برنامه هسته‌ای ايران و تحريم احتمالی آمريکا عليه ايران، يکی از موضوع‌های داغ حاشيه‌ای کنفرانس واشنگتن بود.
کنفرانس دو روزه امنیت هسته‌ای واشنگتن، که با شرکت بيش از 40 تن از سران کشورهای جهان و به دعوت باراک اوباما ريیس جمهور آمريکا برگزار شده بود، روز سه شنبه 24 فروردین به کار خود پايان داد.
به گزارش واشنگتن پست، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که کنفرانس امنیت هسته‌ای پس از نشست تشکیل سازمان ملل در سال 1945، بزرگترین نشست سران کشورهای دنیاست که در آمريکا تشکيل شده است.
رهبران همه کشورهای دارنده سلاح‌های هسته‌ای از جمله روسيه، چين، هند و پاکستان، در اين کنفرانس شرکت داشتند. هرچند دولت آمريکا سران کشورهای ايران، کره شمالی و سوريه را به اين کنفرانس دعوت نکرد، اما با اين حال موضوع فعاليت‌های هسته‌ای ايران و تحريم احتمالی آمريکا عليه ايران، يکی از موضوع‌های داغ حاشيه‌ای اين کنفرانس بود.
هدف اصلی اين کنفرانس، مقابله با تلاش گروه‌های تروريستی و دولت‌های حامی تروريسم برای دستيابی به سلاح‌های هسته‌ای، عنوان شده بود، اما به نوشته اينديا تايمز، رييس جمهوری آمريکا با برگزاری اين کنفرانس هدف ديگری را نيز دنبال می‌کرد و آن جلب پشتيبانی بين‌المللی از طرح تحريم گسترده عليه برنامه هسته‌ای ايران بود.
اين کنفرانس فرصت مناسبی برای آقای اوباما بود که برای رفع ترديد رهبران کشورهايی که با طرح تحريم او عليه برنامه هسته‌ای دولت ايران مخالف بودند، بکوشد.
آقای اوباما در آغاز اين کنفرانس گفت: «بزرگترین تهدید علیه امنیت آمریکا در کوتاه مدت، میان مدت، یا بلندمدت، امکان دستیابی یک سازمان تروریستی به یک سلاح اتمی است.»
به گفته آقای اوباما، گروه های تروريستی مانند القاعده «هیچ عذاب وجدانی» در استفاده از سلاح‌های اتمی نخواهند داشت.
رئیس جمهوری آمریکا، همچنين در سخنرانی روز سه شنبه، 13 آوریل، خود با اشاره به موضوع تحريم ايران، گفت: « تحریم ها مثل عصای جادو نیست، اما امیدوارم دستاورد آن تغییر محاسبات کشوری مثل ایران باشد تا متوجه شود هزینه دنبال کردن برنامه اتمی نظامی زیاد است.»
ريیس جمهور آمريکا همچنين در جلسه‌های جداگانه‌ای با رهبران چين، روسيه، هند، بريتانيا، آلمان و فرانسه ديدار و در باره برنامه هسته‌ای ايران گفتگو کرد.
آقای اوباما همچنین روز سه شنبه با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه و سلسو آموریم، وزیر امور خارجه برزیل درباره تحریم ایران گفتگو کرد. ترکیه و برزیل در حال حاضر عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل‌اند و هر دو از مخالفان تشدید تحریم ها علیه ایران به شمار می‌روند. هرچند این دو کشور به دليل نداشتن حق وتو نمی توانند مانع از تصویب قطعنامه تحریمی احتمالی علیه ایران شوند.
حمايت مشروط روسيه از تحريم
آقای اوباما در ديدار خود با دميتری مدودوف ريیس جمهور روسيه، سعی کرد اين کشور را با سياست تحريم عليه برنامه هسته‌ای ايران همراه سازد اما رهبر روسيه اعلام کرد که پشتيبانی مسکو از تحريم ايران محدود خواهد بود.
ريیس جمهوری روسیه، با رد تحریم « فلج کننده» ایران، گفت که این تحریم‌ها باید «هوشمندانه و حساب شده باشد، بطوری که مردم ایران را تحت فشار قرار ندهد.»
