رادیو عمومی ملی آمریکا گزارش داد که با احتمال عملی‌شدن تحریم ایران، مشکلات اقتصادی این کشور بیشتر خواهد شد

«ان پی آر» رادیوی ملی آمریکا در گزارشی که در مورد وضع اقتصادی ایران بر روی وب‌سایت خود منتشر کرده از قول حسین عسگری، کارشناس اقتصادی از دانشگاه جورج تاون واشنگتن، می‌نویسد که مساله یارانه‌ها باعث ورشکستگی ایران می‌شود.

آقای عسگری می‌گوید: «آمار رسمی در ایران قابل اعتماد نیست اما نرخ بیکاری در ایران 20 درصد و نرخ واقعی تورم در چند سال گذشته، بالاتر از 20 درصد بوده است.»

پایگاه اینترنتی این رادیو در گزارشی نوشت که «آشفتگی سیاسی در ایران پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری سال گذشته درحد گسترده نمایان شده است.»

براساس گزارش ان.پی.آر، در میان تلاش‌های غرب به رهبری آمریکا برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران، مشکلات اقتصادی ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است.

ان. پی.آر همچنین اعلام کرد که ارزش واحد پول ایران (ریال) به دلیل استفاده دولت از عواید نفتی سقوط کرده و سیستم بانکداری ایران متزلزل شده است.

جنگ یارانه‌ها

براساس این گزارش، مشکلات اقتصادی ایران به استفاده گسترده از یارانه‌ها وابسته است تا قیمت کالاهایی مانند برق، بنزین، نان و برخی اقلام دیگر پایین‌تر از ارزش واقعی مصرفی این کالاها حفظ شود.

حسین عسگری، کارشناس اقتصادی از دانشگاه جرج تاون واشنگتن به ان. پی. آر گفت که یارانه‌ها در نهایت به ورشکستگی دولت ایران منجر خواهد شد.

آقای عسگری می‌گوید: «ایران تشخیص داده که یارانه‌ها هزینه‌بر بوده و راه پیشرفت اقتصاد نیستند اما آنان رایانه‌ها را بهترین مکانیسم گرفتن حمایت سیاسی می‌دانند و البته این امر بستگی به این دارد که چه کسی در قدرت باشد.»

به گزارش ان. پی.آر، محمود احمدی‌نژاد کاهش یارانه‌های دولت را پیشنهاد داده و از پارلمان خواسته که به او اجازه دهند تا میلیاردها دلار عواید حاصل از کاهش یارانه‌ها را با صلاحدید خود میان فقرا تقسیم کند.

جواد صالحی‌اصفهانی، کارشناس ایران از دانشگاه ویرجینیا تک، در این‌باره  می‌گوید: «این دیدگاه احمدی‌نژاد از زمان نخستین دوره ریاست جمهوری او تاکنون مطرح بوده است.»

به باور آقای صالحی، «اجرای افزایش قیمت کالاها و برقراری آرامش در شهرهای بزرگ، بدون پول دادن به مردم فقیر امکان‌پذیر نیست.»

کارشناسان می‌گویند اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که مجلس و رییس‌جمهوری ایران، هنوز به توافق مشترکی درمورد مصوبه یارانه‌ها نرسیده‌اند و کاهش یارانه‌ها نیز مسکوت مانده است.

دخالت سیاسی در بانک‌ها

آقای عسگری، کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: نظام بانکداری آشفته ایران تحت تاثیر امور سیاسی این کشور قرار گرفته است.

به گفته وی، «در نظام بانکداری کشوری مانند ایران، از طرف جبهه سیاسی فشار زیادی بر بانک‌ها وارد می‌شود تا آنچه را که به آنان گفته شده، انجام دهند نه آنچه که آنان باید به عنوان بانکداران باصلاحیت انجام دهند.»

عسگری همچنین گفت که آقای احمدی‌نژاد بانک‌ها را مجبور کرده که با نرخ بهره پایین غیرواقعی، وام پرداخت کنند. از سوی دیگر تشکیلات اقتصادی وابسته به دولت که بر اقتصاد ایران سلطه دارد، تاکید دارد که بانک‌ها به کارفرمایانی که نمی‌توانند دستمزد کارگران‌شان را پرداخت کنند، وام بیشتری بدهد.

این کارشناس اقتصادی می‌گوید که بانک‌داران از یک سو نمی‌توانند سپرده‌گذاران را جذب کنند زیرا نمی‌توانند بهره کافی به آنها پرداخت کنند که دست‌کم بتواند پاسخگوی نرخ تورم باشد و از سوی دیگر، بانک‌ها قادر نیستند پولی را که وام داده‌اند، پس بگیرند.

براساس این گزارش، میلیاردها دلار حاصل از صادرات نفت موجب شده که اقتصاد ایران در چرخش باشد اما این موضوع هم مشکل دارد زیرا تحریم‌های آمریکا در 14 سال گذشته موجب شده که شرکت‌های خارجی نفتی از سرمایه‌گذاری در بخش نفت ایران و نوسازی صنعت نفت کشور کنار بروند.

رادیو عمومی ملی آمریکا ادعا کرد که صادرات نفت ایران هم‌اکنون به مراتب کم‌تر از صادرات نفت کشور در سال‌های 1970 یعنی پیش از سقوط حکومت شاه است.

شرکت نفتی «لویک اویل» روسیه و شرکت‌های نفتی اروپایی و آسیایی از بستن قرارداد نفتی با ایران خودداری کرده‌اند.

مقام‌های ایرانی ادعا می‌کنند که شرکت‌های نفتی چین با بستن قراردادهای جدید چند میلیارد دلاری، از صنعت انرژی ایران حمایت کرده‌اند.

عسگری به این ادعای ایران با تردید نگاه کرده و معتقد است که «ایران دوست دارد سرمایه‌گذاری چین در بخش صنعت کشور را تبلیغ کند اما واقعیت این است که ایران جایگزین دیگری ندارد و تردیدی نیست که چین فناوری شرکت‌های نفتی غرب را ندارد.»

فشار برای تحریم

هنوز مشخص نیست که تحریم‌هایی که آمریکا و سازمان ملل در مدت چند سال گذشته بر ایران اعمال کرده‌اند تا چه اندازه بر وضعیت اقتصادی ایران تاثیر داشته است.

آقای صالحی اصفهانی نسبت به تاثیر تحریم‌ها بر ایران ابراز تردید کرده و می‌‌گوید که «بیشتر مشکلات اقتصادی ایران توسط مشکلات داخلی وابسته به سیاست، به کشور ضربه زده است.»

این در شرایطی است که دولت باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا، برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران در شورای امنیت تلاش می‌کند.

اوباما هفته گذشته اعلام کرد که می‌خواهد قطعنامه جدید تحریم ایران درمدت چند هفته و نه چند ماه صادر شود. آمریکا برای تحریم ایران به نظر مساعد چین نیاز دارد که در شورای امنیت دارای حق وتو است.

سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، هفته گذشته به پکن رفت و اوباما هم این فرصت را خواهد داشت تا دو هفته دیگر با «هو جینتائو» رییس‌جمهوری چین در واشنگتن دیدار کند.