محققان شواهد برجستهای یافتهاند مبنی بر اینکه استفاده بیمارگونه از اینترنت اثر جدی روی سلامتی روانی افراد دارد
براساس اولین مطالعه در مقیاس وسیع در غرب افرادی که وقت زیادی را روی اینترنت صرف میکنند نشانههای افسردگی بیشتری از خود نشان میدهند.
محققان دانشگاه لیدز در بریتانیا شواهد برجستهای یافتند که نشان میدهد برخی کاربران اینترنت عادت وسواسی بیمارگونه در استفاده از آن پیدا میکنند به طوری که اتاقهای گفتوگوی اینترنتی و شبکههای اجتماعی آن، جای تعامل اجتماعی زندگی واقعی آنها را میگیرد.
اعتیاد به اینترنت اگرچه هنوز درطبقهبندی تشخیصی بیماریهای روانی و نیز اعتیاد نیامدهاست اما احتمال آن وجود دارد که با توجه به تحقیقات و بررسیهای بیشتر این نوع اعتیاد نیز در آینده در این دستهبندی وارد شود.
یافتههای این روانشناسان که در مجله «آسیبشناسی روانی» در فوریه 2010 منتشر شده گویای آن است که گشتن اعتیادگونه در اینترنت میتواند اثر جدی روی سلامت روانی افراد داشتهباشد.
این مطالعه اولین پژوهش در مقیاس وسیع در میان جوانان غرب است که رابطه بین اعتیاد به اینترنت و افسردگی را بررسی میکند.
به این منظور میزان استفاده از اینترنت و سطح افسردگی 1319 فرد 16 تا 51 ساله ارزیابی شد. 1.2 درصد این افراد (18 نفر) در دسته «معتادان به اینترنت» قرار گرفتند. اگرچه این رقم به نظر کوچک میرسد اما از میزان قمار در بریتانیا (0.6 درصد) بیشتر است.
دکتر کاتریونا ماریسون سرپرست تیم تحقیق در دانشگاه لیدز در بریتانیا گفت: در حال حاضر اینترنت نقش بسیار بزرگی در زندگی مدرن دارد اما مزایای آن با جنبه تاریکتر آن نیز همراه شدهاست. در حالی که بسیاری از ما از اینترنت برای پرداخت صورتحساب، خرید یا فرستادن نامه استفاده میکنیم، درصد خیلی کوچکی از افراد نیز هستند که کنترل گذراندن وقت روی اینترنت برایشان دشوار است تاحدی که این موضوع در فعالیتهای روزانه آنها اخلال ایجاد میکند.
یافتههای مطالعه نشان داد که «معتادان اینترنت» وقت زیادی را صرف آن میکنند و عمدتا هدف آنها ارضاء جنسی، انجام بازیهای اینترنتی و یا شرکت در اجتماعات داخل اینترنت است . همچنین این افراد نسبت به کاربران غیرمعتاد به اینترنت بیشتر به افسردگی متوسط تا شدید دچار هستند.
سن متوسط افراد معتاد به اینترنت در این پژوهش 21 سال بود و نتایج نشان داد که احتمال معتادشدن جوانترها به اینترنت بیشتر از کاربران با سن متوسط است.
ماریسون در توضیح یافتهها چنین میافزاید «تحقیق ما نشان می دهد که استفاده بیش از حد از اینترنت با افسردگی همراه است اما آنچه ما نمیدانیم این است که کدامیک علت دیگری محسوب میشود. به این معنا که آیا افراد افسرده بیشتربه اینترنت روی میآورند یا اینترنت منجر به افسردگی میشود. اما آنچه روشن است این است که استفاده بیش از حد از اینترنت میتواند زنگ خطری برای تمایلات افسردگی درصد کوچکی از مردم باشد.»
برخی وقایع مانند خودکشی تعدادی از نوجوانان شهر بریجند در جنوب ولز در بریتانیا در سال 2008 منجر به طرح سوالات و نگرانیهای زیادی در باره میزان گستردگی سایتهای شبکههای اجتماعی اینترنتی شد که میتواند در افکار افسردگی نوجوانان آسیبپذیر نقش داشته باشد.
پس از این حادثه که طی آن عدهای از نوجوانان و جوانان 17 تا 30 ساله خود را حلقآویز کردند، گفته شد که سایتهای اینترنتی وسایر ارتباطات مشترک آنها با خودکشیشان ارتباط داشتهاست. اگرچه پلیس نتوانست اثبات کند که خودکشی ناشی از گفتوگوی اینترنتی بوده اما مشخص شد که این هفت نفر به خصوص در اتاقهای گفتوگوی اینترنت شرکت داشتهاند و از شبکه اجتماعی خاصی استفاده میکردند.
دکتر ماریسون افزود: یافتههای مطالعه حاضر این فرضیه عمومی را قوت میبخشد که گشتن بیش از حد در سایتهای شبکههای اینترنت که جایگزین کنش اجتماعی طبیعی افراد میشود میتواند به اختلالات روانشناختی نظیر افسردگی و اعتیاد پیوند بخورد.
تحقیقات پیشین و راهحلها
در اولین گزارش تحقیقاتی در زمینه اعتیاد به اینترنت در بریتانیا در سال 1996 نشان داده شد که اقلیت قابل توجهی دچار این نوع اعتیاد هستند.
یک تحقیق در کره جنوبی که سه سال به طول انجامید نشان میدهد که 30 درصد جوانان زیر 18 سال یعنی 2.4 میلیون نفر در خطر ابتلا به این اعتیاد هستند. اعتیاد به اینترنت در تایوان نیز در سال 2002 به میزان 5.9 درصد در میان دانشجویان تایوانی گزارش شد.
10.6 درصد دانشجویان چینی نیز در گزارش تحقیقاتی سال 2007 معتاد به استفاده از اینترنت بودند. اتحادیه جوانان کمونیست چین در سال 2007 اعلام کرد که بیش از 17 درصد نوجوانان و جوانان بین 13 تا 17 سال چینی به اینترنت معتاد شدهاند.
حتی در چین تنبیه جسمانی برای معتادان به اینترنت وجود داشت که در نوامبر سال 2009 ممنوع شد.
در تحقیقی که در سال 2005 در این زمینه صورت گرفت نشان دادهشد که افراد معتاد به اینترنت تدریجا استفاده از آن را همانند تماشای افراطی تلویزیون به تدریج کنار میگذارند.
برای اولین بار در آمریکا در ماه اوت سال 2009 یک مرکز درمانی در شهر سیاتل در ایالت واشنگتن به درمان کاربران معتاد اینترنت پرداخت. در این برنامه درمانی 45 روزه به افراد کمک میشود تا خود را از استفاده مرضی از کامپیوتر خلاص کنند.