ستاد عالی هماهنگی امور زائران، سفرهای انفرادی به عراق را به علت مسائل و مشکلات پیش‌آمده ممنوع اعلام کرد

به علت مشکلات زیاد ناشی از سفرهای انفرادی زیارتی به عراق برای ایرانیان، این سفرهای انفرادی  از سوی ستاد عالی هماهنگی امور زائران ایران ممنوع اعلام شد.

بر پایه این قانون جدید، نیروی انتظامی موظف است به افرادی که قصد سفر به عراق دارند اما در کاروان رسمی ثبت‌نام نکرده‌اند اجازه عبور از مرز را ندهد.

حدود چهارسال پیش در نخستین قرارداد زیارتی ایران و عراق دو طرف متعهد شدند وضعیت مرزهای زمینی مورد استفاده زائران و مسافران کشور، که شامل سه مرز مهران، شلمچه و خسروی بود، را با ایجاد امکانات لازم بهبود بخشند. ایران تا حدودی به تعهدات خود عمل کرد اما به نظر می‌رسد عراق به تعهدات خود چندان پایبند نیست.

مرز خسروی، که یک پایانه مرزی دارد و از وضعیت بهتری برخوردار است، در چهار سال گذشته به دلیل ناامنی منطقه مقابل در خاک عراق و اتفاقات پیش‌آمده برای ایرانی‌ها دو بار به روی زائران بسته شده‌است. بار آخر به دلیل انفجار استان دیاله عراق بود که منجر به شهید و مجروح شدن جمع زیادی از ایرانی‌ها شد. وضعیت دو مرز مهران و شلمچه نیز به دلایل مختلف بسیار نامناسب توصیف می‌شود.

رفتن زائران ایرانی به عراق در قالب کاروان‌های رسمی، کاروان‌های غیر رسمی و یا انفرادی صورت می‌گیرد. گفته می‌شود که روزانه 2500 ایرانی در کاروان‌های رسمی و 1000 نفر نیز به صورت غیررسمی یا انفرادی از مرزها عبور کرده و به عراق می‌روند.

همواره توصیه‌هایی از سوی مسئولین به مردم داده شده است تا به صورت انفرادی به عراق نروند، اما اولین بار است که قانونی در این زمینه تصویب می‌شود.

مشکلات سفر به عراق

مشکل اساسی مسافران ایرانی به عراق مسئله امنیت است. سفر انفرادی افراد به عراق در سال‌های گذشته با حوادثی روبه‌رو بوده‌است که حتی منجر به کشته شدن برخی زائران، بازداشت برخی دیگر توسط نیروهای آمریکایی و افتادن به دام قاچاق‌چیان انسان شده است.

مسافرت‌های کاروانی نیز خالی از خطر نبودند. بسیاری از مسیرها و مناطقی که زائران از آن عبور می‌کنند از نظر امنیتی در وضعیت خوبی قرار ندارند.زائرانی که از طریق قانونی و تحت کاروان‌های تحت نظارت سازمان حج و زیارت به عراق می‌روند از پوششی حفاظتی مناسبی برخوردار هستند. به طوریکه رفت‌وآمدهای افراد با نظارت و پشتیبانی مناسب امنیتی و حفاظتی همراه است.

براساس قانون، زائرانی که با استفاده از کاروانهاي غير مجاز به حج می روند یا سفر زیارتی به عراق یا سوریه دارند نه تنها تحت پوشش‌های حفاظتی قانونی در صورت لزوم نیستند بلکه به طور خاص در عراق و در صورت بروز حادثه نیز نمی‌توانند از خدمات بنیاد شهید و یا بیمه استفاده کنند. خدمات کنسولی نیز نمی‌تواند به‌درستی به این افراد ارائه شود، چرا که اطلاعات دقیق در باره برنامه روزانه آن‌ها موجود نیست.

مشکلات دیگری نیز در زمینه حمل‌و نقل وجود دارد که از آن جمله می‌توان به معطلی‌های زیاد در مرز و کمبود امکانات لازم در آن‌جا، نبود توقف‌گاه‌های مناسب یا زائرسراهای کافی با امکانات خوب،‌ مشکلات اتوبوس‌های عراقی در خاک عراق و عدم اجازه ماموران عراقی در نظارت بر وضعیت خدمات و بهداشت آن‌ها اشاره کرد.

برخورد نامناسب پلیس و مرزبانان عراقی از جمله استفاده از سگ‌های آموزش‌دیده برای بازرسی و نیز چهره‌نگاری و انگشت‌نگاری برخی از مسافران نیز یکی از مهمترین مشکلات شمرده می‌شود. در این زمینه مدیر کل شرکت کارگزاران زیارتی ایران (شمسا) پیشتر در مصاحبه با خبرنگار ایسنا رفتارهای تبعیض‌آمیز مرزبانان عراقی را تحقیر آمیز توصیف کرد.

حسن قشقاوی معاون وزارت خارجه نیز که درماه گذشته در اجلاس کنسولی ایران و عراق شرکت کرده بود به خبرنگاران گفت که هیات ایرانی خواستار برخورد احترام‌آمیز با زائران ایرانی شده‌اند و مقامات عراقی نیز با آن موافقت کرده‌اند.

راهبردها

در چند سال اخیر که سفرهای زیارتی ایرانی‌ها به عراق آغاز شده‌است شاهد سفرها و مذاکرات زیاد مقامات مختلف ایرانی با عراقی‌ها بوده‌ایم. در دی ماه جاری کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای که با حضور مسئولین حج و زیارت و سایر دست‌اندرکاران برگزار کرد مسئولین مربوطه موظف شدند تا گزارشی در زمینه مشکلات سفرهای زیارتی به عراق تهیه کنند و ارائه دهند.

در اواخر بهمن سال جاری نیز سید علی حسینی عضو این کمیسیون خبر از اعزام یک هیات به عراق برای بررسی موضوع داد.

قشقاوی نیز که ماه گذشته به عراق سفرکرده بود خبر از توافق مقامات عراقی برای ایجاد تسهیلات لازم جهت تردد زوار ایرانی داد.