با گذشت 23 سال از ماجرای دیپلماتیک مک فارلین یا به قول آمریکایی‌ها «ایران گیت»، نام هاشمی رفسنجانی در این ماجرا به میان آمد.

با گذشت 23 سال از ماجرای دیپلماتیک مک فارلین یا به قول آمریکایی‌ها «ایران گیت»، نام هاشمی رفسنجانی در این ماجرا به میان آمد.

محسن رضایی، دبیرمجمع تشخیص مصلحت نظام به تازگی افشا کرده که هاشمی از جزئیاتی در ماجرای مک فارلین خبرداشته که حتی شخص امام هم از آن جزئیات بی‌خبر بوده است.

این اولین بار است که پس از گذشت بیش از 20 سال از ماجرای ایران گیت، یک مقام مسئول کشور به طور علنی از هاشمی در قلب این موضوع نام برده است و باردیگر این موضوع را زنده کرده است.

در ماجرای ایران گیت یا «ایران کنترا» که در دوره رونالد ریگان ريیس‌جمهور وقت آمریکا و در خرداد 1365 روی داد، مقداری سلاح آمریکایی از طریق اسرائیل به ایران فروخته شد و عواید حاصل از این معامله میان دو دولتی که روابط دیپلماتیک با یکدیگر نداشتند توسط آمریکا برای مخالفان دولت وقت نیکاراگوئه موسوم به «کنترا» ارسال شد.

یکی دیگر از بهره‌برداری‌های آمریکا در این ماجرا، آزادشدن گروگان‌های آمریکایی بود که در لبنان در گروگان حزب‌الله بودند.

رضایی در خصوص این ماجرا گفت: در رابطه با ماجراي مك فارلين حضرت امام اطلاع داشتند و خود ايشان به آقاي هاشمي گفتند كه آن را طرح كنند اما مثل ما، آن جزئياتي كه آقاي هاشمي در جريانش بودند را حضرت امام مطلع نبودند.

این مقام کشور افشای ماجرای مک فارلین را در همان سال یعنی زمانی که هنوز جنگ تحمیلی عراق علیه کشور ادامه داشت را ناموجه دانست و به جای افشاگری، معتقد به بهره‌برداری از این ماجرا در دوره جنگ و ادامه این ارتباطات بود.

درسال 1365 نشریه لبنانی «الشراع» از ماجرای مک فارلین پرده برداشت و پس از آن رفسنجانی که رئیس مجلس شورای اسلامی بود به طور رسمی این ماجرا را اعلام کرد و از همان زمان ماجرای مک فارلین برسر زبان‌ها افتاد اما بعد به فراموشی سپرده شد.

گفتنی است که پیش از رضایی، نشریه داخلی اداره سیاسی سپاه در آذر ماه 1386 از این ماجرا و سلاح‌های فروخته شده به ایران گزارش مفصلی نوشت.

هاشمی در لبه تیغ رضایی

رضایی فرمانده سابق سپاه که نام او با این مقام گره خورده است مدتی است که از ناگفته‌های جنگ سخن به میان آورده و گفته‌های اخیر او درمورد ایران گیت نوعی رویکرد انتقادی به عملکرد سیاسی رفسنجانی در دوره جنگ است.

رضایی در هفته دفاع مقدس به نقد عملکرد هاشمی پرداخته که در آن زمان هم او و هم رفسنجانی مقام‌های حساسی را در کشور عهده‌دار بودند و سخنان هردو درمورد دوران پرالتهاب جنگ از استراتژی متفاوت سپاه با دیگر مقام‌های کشور دربرخی موارد حکایت دارد.

در زمان افشای ماجرای مک فارلین رضایی به عنوان جوان‌ترین مقام نظامی کشور، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که و رفسنجانی جانشینی فرماندهی کل قوا را برعهده داشت.

رضایی در روایت روزهای پایانی جنگ به مقابله با اطلاعاتی برخاسته که دفتر هاشمی رفسنجانی تحت عنوان «متن کامل نامه امام درباره پذیرش قطعنامه» به‌طور علنی منتشر کرده و روزنامه‌هایی مانند کیهان به این اقدام رفسنجانی با نام «افشای اسرار کشور» اعتراض کردند.

رفسنجانی در بیستمین سالگرد پذیرش قطعنامه از این اقدام دفاع کرد و قبول آن را به منزله نجات کشور از خطرها برشمرد.

وی به نامه فرمانده سپاه به آیت‌الله خمینی درباره برتری تجهیزات و سلاح‌های ارتش عراق در سال 1367 و نامه امام اشاره کرد که امام به عنوان رهبر جمهوری اسلامی با توجه به طرح فرمانده سپاه برای ادامه جنگ از یک طرف و کمبود تجهیزات جنگ از سوی دیگر، سخنان رضایی را «شعار» برشمرده بود.

