«بنیاد قرن»، یک سازمان فکری غیرانتفاعی در آمریکا در مقالهای به بررسی کمپینی پرداخته که در بین دیدگاههای راست و چپ، با تحریم ایران مخالف است.
«بنیاد قرن»، یک سازمان فکری غیرانتفاعی در آمریکا در مقالهای به بررسی کمپینی پرداخته که در بین دیدگاههای راست و چپ، با تحریم ایران مخالف است.
شایان قجر، نوسینده این مقاله نوشته که فشار اوباما برای تحریمهای سازمان ملل روی ایران در این هفته شدت میگیرد اما شورای امنیت بررسی آن را در دستور کار ماه آوریل خود نادیده گرفته است.
همزمان، باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا از کنگره این کشور خواسته که در مورد قانون تحریمهای ایران عجله نکند چون این گونه قوانین تلاشهای او را در پیگیری راهحل دیپلماتیک و همچنین جلب حمایت روسیه و چین در تحریمهای بینالمللی مختل میکند.
اما بحث همچنان ادامه دارد که آیا در این مقطع زمانی چنین تحریمی میتواند در کندکردن روند برنامه هستهای ایران موثر باشد.
تردید درباره اثربخشی تحریمها
برخی سیاستمداران احساس میکنند که به دلایلی، تحریمها علیه ایران اثربخش نیست.
مثلا کیت الیسون، نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا که از تلاشهای باراک اوباما برای حل دیپلماتیک جانبداری میکند، بر این باور است که افزایش تحریمها میتواند رژیم ایران را از نظر سیاسی و اقتصادی مستحکمتر سازد.
به نظر او تحریمها به رژیم ایران از نظر سیاسی فایده میرساند، چرا که افزایش فشار از خارج از کشور منجر به افزایش حس ملیگرایی شده و نیروهای زیادی از مردم را که حتی مخالف دولت هستند حول برنامه هسته ای بسیج میکند. به این طریق جنبش سبز نیز به واسطه وحدت ملی به حاشیه رانده میشود.
کیت الیسون میگوید رهبر مخالفان ایران، میرحسین موسوی، بارها تحریمها را محکوم کرده و به طور کلی مخالفت با تحریمها در فلسفه جنبش سبز امری پایهای است.
این نماینده مجلس آمریکا، تحریمها را از نظر اقتصادی نیز به نفع دولت ایران تحلیل میکند.
شرکت پژوهشی «راند»
شرکت راند که یک موسسه تحقیقاتی مهم در آمریکا است، در گزارشی میگوید که بین تحریمهای گسترده مانند تحریم بنزین و افزایش دارایی سپاه پاسداران رابطه مستقیم وجود دارد.
این گزارش میگوید که سپاه پاسداران با استفاده از نابودی بخش خصوصی به واسطه تحریمها، کالاها و خدمات اساسی را به انحصار خود در میآورد.
در گزارش راند آمده است: هر اندازه تحریم اقتصادی اثربخشتر باشد، کمبود و تنگنا بیشتر میشود و سپاه پاسداران سود بیشتری میبرد.
اگرچه گزارش راند از تحریمهای هدفگیری شده روی سپاه پاسداران و مدیران کلیدی دولت حمایت میکند، اما بر این باور است که تحریمهای دیگر علیه ایران سیاستهای هستهای این کشور را تغییرنمیدهد.
به نظر تحلیلگران شرکت راند، تحریمهای «هدفگیریشده نمادین» با «ارزش محدود، صرفا عملی انتخابی است که سیاستمداران آمریکایی از آن استفاده میکنند.
نظر یک سناتور آمریکایی
به نظر سناتور جو لیبرمن که ریاست کمیته امنیت داخلی سنای آمریکا را برعهده دارد، تحریمها آخرین گام ضروری علیه ایران است.
به عقیده جو لیبرمن، این گام باید قبل از آن برداشته شود که آمریکا واقعیت «ایران هستهای» را پذیرفته باشد یا خود را درگیر حمله نظامی برای نابودی این برنامه سازد.
آقای لیبرمن تحریمها را بیشتر یک هشدار به ایران میداند تا شاخصی با اثرات «ملموس و واقعی» روی برنامه هستهای.
رویکرد روسیه و چین به تحریمها
همین رویکرد میتواند ناخشنودی روسیه و چین را در شورای امنیت سازمان ملل متحد توضیح دهد، بهطوری که وزیر خارجه روسیه گفته که تحریمها نباید پیشدرآمدی بر حمله هوایی به ایران باشد.
این مقام روسی گفته که هر تصمیم شورای امنیت درباره ایران باید بهروشنی نشان دهد که پایهای برای اعمال زور علیه ایران نیست.
این موضع روسیه میتواند ریشه در تنش بین روسیه و آمریکا نیز داشته باشد.
دلایل ادامه تناقض چین در مورد موضوع تحریمها حتی بیشتر ابهامآمیز است.
نشریه کریستین ساینس مانیتور در این مورد حتی تاثیر چین روی ارزش دلار را به میان میآورد که ممکن است در مباحثات آینده دو کشور چین و آمریکا مطرح شود.
وال استریتژورنال: تحریمهای دیرهنگام سازمان ملل
در ادامه مقاله بنیاد قرن به بخشهایی از دو مقاله جدید روزنامه وال استریت ژورنال اشاره شده که تحریمهای سازمان ملل را بسیار کم و دیر هنگام ارزیابی کرده است.
در یکی از این مقالهها به این نکته اشاره شده که اثر تحریمهای اقتصادی بر ایران، تنها یک چهارم درآمدی است که این کشور روزانه از فروش نفت کسب میکند.
بر این اساس، انجماد سرمایه به عنوان مرسومترین وسیله مورد استفاده در تحریمهای جدید، راهبردی است که تنها علیه مجموعههای کوچک پولی اثربخش است و بسیاری از درها را برای ایران باز میگذارد تا به تعقیب علایق تکنولوژیکی و مالی خود ادامه دهد.
به نظر این مقالهنویس، تحریمهای جدیدتر میتواند با در نظر گرفتن این مساله سعی میکند معاملات را برای ایران دشوار سازد تا این که حسابهای آن را ردیابی کرده و آنها را مسدود کند.
در مقاله دیگر وال استریت ژورنال، باراک اوباما به دلیل نداشتن توانایی در حل مساله هستهای ایران نکوهش شده است.
این مقاله به ارزیابی دقیق اثرات تحریم آمریکا روی برنامه هستهای ایران یا تاخیر آن نپرداخته، اما از باراک اوباما به دلیل آن که «ایران هستهای» را اجتنابناپذیر میداند، انتقاد میکند.
در این مقاله حتی جورج بوش، رئیس جمهوری پیشین آمریکا به دلیل عدم اقدام به موقع در مقابل ایران نکوهش شده است.
شاید نویسندگان این مقاله نتایج تحلیلها و مطالعات درباره پیامدهای هولناک و غیرقابل پیشبینی ناشی از درگیری نظامی با ایران را نخواندهاند.
چنین حملهای ممکن است در این مقطع زمانی برنامه هستهای ایران را به تاخیر اندازد نه این که آن را از بین ببرد.
بنیاد قرن در پایان این مقاله مقایسهای- تحلیلی خود نوشته که با فرض عدم اطمینان به اثربخشی حمله به ایران و نیز نبود حمایت کامل از سوی روسیه و چین در تحریمهای گسترده، پذیرش ایران هستهای ممکن است انتخاب رییس جمهوری آمریکا نباشد، بلکه تنها پذیرش واقعیتی باشد که وجود دارد.