بیش از 50 سینماگر ایرانی در نامه‌ای سرگشاده، خواستار آزادی جعفر پناهی، کارگردان سرشناس سینمای ایران شدند. امضاءکنندگان این نامه خطاب به قوه قضاییه، وزارت ارشاد و وزارت اطلاعات ایران آورده‌اند: «پاسخ ساخت فیلم، هرچند بدون مجوز، بازداشت و سلول انفرادی نیست».

بیش از 50 سینماگر ایرانی در نامه‌ای سرگشاده، خواستار آزادی جعفر پناهی، کارگردان سرشناس سینمای ایران شدند.

امضاءکنندگان این نامه که خطاب به قوه قضاییه، وزارت ارشاد و وزارت اطلاعات ایران نوشته شده، آورده‌اند: «پاسخ ساخت فیلم، هرچند بدون مجوز، بازداشت و سلول انفرادی نیست».

در میان نام این 50 هنرمند سینمایی امضاءکننده این نامه، نام رخشان بنی‌اعتماد، اصغر فرهادی، فاطمه معتمدآریا، کامبوزیا پرتوی، کامران شیردل، مهتاب نصیرپور، محمد رحمانیان و حمیرا ریاضی به چشم می‌آید.

این 50 سینماگران ایرانی از مسئولان این سه نهاد خواسته‌اند که با توجه به در پیش بودن نوروز، به آزادی آقای پناهی و محمد رسول‌اف کمک کنند. آقای رسول‌اف، دیگر فیلم‌ساز ایرانی است که همزمان با آقای پناهی دستگیر شد.

جعفر پناهی، کارگردان ایرانی که با فیلم‌هایی مانند بادکنک سفید و آفساید برنده جایزه‌های بین‌المللی شده، شامگاه 10 اسفند به همراه جمعی از میهمانان در منزلش دستگیر شد و از آن هنگام تاکنون به همراه محمد رسول‌اف در بازداشت به سر می‌برد.

آقای پناهی در مرداد ماه سال جاری نیز به هنگام حضور در محل دفن شماری از کشته‌شدگان اعتراض‌های پس از انتخابات در گورستان بهشت زهرای تهران دستگیر شده و چند ساعت را در بازداشت گذرانده بود.

یک ماه پیش هم گزارش شد که ماموران امنیتی از خروج جعفر پناهی از ایران جلوگیری کرده‌اند.

واکنش گسترده در ایران و جهان

بازداشت این دو سینماگر ایرانی در دو هفته گذشته واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشته است.

دو روز پیش دیده‌بان حقوق بشر نیز از قوه قضاییه ایران خواست تکلیف جعفر پناهی و محمد رسول‌اف دو سینماگر زندانی ایرانی را هر چه سریع‌تر مشخص کند.

به گفته سارا لی ويتسن، رییس دیده‌بان حقوق بشر در خاورمیانه، «‌قوه قضاییه ایران باید فورا دلایل قانونی حمله به منزل جعفر پناهی و دستگیری او و همکاران دیگرش را مشخص کند.»

چند ساعت پس از این دستگیری‌ها، جعفر دولت‌آبادی دادستان کل تهران طی بیانیه‌ای اعلام کرد بازداشت پناهی «به خاطر هنرمند بودنش نیست و این موضوع جنبه سیاسی ندارد». دولت‌آبادی گفت دستگیری پناهی به دلیل اتهام مشخصی است، اما نه دولت آبادی و نه قوه قضائیه ایران، هيچ کدام توضیحی درباره ماهیت این اتهام‌ها ارائه نداده اند.

پایگاه اینترنتی تابناک‌، نزدیک به اصول‌گرایان، در واکنش به بازداشت جعفر پناهی و همراهانش مدعی شد که این کارگردان سینمای ایران به همراه جمعی از سینماگران در حال فیلمبرداری فیلمی بر ضد جمهوری اسلامی بوده است.

اما پناه پناهی پسر این فیلمساز در گفت‌و‌گویی با سایت کلمه، سایت نزدیک به میر حسین موسوی از رهبران جنبش سبز، ساخت فیلم بدون مجوز و بر ضد حکومت را رد کرد و گفت که پدرش و مهمانان او در حال فیلمبرداری فیلمی که مجوز دولتی داشته، بازداشت شده‌اند.

سینماگر «سبز»

جعفر پناهی از جمله هنرمندانی بود که بعد از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست‌جمهوری در ایران و بالاگرفتن اعتراض‌ها به نتیجه این انتخابات و سرکوب معترضان توسط حکومت، به‌طور علنی از خواسته‌های معترضان حمایت کرد.

