مراسم بزرگداشت حمید سمندریان، استاد پیشکسوت تئاتر ایران از سوی شاگردانش برگزار شد.

مراسم بزرگداشت حمید سمندریان، استاد و کارگردان سرشناس تئاتر ایران به بهانه انتشار کتاب «این صحنه خانه من است» و رونمایی تندیس وی در تماشاخانه ایرانشهر، از سوی شاگردانش برگزار شد.

«این صحنه خانه من است» عنوان کتابی درباره زندگی، اندیشه و آثار حمید سمندریان در گفت‌وگو با افسانه ماهیان از شاگردان وی است که به تازگی از سوی نشر قطره منتشر شده است.

تماشاخانه‌ای به نام «سمندریان»

پیش از برگزاری مراسم بزرگداشت آقای سمندریان، شهردار تهران سالن شماره یک تماشاخانه ایرانشهر و نمایشگاه تصاویر استاد سمندریان را افتتاح کرد و از ساخت سالن شماره دو تماشاخانه ایرانشهر خبر داد.

به گفته محمدباقر قالیباف این سالن قرار است به نام حمید سمندریان راه‌اندازی و تندیس وی در این مکان نصب شود.

تندیس این کارگردان تئاتر را حمید کنگرانی‌فراهانی ساخته است.

دوراهی انتخاب موسیقی و تئاتر

حمید سمندریان در این مراسم در سخنانی از خاطرات دورانی که به تماشای تئاتر می‌رفته و در نهایت برای ادامه راه هنر به آلمان رفته است، گفت.

آقای سمندریان که از کودکی ویولون را پیش استاد ذوالفنون آموخته بود، در آلمان در دو راهی انتخاب تحصیل در رشته موسیقی و تئاتر قرار گرفت و در نهایت از تحصیل در رشته موسیقی به نفع تئاتر انصراف داد.

به گفته این کارگردان سرشناس، عبدالحسین نوشین او را به سمتی سوق داد تا در رشته تئاتر درس بخواند، کارگردانی کند و شاگردان بی‌شماری برای جامعه تئاتر و سینمای ایران تربیت کند.

اندیشه‌ای که پشت تئاترهای عبدالحسین نوشین بود، چنان ذهن سمندریان را درگیر خود می‌کرد که پس از اجرای او ساعت‌ها درخیابان‌های تهران قدم می‌زد و فکر می‌کرد و همین موضوع موجب شد که تصمیم بگیرد تئاتر بخواند و پدرش او را راهی آلمان کرد.

تئاتر قدرتی به اندازه کائنات

به گفته حمید سمندریان تئاتر تنها تصویر زندگی نیست، بلکه می‌تواند زندگی را زندگی‌تر کند و فشرده گویاتر به نمایش بگذارد.

او می‌گوید: به تدریج دریافتم، می‌توانی آن‌چه را که از آرزوها که در واقیعت انجام نیافته، در عالم خیال از صافی وجود خود عبور دهی، به باور بنشانی و بر صحنه به نمایش بگذاری.

این کارگردان باتجربه تئاتر ایران ادامه می‌دهد: آنگاه دانستم بر روی چهار تکه الوار با ساده‌ترین ابزار و انسانی ایستاده در لکه نور، می‌توانی دنیایی بسازی لبریز از مفاهیم پر رمز و راز و تئاتر قدرتی باشد، به حیرت‌انگیزی کائنات و به بی‌پایانی آن؛ پس تئاتری شدم و این خانه خانه من شد.

این مراسم برخلاف تمام مراسم‌های بزرگداشت، سخنرانی جز حمید سمندریان نداشت و پیام شاگردان و دوستان سمندریان که برای این مراسم نوشته شده بودند در کتابچه‌ای منتشر شده بود و در فواصل برنامه پیام‌های عزت‌الله انتظامی، آیدین آغداشلو، ابراهیم حقیقی، قطب‌الدین صادقی، ثریا قاسمی، داوود رشیدی، جمشید مشایخی، جمیله شیخی، رضا بابک، احمد آقالو، امین تارخ، حسین پاکدل، پانته‌آ بهرام، محمد یعقوبی، محمد چرمشیر، کوروش نریمانی و علی رفیعی پخش شد.

سمندریان، نفس تازه تئاتر ایران

در این مراسم همچنین صدای ابراهیم گلستان و سوسن تسلیمی که از خارج از کشور برای سمندریان پیام فرستاده بودند، در سالن پخش شد.

ابراهیم گلستان، مستندساز پیشکسوت ایران در این پیام از حمید سمندریان به عنوان نفس تازه‌ای یاد کرده بود که نیم قرن پیش در تئاتر ایران دمیده شد.

او در بخشی از صحبت‌هایش به فضای تئاتر ایران پیش از ورود سمندریان به عرصه تئاتر اشاره کرد و از آشنایی 50 ساله خود با سمندریان و از پری صابری به‌عنوان باعث این آشنایی یاد کرد، آشنایی که موجب شکل گیری گروه تئاتر «پازارگاد» شد.

به گفته ابراهیم گلستان روش کار سمندریان، به دور از تقلید و تکرارهای سطحی که بیشتر اسم‌شان برده می‌شود، است؛ روشی بی‌ادعا، رفیقانه و خودمانی.

سوسن تسلیمی، بازیگر ایرانی مقیم سوئد هم در پیامش به حضورش در صحنه تئاتر اشاره کرده بود و در این پیام از سمندریان به عنوان اولین کارگردان، اولین استاد خود در بازیگری و فن بیان خود یاد کرد.

«نگاهی از پل» نوشته آرتور میلر نام نخستین نمایشنامه‌ای است که 40 سال پیش سوسن تسلیمی با کارگردانی سمندریان در آن ایفای نقش کرد و این همکاری مشترک تنها در همین تجربه خلاصه شد.

هما روستا، بازیگر سرشناس تئاتر و سینمای ایران نیز در سخنانی بسیار کوتاه از برگزارکنندگان این مراسم برای مردی که تمام زندگیش را پای تئاتر ایران گذاشته است، تقدیر کرد.

افسانه ماهیان، امیر اسمی، نادر برهانی‌مرند، کیومرث مرادی، منوچهر شجاع، پیام دهکردی و رضا کیانیان برنامه‌ریزی این مراسم را برعهده داشتند.