گزارشگر بی بی سی از حال و هوای موسیقی زیرزمینی و ممنوعیت اجرای این کنسرت‌ها در ایران نوشته است

طرفداران یک کنسرت در شب سرد سه‌شنبه سوم فروردین در یک بار زیرزمینی در «شپرد بوش» در غرب لندن، شعرهای یک کنسرت را در حالی زمزمه می‌کنند که هیچ‌کدام از آهنگ‌های آن به‌طور رسمی پخش نشده است.

رودریگو دیویس، گزارشگر بخش جهانی بی بی سی، با این مقدمه نوشته است: این یک گروه موسیقی جدید بریتانیایی یا آمریکایی نیست. این گروه «رادیو تهران» است و اعضای آن آهنگ‌های آلبوم‌شان را در لندن می‌خوانند زیرا اگر در ایران این آهنگ‌ها را اجرا کنند حتما دستگیر خواهند شد.

به گفته دیویس، این گروه خوانندگان و نوازندگان ایرانی آهنگ‌هایشان را در تهران تولید و ضبط کرده‌اند، اما خیلی خوب می‌دانند که نمی‌توانند این کنسرت را در کشورشان اجرا کنند.

علی عظیمی، خواننده این گروه، به دیویس گفت: برای گروه‌هایی مانند ما که موسیقی راک اجرا می‌کنند اجرای کنسرت در ایران کار ساده‌ای نیست و حتی این کار را امتحان نمی‌کنیم.

علی به این گزارشگر گفت: البته گروه‌هایی هستند که در ایران آلبوم بیرون می‌دهند و شعرهایشان کسی را ناراحت نمی‌کند.

در ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر موزیک نظارت دارد و آهنگ و شعر و ادوات موسیقی را تائید می کند. براساس همین سیستم، موسیقی کلاسیک و برخی گروه‌های پاپ در ایران شکوفا شدند، اما ژانرهایی مانند «راک» و «هیپ هاپ» تقریبا زیرزمینی باقی مانده‌اند.

به گفته دیویس، درواقع گروه «کلش» آهنگ «راک دکزبا» Rock The Casbahرا در اعتراض به ممنوعیت «راک اند رول» در ایران پس از انقلاب 1979 نوشت. اما این روزها موسیقی‌دان‌های زیادی تلاش می‌کنند راه‌هایی برای بیان خود پیدا کنند.

موسیقی‌دانان مانند گربه ایرانی بی‌آزار

دیویس می‌گوید: یک فیلم مستند که آن هم مانند موسیقی راک زیرزمینی در ایران ممنوع است، «کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد» است که بر روی پرده سینماهای انگلیس است.

به نوشته این گزارش، این فیلم به این دلیل این‌طور نامگذاری شده که وجود سگ و گربه هم در خیابان‌های ایران ممنوع است و در جشنواره فیلم کن فرانسه برنده جایزه هیئت داوران شد. بهمن قبادی کارگردان ایرانی، که در لس آنجلس زندگی می‌کند، این فیلم را ساخته است.

اشکان کوشانژاد، یکی از بازیگران این فیلم به دیویس گفت: «امیدواریم که مردم یاد بگیرند که جامعه ایران و موسیقی‌دانان ایرانی مانند گربه ایرانی، بی‌آزار هستند.»

این فیلم داستان تلاش گروهی را روایت می‌کند که چند روز پیش از فرار از کشور به سوی غرب دنیا، می‌خواهند در تهران کنسرت بدهند و زندگی واقعی کوشانژاد و نگار شقاقی، بازیگر مقابل او را به تصویر می‌کشد.

اشکان و نگار مدت کوتاهی پس از ساخته شدن این فیلم، ایران را ترک کردند و در لندن زندگی می‌کنند. این دو در گروه «تیک ایت ایزی هاسپیتال» کنسرت اجرا کردند.

فیلم کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد نخستین بار در فرانسه نمایش داده شد و این دو بازیگر فیلم قرار است در این کشور کنسرت بدهند.

«ترک ایران هدف ما نیست»

اشکان به دیویس گفت: ما هرگز نمی‌خواستیم از ایران فرار کنیم. اما آنان شما را در این فشار و سرکوب قرار می‌دهند. بنابراین تصمیم می‌گیرید ایران را ترک کنید تا زنده بمانید و برای دیگران کاری بکنید.

گروه‌هایی مانند رادیو تهران و تیک ایت ایزی هاسپیتال موسیقی خود را به چشم بحث برای تغییر سیاسی در ایران نگاه نمی‌کنند.

علی عظیمی در آهنگ‌های خود از عشق، انزوا و حتی خستگی می‌گوید.

نگار  به دیویس گفت: حتما لازم نیست سیاسی یا علیه کسی باشی. می‌خواهی چیزی را بگویی که آن را می‌خواهی و بعد یک دفعه به جایی می‌رسی که دیگر نمی‌خواهی اجازه بگیری.

بنا به این گزارش، گروه «127» هم از گروه‌های موسیقی ایرانی است که دوست دارند به ایران بازگردند. 127 اولین گروه زیرزمینی ایرانی بود که در سراسر آمریکا کنسرت داد و شاید مشهورترین راک زیرزمینی در سراسر جهان بود.

سکوهای آنلاین در خدمت موسیقی ایرانی

دیویس می‌نویسد: گسترش شبکه‌های آنلاین مانند «فیس بوک» و «مای اسپیس» موجب شده که موسیقی ایرانی مخاطب بیشتری پیدا کند و با وجود فیلترینگ اینترنت توسط حکومت ایران، خیلی از آهنگ‌های ایرانی به راحتی از طریق بازار سیاه، میان مردم پخش می‌شود.

آرش سبحانی، خواننده گروه کیوسک که یکی از پرکارترین گروه‌های موسیقی ایرانی است، به دیویس گفت: به راحتی می‌توان موزیک را آنلاین ضبط و پخش کرد. البته مانند آهنگ‌های «پینک فلوید» نخواهد بود اما این امکان آنلاین را دارید.

یک کار خطرناک بدون پشتوانه مالی

کیوسک، نخستین گروه موسیقی زیرزمینی ایرانی بود که آهنگ‌های خود را به فروشگاه «اپل آیتونز» فروخت.

آرش سبحانی به دویس گفت: بزرگ ترین مشکل این است که موسیقیدانان جوان ایرانی نمی‌توانند با کار کردن در این زمینه در کشور امرار معاش کنند.

نیما شایقی، پایه‌گذار گروه «سکو» است و نخستین کاری که بیرون داده «رادیون تهران 88» است. نیما به دیویس گفت: درحال حاضر ارتباط بسیار گروه‌های موسیقی ایرانی و مخاطبشان بسیار قوی‌است، اما هیچ کمپانی از این گروه‌ها حمایت مالی نمی‌کند.

نیما گفت که تلاش می‌کنند راهی پیدا کنند تا بتوانند روی پای خود بایستند و وارد صحنه دنیای موسیقی شوند.

علی عظیمی، خواننده گروه رادیو تهران هم گفت که ساختن موسیقی زیرزمینی در ایران هم چنان خطرناک است اما امیدوار است که با دسترسی به مخاطبان در سراسر دنیا بتوانند این صحنه را در ایران هم حمایت کنند.

علی می‌گوید که آنها ابتدا موسیقیدان هستند. ملیت آنها نباید باعث بشود عقب نگاه داشته شوند یا از آنها چهره ویژه‌ای نشان داده شود. او می‌گوید: ما تنها می‌توانیم راهی را پیدا کنیم تا این جنبش موسیقی را پر رونق‌تر کنیم.