در دیدار اخیر محمود احمدی نژاد با حمید کرزای که با سفر رابرت گیتس، وزیر دفاع امریکا به کابل همزمان شد، رییس جمهور افغانستان سعی کرد نگرانی‌های ایران مبنی بر استفاده امریکا از خاک افغانستان برای حمله به ایران را برطرف کند.

مسائل مطرح در رابطه افغانستان و ایران در قلب تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارند. از یک سو در زمانی که ایالات متحده حل مساله افغانستان را در اولویت قرار داده و ایران را نیز متهم به حمایت پنهانی از طالبان می‌کند، سه همسایه افغانستان (پاکستان، هند و ایران) مشغول اعمال نفوذ در افغانستان هستند. از سوی دیگر تنش‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران، تهران را از حمله احتمالی ارتش امریکا که اکنون در غرب عراق و شرق افغانستان حاضر است، می‌ترساند.

دیدار محمود احمدی نژاد با رییس جمهور افغانستان حمید کرزای در روز چهارشنبه نوزده اسفند (10 مارس) در کابل نمایشگر رابطه پیچیده و مبهم دو کشور است. یکی خود را رقیب و دیگری خود را دوست ایالات متحده می‌داند.

این ملاقات اولین دیدار دو دوست از زمان انتخاب دوباره‌شان در سال 2009 است که با اتهامات تقلب و در ایران با سرکوب خشونت بار همراه بوده است.

محمود احمدی نژاد در افغانستان به طور ویژه به رابرت گیتس، وزیر دفاع امریکا پاسخ می‌داد. آقای گیتس که به تازگی سه روز در افغانستان سپری کرده بود، ایران را متهم به «بازی دوگانه» کرده‌بود.

طبق سخنان وزیر دفاع امریکا، ایران در حالی‌که به شورشیان طالبان با اسلحه رسانی کمک می‌کند، به دنبال ایجاد رابطه دوستانه با حکومت کابل نیز هست.

رییس جمهور ایران با اشاره به حمایت امریکا از مجاهدین افغان ضد روس در دهه 1980، پاسخ داد: «این امریکایی‌ها هستند که به صورت دو جانبه در افغانستان بازی می‌کنند. او در ادامه ایالات متحده را متهم کرد که خود دست به ایجاد تروریسم زده و اکنون می‌خواهد با آن بجنگد.»

ایران که در دهه 1990 دشمن طالبان بود و از مخالفان مسلحشان حمایت می‌کرد، بعد از 11 سپتامبر همیشه به حضور نظامی غرب در افغانستان معترض بوده است. رییس دولت دهم باری دیگر در جواب آقای گیتس اعلام کرد: شما در این منطقه، در 12 هزار کیلومتری کشورتان در آن سر دنیا چه می‌کنید؟

بازی با تمام ورقها

آقای کرزای در زمان کنفرانس خبری مشترک سعی کرد نگرانی‌های مهمان پرحرفش را که به سختی به او فرصت سخن گفتن می‌داد، برطرف کند.

رییس جمهور افغانستان اعلام کرد: «ما همیشه به برادران ایرانی‌مان گفته ایم که قصد نداریم به کسی اجازه استفاده از خاک افغانستان علیه یکی از همسایگان‌مان را بدهیم. ما خواهان همکاری با برادران ایرانی‌مان هستیم تا صلح و امنیت را به افغانستان بیاوریم تا به این ترتیب هر دو ملت در امنیت زندگی کنند.»

معامله‌ای که کرزای پیشنهاد می‌کند روشن است : اگر شما برای متوقف کردن شورش‌های طالبان به ما کمک کنید، امکان خروج ارتش امریکا از منطقه وجود خواهد داشت.

با این وجود آقای احمدی نژاد معتقد است که حضور خارجی‌ها در منطقه راه‌حل برقرار صلح در افغانستان نیست.

یکی از مشکلات اتهامات امریکا علیه ایران عدم ارائه مدرک از سوی واشنگتن دال بر ارسال اسلحه از سوی ایران به شورشیان طالبان است. هیچ چیز ثابت نمی‌کند که طالبان، جنبش افراطی و سنی که از سوی پاکستان بنیان گذاشته شد و تا مدتها از سوی سازمان‌های نظامی اسلام آباد هدایت می‌شد، نفوذ ایران شیعه بر خود را بپذیرد.

نبود مدرک به معنی دست نداشتن ایران در بازی دوگانه در افغانستان نیست. فهیم دشتی سردبیر «کابل ویکلی» می‌گوید: «من معتقدم میان ایران و طالبان ارتباطاتی وجود دارد. تهران حداقل دو دلیل برای این کار دارد: رقابت با پاکستان و افزایش نفوذش در افغانستان و از همه مهمتر آن که به دنبال شکست امریکاست.»

ایران در افغانستان پیرو سنت بازی کردن با همه کارت‌های موجود است. جدای از کمک‌ها و سرمایه گذاری‌های اقتصادی که سال به سال افزایش می‌یابد، تهران از حامد کرزی و تمامی مخالفان طالبان در دهه 1990 چه پشتون و چه تاجیک، از فارسی زبانان به دلیل زبان مشترک و از اقلیت شیعه به دلیل مذهبشان حمایت می‌کند. پس چه دلیلی وجود دارد که از طالبان با دیدگاه ضد امریکاییشان حمایت نکند؟