زیپی لیونی، نخست وزیر جدید اسرائیل خانم لیونی نسبت به ادامه تلاش‌های دیپلماتیک در پرونده هسته ای ایران ابراز تمایل کرده است، اما تا اتخاذ یک سیاست ثابت در برابر ایران و همسایگان اسرائیل فاصله زیادی دارد.

با دستیابی زیپی لیونی به ریاست حزب حاکم در اسرائیل، وی خود را به عنوان نخست وزیر جدید آماده تشکیل کابینه و رویارویی با دشواری‌های رسیدن به ائتلاف با دیگر احزاب در این زمینه کرده است.

در این میان، قرار گرفتن لیونی در راس حزب کادیمای اسرائیل و نخست وزیری وی پرسش‌هایی درباره آینده گفتگوهای تل آویو با رژیم های عرب و احتمال تغییر موضع آن در قبال جمهوری اسلامی به میان آورده است.

تصویری صلح‌جو از لیونی

زیپی لیونی 50 ساله، در رسانه‌های غربی چهره‌ای حقوقدان و دیپلماتیک خوانده می‌شود که نسبت به رقبای خود علاقه بیشتری به مذاکره نشان می‌دهد.

برخی روزنامه‌های غربی معتقدند زیپی لیونی در مقایسه با رقیب خود شائول موفاز که به جناح‌بازهای حزب کادیما تعلق داشت، فردی معتدل در حاکمیت اسرائیل به شمار می‌رود و احتمال این که با رهبری وی پرونده‌های حساس منطقه‌ای مانند روند گفتگوها در حلقه سوری و فلسطینی و همین‌طور موضوع هسته‌ای ایران به طور مسالمت‌آمیز حل شود، بسیار بالا است.

از سوی دیگر، بسیاری از رقبای وی در اسرائیل او را به کم‌تجربگی در امور نظامی متهم کرده‌اند، به‌ویژه آن‌ که خانم لیونی معتقد است تمام تقصیر شکست جنگ لبنان متوجه ایهود اولمرت نخست وزیر و امیر پرتز وزیر دفاع پیشین بوده است.

این درحالی است که زیپی لیونی در هنگام جنگ 33 روزه با لبنان وزارت خارجه دولت جنگ را به رهبری اولمرت در اختیار داشت و چندان به‌نظر نمی‌رسد فضای زیادی برای تبرئه خود از اشتباهات جنگ لبنان داشته باشد.

جهتگیری تازه در برابر تهران

به سختی می توان گفت که سیاست زیپی لیونی در مقایسه با اولمرت یا موفاز، تغییر محسوسی در قبال ایران پیدا کند.

لیونی تاکنون اظهار نظر خاصی خارج از سیاست رسمی اسرائیل درباره برنامه اتمی ایران نداشته است.

اما چندی پیش روزنامه‌های اسرائیل گزارش دادند که وی در جلسه‌ای محرمانه گفته است برنامه هسته‌ای ایران خطری فوری برای اسرائیل به شمار نمی‌رود و نباید درباره آن اغراق شود.

لیونی در این جلسه محرمانه گفته بود که اولمرت با اغراق درباره تلاش هسته‌ای ایران برای ساخت بمب هسته‌ای به دنبال جلب رای افکار عمومی است.

ناظران می‌گویند باید توجه داشت که تصمیم‌گیری‌های اساسی حکومت اسرائیل درباره ایران و سایر موضوع‌های خارجی حساس برای این دولت در قالب روندهای کلان تر دیگری شکل می گیرد که اکنون مهم‌ترین آنها انتخاب رییس جمهوری بعدی آمریکا و مواضع آن در برابر جمهوری اسلامی است.

برای شفاف‌ شدن برنامه نخست وزیر جدید اسرائیل باید دید که تشکیل حکومت جدید و ترکیب احزاب شرکت کننده در دولت وی چگونه خواهد بود.

به نظر می‌رسد که اسرائیل نگران گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران، گرم شدن روابط تهران و واشنگتن و افزایش قدرت حزب‌الله و حماس است که نتیجه آن زیربنای شکل‌گیری سیاست دولت جدید آن است.

همكاری با موساد

خارج از مباحث جناحی و تبلیغاتی، باتوجه به سابقه خانوادگی زیپی لیونی و عضویت پدر و مادر وی در گروه شبه نظامی صهیونیستی «ارگون» و همکاری وی با سازمان جاسوسی موساد، می‌توان گفت که وی دست‌کم در امور امنیتی به اندازه مسائل سیاسی تبحر دارد.

بر اساس گزارش‌های پراکنده‌ای که وجود دارد، لیونی در هنگام خدمت در موساد در قتل تعدادی از دانشمندان اتمی عراق در میانه دهه 80 میلادی شرکت داشته و نقش زیادی در اجرای عملیات‌های این سازمان جاسوسی در اروپا داشته است.

به همین دلیل روزنامه تشرین سوریه که مواضع حزب حاکم این کشور را منتشر می‌کند در سرمقاله تازه خود با احتیاط به لیونی به عنوان نخست وزیر آینده اسرائیل پیشنهاد صلح داده است.

راه دشوار تشکیل کابینه

خانم لیونی هرچند نسبت به ادامه تلاش‌های دیپلماتیک در پرونده هسته ای ایران و گفتگو با سوریه و فلسطینی‌ها ابراز تمایل کرده و از این جهت برخی خوشبینی‌ها را در غرب به وجود آورده است، اما تا اتخاذ یک سیاست ثابت در برابر ایران و همسایگان اسرائیل فاصله زیادی دارد.

خانم لیونی نیاز دارد تا خود را به عنوان شخصی قوی و مستقل در رهبری اسرائیل اثبات کرده و کابینه‌ای قوی و منسجم تشکیل دهد.

این نکته از آن رو اهمیت دارد که وضعیت بسیار ضعیف اولمرت و موج انتقادهای سرازیر شده به سوی وی از نخست وزیر پیشین اسرائیل شخصی ناتوان در تحقق شعارهایش ترسیم کرده بود و بسیاری از سیاستمداران می‌گفتند که وی از نهایی کردن مذاکره با طرف‌های خارجی ناتوان است.

با توجه به اختلاف عمیق حزب کادیما با احزاب راست‌گرای اسرئیل و حزب کارگر و وضعیت این حزب در پارلمان به نظر نمی‌رسد زیپی لیونی قادر به تشکیل دولت قوی برای پیش‌بردن برنامه‌های خود باشد.