آخرین اثر نمایشی این کارگردان جوان تئاتر ایران که در سالن ایرانشهر خانه هنرمندان به روی صحنه رفته است با واکنشهای متفاوتی از سوی منتقدان روبهرو شد.
نمایش «17 دی کجا بودی؟» به کارگردانی امیررضا کوهستانی که با آثار تجربی خود به یکی از کارگردانان مطرح تئاتر ایران تبدیل شده است در مورد قربانیهایی صحبت میکند که میخواهند قربانی بگیرند و هر کدام قائل به این هستند که قربانی شدهاند.
امیررضا کوهستانی که برخی معتقدند یکی از چند صدای بلند و مخالف جریان تئاتری ایران است درباره این اثر نمایشی میگوید: نمایش «17 دی کجا بودی؟» بیشتر درباره قربانیهایی حرف میزند که اگر به آنها رسیدگی نشود قربانی میشوند.
آخرین اثر نمایشی این کارگردان جوان تئاتر ایران که در سالن ایرانشهر خانه هنرمندان به روی صحنه رفته است با واکنشهای متفاوتی از سوی منتقدان روبهرو شد.
کارشناسان بر این نظرند که «17 دی کجا بودی؟» هر چند در کارنامه امیررضا کوهستانی و نسبت به آثار پیشین وی اثری تجربی و حتی یک تجربه جدید به شمار میآید اما در تئاتر ایران و آنچه در آن اتفاق میافتد نمیتوان از آن به عنوان یک اثر تجربی یاد کرد.
کوهستانی خود نیز این نمایش را تجربه عجیبی برای خود میداند که برای اولین بار متنی را همراه با تمرینات نمایش نوشته است بدون اینکه اجرای آن شکل تجربی داشته باشد.
او که تاکید میکند این نمایشنامه شکلی کارگاهی ندارد توضیح میدهد که در اجرای این اثر هیچ بداههای از طرف بازیگران نیز وجود نداشته است چرا که وی معتقد است بداههپردازی اجرا را به بیراهه کشانده و سختی کار خود را هم در همین میداند.
منتقدان آثار کوهستانی مهمترین ویژگی اجراهای وی را در تجربههایش روی صدا و دیالوگ میدانند و برخی نیز معتقدند تجربه عمده کوهستانی را باید در عنصر سکوت و فضاسازی موفق او توسط سکوتهای ممتد ردیابی کرد.
این در حالی است که نمایش جدید این کارگردان نمایشی پر از دیالوگ است که به گفته برخی، سکوت کمترین نقش را در آن ایفا میکند.
کوهستانی برای به کار بردن دیالوگ در آخرین اثر نمایشی خود از گوشیهای همراهی استفاده کرده است که شش شخصیت نمایش را در طول نمایش به وسیله این تلفنها و گفتوگوهای تلفنی به یکدیگر وصل کرده و همه چیز را از این طریق روایت میکند.
برخی از منتقدان این اثر بر این باورند که هر چند استفاده از گوشیهای همراه عامل دیالوگ و سهم آن را در نمایش توجیه میکند اما به روندی تکراری تبدیل شده و در طول 90 دقیقه اجرای این نمایش جذابیتهایش را برای مخاطب از دست میدهد.
پیام رهنما در نقدی که بر این نمایش نوشته، آورده است: روایت در بیشتر فصول «17 دی کجا بودی؟» جای عمل دراماتیک را میگیرد و چالش میان کلیت ایدئولوژیک و نقد کلینگر اجتماعی به جای عمل مشخص و تاثیرگذار دراماتیک مینشیند.
وی معتقد است که قالبهای بهوجود آمده در جهت شکلدهی به گره و گرهگشایی در این نمایش به صورت روشن و معلوم آن چنان که در ساختار و محتوای درام به آن نیاز است مطرح نشده و به همین دلیل است که داستان ناچار به بازگشت به گذشته و ورود به ساختار روایی میشود.
به نظر میرسد تجربه جدیدی که کوهستانی به آن دست زده است درست در نوشتن دیالوگهای این نمایشنامه اتفاق افاده است.
او که سعی کرده است به دیالوگنویسی مستندگونه نزدیک شود یکی از راههای مستند جلوه دادن را در حذف آنچه که در نمایشنامهنویسی رایج است، پرهیز از ایجاز و موجزنویسی و به کارگیری زوادید میداند.
او با بیان این مطلب که تلاش کرده است به سمتی برود که حرف زدنها و مجاب کردنها عین واقعیت باشد میافزاید: من به جای ایجاد نقاط بحرانی، قبل یا بعد از نقطههای بحران را نمایش میدهم.
یکی دیگر از شاخصههای آثار کوهستانی استفاده از تکنولوژی صوتی تصویری است که به نظر میرسد در آخرین اثر خود کمتر از آن استفاده کرده است.
او ورود تکنولوژی به تئاتر را یکی ار مهمترین اتفاقاتی میداند که در تئاتر اتفاق افتاده و میگوید سعی کرده است در کارهای اخیر خود با استفاده از تکنولوژی . مستندوارهنویسی در نمایشنامه اثر را روایت کند.
کوهستانی در آثار پیشین خود نیز مورد این نقد واقع شده بود که آثارش رادیویی هستند ولی او خود بر این باور است که وقتی چیزی را حذف میکند به این دلیل است که مابهازای بهتری برای آن دارد و آن را تصویری میداند که در ذهن تماشاگر به وجود میآورد.
گفتنی است این نمایش با بازی نگار جواهریان، سعید چنگیزیان، مهین صدری، فاطمه فخرایی، الهام کردا و احمد مهرانفر به روی صحنه رفته است.