کارشناسان نسبت به رکود بازار جهانی زرشک ایران هشدار میدهند.
یک پژوهشگر گیاهان دارویی هشداد داد که چینیها با انتقال درختچه زرشک به چین، قصد دارند بازار این محصول را دراختیار بگیرند.
محسن پویان دراین باره به خبرگزاری ایسنا گفت: اگر بهرهبردای از موارد مختلف مصرف زرشک در ایران با تاخیر انجام شود، پتانسیل تولید این محصول بومی ایران به دیگر کشورها واگذار خواهد شد.
نبودن سیستمهای خشککن خورشیدی، مجهز نبودن بارگاهها به خشککنهای مکانیزه و استاندارد و یکپارچه نبودن زمینهای زیرکشت زرشک، از عواملی هستند که به گفته آقای پویان موجب کاهش برداشت زرشک شده است.
پيشبينی جهانی از گردش مالی گياهان دارويی 100 ميليارد دلار برآورد میشود و در این میان سهم ايران از تولید محصول زرشک در این گردش مالی اندک است.
در خراسان جنوبی سالانه بهطور متوسط شش تا 10هزار تن زرشک خشک توليد میشود و هر يک هكتار زمين پرورش زرشک میتواند يک فرصت شغلی برای دانشآموختگان رشته کشاورزی ايجاد كند.
ایسنا در گزارشی تعداد فارغالتحصیلان بیکار کشور در رشته کشاورزی را پنج هزار و 500 نفر اعلام کرده که براساس آن 55 هزار خانوار شهری و روستايی در زنجيره توليد، بستهبندی، فرآوری و توزيع محصول زرشک قرار دارند.
شورای عالی صادرات کشور هیچ مصوبهای برای حمایت از کشاورزان زرشککار و صادرات این محصول به خارج از کشور ارائه نکرده است.
آقای پویان با اشاره به کشت زعفران در افغانستان، هشدار داد که نباید اجازه دهیم محصول زرشک ایران هم به سرنوشت زعفران مبتلا شود.
زرشک درختچهای مقاوم در برابر بیآبی و کمبود رطوبت هوا و باد است که نسبت به محصولات باغی آفات کم تری دارد و پرورش آن در بسیاری از مناطق کشور امکانپذیر است.
ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک و زعفران در جهان است که محل کاشت این دو محصول که کاربرد خوراکی و دارویی بسیار دارند، در استان خراسان جنوبی است.
زعفران در بازارهای غیرایرانی
کیفیت ضعیف بستهبندی و گرانی قیمت زعفران ایران ازعوامل کاهش صادرات این محصول اعلام شده است.
این درحالی است که افغانستان، چین و یونان بهصورت متمرکز و مدیریتشده زعفران را در بستهبندی با وزن چهار گرم و با قیمت پایینتر صادر میکنند.
مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی کشاورزی زعفرانکاران ایران میگوید: امسال قیمت هرکیلو سرگل زعفران در بازار، دو میلیون و 600 هزارتومان و تولید آن حدود 160هزارتن بوده است.
محمدحسین مشکانی به خبرگزاری مهر گفته که اگرچه کاهش قیمت زعفران پیشبینی میشود اما خریداران خارجی رغبتی به خرید زعفران بستهبندی شده و فلهای از سوی صادرکنندگان ایرانی ندارند.
سالانه نزدیک به 250 تن زعفران در کل جهان تولید میشود که از این مقدار بیش از 200 تن آن متعلق به ایران است.
ناظران هشدار میدهند که اگر سهم تولید و صادرات زعفران بیش از این کاهش یابد، این محصول به سرنوشت پسته دچار خواهد شد که چندین سال است ارزش دیرینه خود را در بازارهای جهانی از دست داده است.
طی ربع قرنی که خارج از ایران زندگی کردهام روز به روز بیشتر از دیروز شاهد بیمهری خریداران اروپایی نسبت به محصولات ایران بوده ام. وقتی یک بسته حاوی محصولی از ایران (چه زعفران، چه پسته و چه ....) را به دست آنها میدهی، انگار عصارهٔای از تحجر، استبداد و قانون گریزی را در دست آنها قرار دادهای ! محصولات ایران کیفیت خوب خود را حفظ کرده اما تصور جامعه جهانی از ایران آن تصور سابق نیست.