آقای پناهی شهریورماه در مراسم افتتاحیه فستیوال فیلم مونترال کانادا که ریاست هیئت داوران آن را هم برعهده داشت، در حمایت از «جنبش سبز ایران» با شال سبز روی فرش قرمز جشنواره ایستاد.

پس از آن این فیلمساز، دو بار، يک بار در مهرماه هنگام خروج از کشور به مقصد پاریس، و بار دیگر در بهمن ماه برای حضور در فستیوال فیلم برلین در فرودگاه تهران توسط ماموران امنیتی از سفر بازماند و گذرنامه‌اش توقیف شد.

کن لوچ، فیلمساز چپ‌گرای انگلیسی در گفت‌و‌گو با روزنامه تایمز لندن، دستگیری آقای پناهی را حرکتی تکان‌دهنده و نشان‌دهنده عدم تحمل حکومت دانست و ابراز امیدواری کرد که همه سینماگران در حمایت از او سخن بگویند.

انجمن کارگردانان سینمای فرانسه نیز با انتشار بیانیه‌ای از تمام هنرمندان جهان خواست تا با امضای این بیانیه، آزادی جعفر پناهی و همکاران او را از مقام‌های ایرانی خواستار شوند.

اعضای فستیوال بین‌المللی فیلم سینه دو ژبژون ایتالیا،‌ عبدالرحمان سوسیکو فیلمساز آفریقایی، ژوزه مونتیرو هنرمند پرتقالی، پاتریس شرو، نادین ترینتیان و کلر سیمون سینماگران فرانسوی از جمله شخصیت‌های شناخته‌شده‌ای هستند که این نامه را امضا کرده‌اند.

از سوی دیگر دیتر کاسلیک، مدیر جشنواره فیلم برلین نیز به دستگیری جعفر پناهی اعتراض کرد. آقای کاسلیک گفت: «ما نگران و ناراحت هستیم که کارگردانی که جوایز بین‌المللی زیادی را برنده شده به دلیل کار خود به عنوان یک هنرمند، بازداشت شده است.»

نامه سرگشاده کیارستمی و حمایت سینماگران

هفته گذشته، عباس کیارستمی سینماگر نامدار ایرانی نیز با ارسال نامه سرگشاده ای به مقام های ایران، خواهان آزادی جعفر پناهی و محمد رسول اف از زندان شد.

کیارستمی با انتقاد از سیاست های وزارت ارشاد در برخورد با سینماگران مستقل در نامه خود، مسئولیت آن‌چه‌ را که بر جعفر پناهی و «همه جعفر پناهی‌ها» رفته، بر عهده‌ وزارت ارشاد دانست.

به گفته کیارستمی، اگر خطایی از فیلمسازی چون جعفر پناهی سر زده، مسوولیت آن متوجه سوء‌مدیریت و سیاست اشتباه مسوولین سینمایی وزارت ارشاد است که به گفته وی «آن‌چنان راه‌ها را بسته‌اند» که راهی دیگر جز این باقی نمانده که فیلمسازی برای ساخت فیلم، این چنین خود را به مخاطره اندازد.

کیارستمی با اشاره به این‌که «شاید مدافع شیوه‌های تند و جنجالی جعفر پناهی نباشم» افزود: «اما می‌دانم آن‌چه او را به این بند انداخته نه یک انتخاب که یک اجبار ناگزیر بوده است».

این فیلسماز نامدار ایرانی در پایان نامه سرگشاده خود، ضمن آرزوی آزادی جعفر پناهی و محمد رسول‌اف از زندان گفت: «آرزوی قلبی من این است که دیگر هنرمندی به‌خاطر هنر در این سرزمین در هیچ‌ بندی نباشد و دیگر سینمای جوان و مستقل ایران با موانع، بی‌عنایتی‌ها و تبعیض‌ها روبه‌رو نباشد.»

هفته گذشته، گروهی از تهیه کنندگان، کارگردانان و بازیگران معروف سینمای ایران از جمله تهمینه میلانی، اصغر فرهادی، پریسا بخت‌آور، شادمهر راستین، کامبوزیا پرتوی، سامان مقدم، محمدرضا موئینی و محسن امیریوسفی با حضور در منزل جعفر پناهی و در دیدار با خانواده او، همبستگی خود را در این مورد نشان داده و خواهان آزادی فوری این فیلمساز و همکارانش شدند.