آقای مدودوف همچنين با تحریم صنعت نفت ایران نيز مخالفت کرد چرا که به گفته او چنین مجازاتی شرایط زندگی مردم عادی ايران را دشوار خواهد کرد.
روسای جمهور آمريکا و روسیه همچنين پنجشنبه گذشته یک پیمان استراتژیک کاهش تسلیحاتی که سلاح های اتمی هر دو کشور را به 1550 عدد کاهش می‌دهد، امضا کردند.
چين؛ همکاری با اکراه
چین تنها عضو دارای حق وتو در شورای امنيت سازمان ملل است که تا کنون با تصميم آمريکا و متحدان غربی‌اش در مورد تحريم شديد عليه ايران مخالفت کرده است.
هوجین تائو و باراک اوباما، روسای جمهوری آمریکا و چین روز دوشنبه در باره برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کردند.
به گفته مقام‌های کاخ سفید، گفت‌وگوی نود دقیقه‌ای روسای جمهوری چین و آمریکا در حاشیه «کنفرانس امنیت هسته‌ای» نتیجه‌بخش بوده است. ريیس جمهور آمريکا در مذاکرات خود با ريیس جمهور چين، سعی کرد رهبر چين را متقاعد کند که بر ترديدش در زمينه تحريم ايران غلبه کند.
به گزارش رويترز، چين بعد از ماه‌ها تاخير و کلنجار رفتن با آمريکا و کشورهای ديگر غربی بر سر تحريم ايران، سرانجام با اکراه پذيرفت که با آنها در مورد تحريم ايران وارد گفتگو شود.
به دنبال آن وزارت خارجه چین نيز اعلام کرد این کشور تحریم را بهترین گزینه در برابر ایران نمی‌داند ولی این کشور مانند گذشته از مذاکره در این باره خودداری نمی‌کند.
ظاهرا اگر موضع چین در قبال تشدید تحریم‌ها علیه ایران نرم شده باشد، طرح آقای اوباما برای تحریم‌های جدید علیه ایران، شکل واقعی‌تری خواهد يافت.
فرانسه مدافع سرسخت تحريم
نیکولا ساکوزی، رئیس جمهوری فرانسه، که از مدافعان سرسخت تحريم ايران است، در سخنرانی روز سه شنبه خود در واشنگتن از شورای امنیت سازمان ملل خواست حداکثر تا ماه مه امسال، قطعنامه تحریم عليه ایران را تصویب کند.
پیش نویس این قطعنامه هنوز تدوین نشده است اما بن رودز، از مقام های شورای امنیت ملی آمریکا، پیش بینی کرد قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران طی چند هفته آینده تصویب شود.
از طرفی رییس جمهور فرانسه در گفتگويی اختصاصی با شبکه سی‌بی‌اس آمريکا اعلام کرد: اگر ما کاری نکنيم، اسرائيل به ايران حمله خواهد کرد.
وی گفت: من نمی‌خواهم به خاطر ناتوانی جامعه بين‌المللی، دنيا شاهد جنگ بين ايران و اسرائيل شود.
آقای سارکوزی در اين مصاحبه گفت به تصميم شورای امنيت احترام می‌گذارد اما «صبر و تحمل هم حدی دارد و ما به زمانی رسيده‌ايم که بايد به تحريم رای بدهيم. و اين تحريم عليه مردم ايران نيست، بلکه عليه رهبران‌آنهاست که می خواهند دور کشورشان حصار بکشند.»
مخالفت هند با تحريم ايران
منموهان سينگ نخست وزير هند نيز که در کنفرانس امنيت هسته‌ای واشنگتن شرکت داشت، در پايان اين کنفرانس گفت، با اينکه هند پشتيبان جاه طلبی‌های هسته‌ای ايران نيست، اما از اعمال تحريم‌های اقتصادی شديدتر عليه ايران حمايت نمی کند.