به نظر می‌رسد رضایی با انتقاد از رفسنجانی در ماجرای ایران گیت، به دنبال کسب اعتبار برای شخص خود می‌باشد که عملکرد او در دوران جنگ زیرسوال رفته است.

واترگیت دوم

الشراع نخستین کانالی بود که خبر ورود ناگهانی رابرت مک فارلین رییس شورای امنیت ملی وقت آمریکا به تهران به همراه 5 نفر از همراهان او را در 11 آبان 1365 نوشته بود.

پس از این افشاگری، ماجرای واترگیت در اذهان تداعی شد که نخستین مورد آن بین سال‌های 1972 تا 1975 در هتل «واترگیت» واشنگتن اتفاق افتاد که به استعفای ریچارد نیسکون رئیس‌جمهور آمریکا منجرشد.

اولیور نورث معاون رئیس وقت شورای امنیت ملی آمریکا با ارسال نامه‌ای برای «جان پوین دکستر» رسوایی ایران گیت را تائید کرد اما آقای پوین دکستر که جانشین مک فارلین شد و ریاست یک خبرگزاری جاسوسی از شهروندان در آمریکا به او واگذار شده در آن زمان در این اسناد دستکاری کرد.

کاروان مک فارلین در چهارم خرداد 1365 (25 ماه مه 1986) برای انجام ماموریتی محرمانه به کشوری سفر کرد که نزدیک به یک دهه هیچ ارتباط دیپلماتیک رسمی با آمریکا نداشت.

در جریان ایران گیت شماری از مقام‌های دولت ریگان ازجمله وزیر دفاع او به ارتکاب جرائم مخالف با سیاست ملی آمریکا محکوم شدند اما این رسوایی در جمهوری اسلامی تاکنون درحد یک ماجرا باقی مانده است.

حاصل این ارتباط پنهانی در آن مقطع برای ایران تنها دریافت هشت مورد سلاح و لوازم یدکی در تاریخ‌های جداگانه شامل چندین قبضه موشک ضد تانک تاو، 18قبضه موشک ضدهوایی هاوک و قطعات یدکی پرتاب کننده این موشک‌ها بود.

عملیات آزادسازی مهران تحت عنوان «کربلای یک» یکی از پیروزی‌های نیروهای جمهوری اسلامی در تیرماه 1365 و پس از ماجرای ایران گیت بود.

سیاستمدار انقلاب

اکبر هاشمی رفسنجانی ازجمله معدود سیاستمداران روحانی کشور است که پس از گذشته حدود 30 سال از انقلاب اسلامی هنوز رکن مهمی در سیاست‌گذاری کشور دارد.

مطرح شدن نام رفسنجانی در ماجرای ایران گیت اقتدار او را در طراحی «مذاکرات پنهانی و پشت پرده» نشان داده است.

مطبوعات غرب در آن زمان گفتند این رسوایی تلاش محرمانه ریگان برای ارتباط با محافل میانه‌رو در جمهوری اسلامی بود که هاشمی نمونه‌ای از آنها به‌شمار می‌رفت.

رفسنجانی همچنین به خاطر متقاعد کردن آیت‌آلله خمینی برای پایان جنگ نیز اعتبار دارد و در زمان او بود که تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای روابط با غرب به ویژه «شیطان کوچک»، انگلیس، انجام شد.

وی در سال 1359 از حادثه ترور جان سالم به‌در برد.

این مقام کشور ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رئیس‌جمهور کشور را در مجلس استیضاح کرد و درپی آن معتمد بنیانگزار انقلاب اسلامی واقع شد و در سایه همین اعتماد مقام جانشینی فرمانده کل قوای کشور به او سپرده شد.

وی در سال‌های 1368 تا 1376 در دوران ریاست جمهوری خود در سیاست اقتصادی بحث خصوصی‌سازی را مطرح کرد.

رفسنجانی در خرداد1384 تلاش کرد با تکیه بر آرای جوانان کشور که در زمان او به برخی آزادی‌های اجتماعی دست یافته بودند، باردیگر قدرت در مسند ریاست‌جمهوری را تجربه کند اما این تلاش به جایی نرسید.

رای مردم به رفسنجانی برای ریاست مجلس خبرگان در شهریور 1386 پیروزی او در یک جایگاه انتخاباتی و تمایل مردم به حضور او در بالاترین عرصه تصمیم‌گیری کشور یعنی برکناری رهبر بنا به تشخیص این مجلس را به نمایش گذاشت.

این سیاستمدار 74 ساله از حضور در رقابت انتخابات ریاست جمهوری سال آینده سخن نگفته و به نظر نمی‌رسد برای رسیدن به این پست تمایلی داشته باشد.

وی در ماه‌های اخیر عملکرد اقتصادی دولت محمود احمدي‌نژاد را زیر سوال برده و از این طریق از عملکرد خود دفاع و به رئیس‌جمهور واکنش نشان داده است.