تصمیم بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی دنیا شامل ویتول، گلنکور، ترافیگورا و شل برای توقف صادرات بنزین به ایران پیش از تحریم‌های شدید آمریکا، بحث‌هایی را درمیان موافقان و مخالفان تحریم به دنبال داشته است

تصمیم بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی دنیا شامل ویتول، گلنکور، ترافیگورا و شل برای توقف صادرات بنزین به ایران پیش از تحریم‌های شدید آمریکا، بحث‌هایی را درمیان موافقان و مخالفان تحریم به دنبال داشته است.

روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز در این مورد نوشت: طرفداران تحریم ایران ازجمله نمایندگان کنگره آمریکا می‌گویند قطع صادرات بنزین به ایران موجب فلج شدن اقتصاد این کشور خواهد شد.

براساس تحلیل طرفداران تحریم، تهران برای جلوگیری از فلج شدن اقتصاد و پایین آوردن سطح مصرف، مجبور خواهد شد که یارانه‌ها را به شدت کاهش دهد و این اقدام موجب بالارفتن نرخ تورم خواهد شد.

طرفداران تحریم این موضوع را یادآوری کرده‌اند که جیره‌بندی بنزین در تابستان 2007 در ایران موجب خشم مردم شد تا جایی که معترضان به این امر چندین پمپ بنزین را آتش زدند.

دراین میان برخی از طرفداران جنبش مخالف ایران هم امیدوارند که افزایش نرخ انرژی یا فشار اقتصادی بیشتر بر ایران از ناحیه تحریم‌ها درنهایت موجب شود که مردم فقیرتر به جنبش سبز مخالف نظام بپیوندند.

مارک دوبوویتز، از «موسسه دفاع از دموکراسی‌ها» که طرفدار تحریم ایران است، گفته است: اگر رژیم ایران درنتیجه کاهش قابل توجه واردات بنزین با فشار اقتصادی مخرب روبه‌رو شود، شاید به این نتیجه برسد که بمب هسته‌ای نمی‌تواند ضامنی برای بقای آن باشد بلکه برعکس درجهت نابودی نظام باشد.

مخالفان تحریم

اما برخی می‌گویند تحریم ایران بی‌اثر و بدترین اقدام خواهد بود زیرا رژیم ایران در این حالت به احساسات ملی‌گرایانه متوسل خواهد شد.

مخالفان تحریم یادآوری کرده‌اند که ایران درحال حاضر یک سوم از بنزین موردنیاز خود را وارد می‌کند و ادعا می‌کند که اگر شرکت‌های خارجی فروش بنزین به این کشور را متوقف کنند تولید داخلی کفاف نیازهایش را می‌دهد.

مخالفان تحریم می‌گویند ایران درصورت روبه‌رو شدن با تحریم، راه جایگزینی برای پیداکردن منابع بنزین پیدا خواهد کرد زیرا سازمان بین‌المللی انرژی که بر نفت کشورهای غربی نظارت دارد هم یادآوری کرده که «تامین‌کنندگان جدید بنزین به‌ویژه چین داوطلب شده‌اند.»

فریدون فشارکی، مشاور انرژی در واشنگتن، گفته است که «تحریم ایران در آینده به معنای لطف به دولت ایران تعبیر خواهد شد.»

دراین میان دولت محمود احمدی‌نژاد می‌خواهد از ماه آینده یارانه کالاها را حذف و به قول خود «هدفمند» کند. درحال حاضر سهیمه هر خودرو ماهانه 80 لیتر بنزین یارانه‌ای با قیمت لیتری 11 سنت (110 تومان) است و راننده خودرو بقیه بنزین موردنیاز خود را لیتری 45 سنت می‌خرد.

دولت ایران می‌خواهد این سهمیه بنزین را از 80 لیتر به 60 لیتر کاهش بدهد و احتمالا نرخ بنزین یارانه‌ای را هم حذف کند.

ایران در راه خودکفایی بنزین

مخالفان تحریم ایران گفته‌اند که حذف یارانه (بنزین) حتی اگر با نارضایتی مردم همراه باشد موجب می‌شود که حکومت ایران پول نقد خود را پس‌انداز کند. ایران سال گذشته 10 میلیارد دلار بابت واردات بنزین هزینه کرد، پولی که می‌توانست به برنامه هسته‌ای تخصیص داده شود.

از طرف دیگر جیره‌بندی‌های بنزین در ایران تقاضای مصرف را کم کرده است. براساس پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف بنزین در ایران در سال گذشته روزانه 447 هزار بشکه بود که نسبت به سال 2008 ، 2.2 درصد کاهش داشت.

ازسوی دیگر ایران تلاش می‌کند پالایشگاه‌های خود را برای افزایش تولید بنزین نوسازی کند. به باور آقای فشارکی، ایران تا دو سه سال آینده در تولید بنزین خودکفا خواهد شد.

فشارکی گفته است: واردات بنزین ایران تا سال 2012 یا 2013 به صفر خواهد رسید و انتظار می‌رود که به دلیل داشتن مازاد تولید قابل توجه، بنزین هم صادر کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده است که ایران پیش از تحریم آمریکا، شروع به ذخیره بنزین کرده است.