به اعتقاد نخست‌وزير هند، تحريم ايران تنها باعث رنج مردم فقير اين کشور خواهد شد. آقای سينگ به خبرنگاران گفت: من به آقای اوباما گفتم، ايران به عنوان امضا کننده ان.پی.تی (پيمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای)، مستحق داشتن همه حقوق اعضای اين پيمان است که حق استفاده صلح‌آميز از انرژی اتمی را به رسميت می شناسد. اما در مورد تحريم، به نظر ما، آنها نمی توانند با اعمال تحريم واقعا به اهدافشان برسند.
به گفته نخست وزير هند، « غالبا اين مردم فقير کشورهای تحت تحريم‌اند که بيشتر لطمه می‌بينند. تا جايی که به حاکمان اين کشورها مربوط است، اين تحريم‌ها واقعا هيچ اثری بر آنها ندارد.»
غیبت رسمی اسرائیل در کنفرانس اتمی واشنگتن
بنیامین نیتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل که به این کنفرانس دعوت شده بود، در آخرین لحظات از تصمیم خود منصرف شد و سفر خود به آمریکا را لغو کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام اسرائیلی، نخست وزیر اسرائیل، پس از آنکه مطلع شد برخی کشورها همچون مصر و ترکیه خواستار پیوستن اسرائیل به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان.پی.تی) اند، از شرکت در این کنفرانس انصراف داده و دن مریدور وزیر اطلاعات و انرژی اتمی اسرائیل را به جای خود به آمریکا فرستاده است.
به گفته دن مریدور معاون نخست وزیر اسرائیل، این کشور در مرکز بحث‌های این کنفرانس نبود: «هیچ‌یک از شرکت کننده‌ها، نامی از اسرائیل نبرد، حتی آنهایی که ما ترس داشتیم در باره ما حرف بزنند، نیز چیزی نگفتند.»
آقای اوباما در کنفرانس مطبوعاتی که بعد از پايان نشست امنيت هسته‌ای تشکيل شد، گفت که همه دولت‌ها از جمله اسرائیل، باید پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(ان.پی.تی) را امضا کنند.
رییس جمهور آمریکا از اظهارنظر در باره برنامه هسته‌ای اسرائیل خودداری کرد و گفت «اجازه بدهید که در باره برنامه هسته‌ای آمریکا صحبت کنم.»
در همین زمینه، دنی آیالون معاون وزیر دفاع اسرائیل نیز گفته است که رییس جمهوری آمریکا از دولت اسرائیل نخواسته است که سیاست ابهام در برنامه هسته‌ای خود را تغییر دهد.
کنفرانس خلع سلاح هسته‌ای تهران
دولت ایران قصد دارد به زودی کنفرانسی با عنوان «انرژی هسته‌ای برای همه، تسلیحات هسته‌ای برای هیچ کس» در تهران برگزار کند و بدين منظور، از وزرای خارجه 60 کشور جهان برای شرکت در اين کنفرانس دعوت کرده است.
ظاهرا دولت ايران، اين کنفرانس را در واکنش به کنفرانس امنيت هسته‌ای واشنگتن برگزار می‌کند، اما فرانسه و آمریکا که نسبت به فعاليت‌های اتمی ایران مظنون‌اند، می‌گویند ایران به جای برگزاری این کنفرانس باید به نگرانی‌های انها درباره پرونده هسته‌ای‌اش پاسخ دهد.
با اينکه دولت ایران اعلام کرده است که چین در اين کنفرانس شرکت خواهد کرد، اما دولت چین گفت که هنوز درباره شرکت در آن تصمیم نگرفته است.
قرار است نماینده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نيز به عنوان ناظر در کنفرانس تهران شرکت کند. آژانس بين‌المللی انرژی هسته‌ای که درحال مشغول بررسی پرونده هسته‌ای ایران است، در ماه فوریه اعلام کرد که ایران احتمالا در پی توسعه موشک های مسلح به کلاهک هسته‌ای است. اما ایران همواره ادعا کرده که برنامه هسته‌ای‌اش، کاملا صلح آمیز است.
کنفرانس خلع سلاح هسته‌ای تهران در روزهای 17 و 18 آوريل در تهران برگزار می شود.
