته» را برای جشنواره فجر آماده میکرد علت کنارهگیریاش را اینطور اعلام کرده است که حاضر نیست فیلم خود را قربانی آمادهسازی عجولانه برای نمایش در جشنوارهها کند.
این کارگردان در این باره گفت: در دورههای قبلی جشنواره فیلم فجر با این مشکل مواجه شدم که برای نمایش فیلم در این رویداد سینمایی باید مراحل فنی فیلم را با سرعت بالایی انجام میدادم و در نهایت نتیجهای به دست میآمد که شاید انتقادهایی را متوجه کار من میکرد. بعد از این تجربهها تصمیم گرفتهام فیلمم را با عجله صرفاً برای نمایش دادن آن در جشنواره آماده نکنم و اجازه دهم مراحل آمادهسازی فیلم به صورت طبیعی طی شود.
سعید رشتیان، مجری طرح و یكی از تهیهكنندگان «حیاط خلوت خانه خورشید»، اعلام كرده است: رخشان بنیاعتماد موافق حضور این فیلم در جشنواره فیلم فجر نیست.
رشتیان درباره اینکه این فیلم از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به جشنواره فرستاده شده است، گفت: پیگیری مسائل مربوط به ارسال فیلم به جشنواره فیلم فجر به مسوولان شهرداری محول شده بود اما ارسال فیلم «حیاط خلوت خانه خورشید» ساخته رخشان بنیاعتماد به جشنواره فیلم فجر به اطلاع كارگردان نرسیده بود.
رونق پرده با فیلمهای توقیفی
در همین حال مسئولان وزارت ارشاد تمهیداتی برای رونقدادن به این جشنواره اندیشیدهاند و از جمله بنا دارند به برخی از فیلمهایی که در سالهای گذشته به محاق توقیف رفته بودند، مجوز پخش و نمایش داده و به این ترتیب این فیلمها در جشنواره امسال شرکت دهند.
از جمله این فیلمها، فیلم «به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا است که پس از پنج سال توقیف، سرانجام بهطور رسمی پروانه نمایش عمومیاش را برای شرکت در جشنواره فجر و سپس اکران عمومی دریافت کرد.
به این ترتیب قرار است اولین نمایش فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» در جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر باشد و در نوروز 89 اکران عمومی شود.
در همین حال گفته میشود سکانسهایی از این فیلم حذف شده که در نتیجه آن، پروانه نمایش به رنگ ارغوان صادر شده است.
علاوه بر این فیلم سینمایی «محفل ایکس» به کارگردانی حبیبالله کاوش نیز قرار است پس از پنج سال توقیف، در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر روی پرده برود. این فیلم که درباره استفاده از قرصهای روانگردان است، در سال 1383 ساخته شد.
با این حال به گفته کارگردان این فیلم سینمایی، به دلیل حضور کارگردان آن در میان اعضای هیئت انتخاب، امکان حضور در بخش مسابقه جشنواره را پیدا نکرده اما در بخش مهمان جشنواره به نمایش در میآید.
«آب به آسیاب دشمن میریزید»
یک سینماگر نزدیک به اصولگرایان نیز در گفتوگو با خبرگزاری رسمی دولت، «تلاش برخی از افراد همچون بهمن قبادی برای ترغیب فیلمسازان خارجی به تحریم جشنواره فیلم فجر» را «آب به آسیاب دشمن ریختن» بر شمرده است.
محمدرضا شرفالدین، تهیهکننده فیلم سینمایی «فرزند صبح» که بر اساس زندگی آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ساخته شده است، روز شنبه به ایرنا گفت: تلاش بهمن قبادی به عنوان یک ایرانی برای تحریم خارجی جشنواره فیلم فجر که یک رویداد ملی است، بسیار ناپسند است.
او افزود: من در جایگاهی نیستم که در این باره قضاوت کنم ولی او بیمهریهای بسیاری کرده و البته بیمهریهایی نیز درباره او وجود داشته اما این کار قبادی قابلتوجیه نیست.
این تهیهکننده سینمای ایران گفت: بهتر است این کارگردان سینما راه دیگری را برای بیان اعتراض خود انتخاب کند و از این بیراه خارج شود.
به اعتقاد شرفالدین، «با وجود تلاش دشمنان برای تحریم کشور و فشارهای بین المللی، صحیح نیست خود ما نیز به این موضوع دامن بزنیم».
او در عین حال گفت: تلاش برای تحریم جشنواره فیلم فجر تاثیری بر روند آن نخواهد داشت و این رویداد ملی سینمای ایران با تمام قدرت برگزار خواهد شد.