دولت ايران از موزه ملی بريتانيا به خاطر «تعلل در انجام تعهد برای فرستادن استوانه کورش برای نمايش به ايران» شکايت کرد و 300 هزار دلار غرامت طلب کرده است. رییس سازمان میراث فرهنگی پیش‌تر تصریح کرده بود که بریتانیا این منشور را به ایران امانت خواهد داد.

دولت ايران از موزه ملی بريتانيا به خاطر «تعلل در انجام تعهد برای فرستادن لوح کورش برای نمايش به ايران» شکايت کرد و 300 هزار دلار غرامت طلب کرده است. رییس سازمان میراث فرهنگی پیش‌تر تصریح کرده بود که بریتانیا این منشور را به ایران امانت خواهد داد.

به گزارش خبرگزاری رويترز و به نقل از تلويزيون دولتی ايران، حميد باقری، معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران، دیروز یکشنبه 29 فروردين اعلام کرده که موزه ملی ایران برای برنامه ریزی و مقدمات نمایش منشور کورش در ایران، 300 هزار دلار هزینه کرده است، و خواستار دریافت غرامت از موزه بریتانیاست.

سه روز پیش از این، حميد بقايی، رییس سازمان میراث فرهنگی تصریح کرده بود که دولت بریتانیا موافقت خود برای امانت‌دادن منشور کورش برای به‌نمایش‌درآمدن در ایران اعلام کرده‌ است.

منشور کورش، استوانه‌ای سفالین است که 2500 سال قدمت دارد و فرمان کورش کبیر، پادشاه سلسله هخامنشی، در مورد رفتار با مردم بابِل پس از فتح این شهر، به خط میخی، بر روی آن نوشته شده است.

به گفته مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران، این منشور قرار بود از دی ماه سال گذشته به مدت چند ماه در موزه ملی ایران به نمایش درآيد اما موزه ملی بريتانيا اعلام کرد برای انجام تحقیقات بر روی آثار باستانی تازه کشف شده که به خط میخی‌اند، باید از منشور کورش  استفاده کند و ارسال آن به ایران را به زمان دیگری موکول کرده است.

استوانه تاريخی کورش که دربخش ایران باستان موزه ملی بریتانیا نگهداری می شود، چندی قبل در جریان برگزاری نمایشگاه تمدن بابل در این موزه، در کنار مجموعه‌ای ديگر از اشياء تاريخی ايران به نمایش در آمد.

موزه بريتانيا در جریان برگزاری نمایشگاه «امپراتوری فراموش شده: جهان هخامنشی» که در دی ماه سال 1383 در لندن برگزار شد، اعلام کرد که اين موزه، منشور کورش را در مقابل بیش از 50 شی تاریخی که برای نمایشگاه جهان هخامنشی از موزه ملی ایران امانت گرفته بود، به صورت امانت در اختيار ايران قرار می دهد اما به گفته مسئولان سازمان ميراث فرهنگی ايران، دولت بريتانيا تا کنون به بهانه‌های مختلف از انجام اين تعهد خودداری کرده است.

استوانه کورش و تنش سياسی ايران و بريتانيا

دولت ایران، تعلل در ارسال منشور کورش از سوی موزه ملی بریتانیا را به دليل تحولات سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران و افزايش تنش سياسی در روابط دو کشور می‌داند.

خبرگزاری رويترز نيز مجادله بر سر استوانه کورش را به عنوان نشانه ديگری بر تيرگی روابط سياسی بين ايران و بريتانيا در ماه‌های اخير ارزيابی کرده است.

اما به گزارش رويترز، تنش سياسی بين ايران و بريتانيا تنها بر سر مسئله هسته‌ای نيست بلکه ايران در رويدادهای پس از انتخابات رياست جمهوری خرداد‌ماه اين کشور، دولت بريتانيا را متهم به دخالت در امور سياسی ايران و تحريک « آشوبگران خيابانی» کرد.

بريتانيا از جمله متحدان دولت آمريکاست که از پيش نويس قطعنامه پيشنهادی دولت اوباما برای اعمال تحريم های شديدتر عليه برنامه هسته‌ای ايران حمايت می کند.

آمريکا و متحدان غربی آن قصد دارند با تصويب قطع‌نامه جديدی در شورای امنيت سازمان ملل ايران را وادارند که  فعاليت های هسته‌ای‌اش را که به ادعای آنها در جهت دسترسی به بمب اتمی است، متوقف کند. ادعايی که ايران هميشه آن را رد کرده و گفته است فعاليت‌های هسته‌ای اش مقاصد صلح طلبانه دارد.

منشور حقوق بشر کورش

منشور حقوق بشر کورش ، موسوم به استوانه کورش ، استوانه‌ای سفالین به طول 23 سانتی‌متر و عرض 11 سانتی‌متر است که در سال 539 پیش از میلاد به فرمان کورش دوم هخامنشی، پادشاه ایران ساخته شد و دور تا دور آن مجموعه‌ای از سخنان و دستورات کورش به زبان و خط میخی اکدی (بابلی) نوشته شده‌است.

این استوانه که به عنوان «اولین منشور حقوق بشر» در جهان شناخته می‌شود، در سال 1285 خورشیدی توسط هرمز رسام، باستان شناس آسوری تبار بريتانيايی، در نیایشگاه اسگیله (معبد مردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهر تاريخی بابل در بين‌النهرين کشف شده‌است. اين منشور هم‌اکنون در موزه ملی بريتانيا نگهداری می‌شود.

فرض نخستین باستان شناسان این بود که این منشور به وسيله یکی از پادشاهان بابلی نگاشته شده اما پس از بررسی خط آن، مشخص گرديد که این استوانه ارزشمند در سال 538 پیش از میلاد، به هنگام ورود سپاه ایران به بابل و فتح اين شهر، به فرمان کورش، بنیان‌گذار سلسله هخامنشی در ايران نوشته شده است.

کورش (ملقب به کورش کبير)، از بزرگ ترين پادشاهان ايران باستان است که دو قرن پيش از فتح امپراتوری ايران به دست اسکندر مقدونی، بر اين منطقه فرمانروایی کرده است. وی در سال 539 قبل از ميلاد، شهر بابل را فتح کرد و دستور آزادی اسرای يهودی را صادر کرد.

به دستور کورش، شرح وقایع و دستورات وی روی یک لوح استوانه‌ای سفالین نگاشته شد به عنوان سنگ بنای یادبودی در پایه‌های شهر بابل قرار گرفت.

استوانه کورش خیلی آسیب‌ دیده و بسیاری از سطرهای آن از بین رفته یا بر اثر فرسودگی قابل خواندن نیست، اما درونمايه اصلی آن که دربردارنده احترام به اقوام و ادیان و مذاهب گوناگون است، از سوی همه باستان شناسان معتبر جهان تایید می شود.

بر اساس نوشته های این منشور، کورش پس از تسخیر بابل در این شهر تاجگذاری کرد و اعلام عفو عمومی داد. کورش برای جلب نظرمردم بین‌النهرین، مردوک که کهن‌ترین خدای بابل بود را به رسمیت شناخت.

در سال 1350 شمسی (1971 میلادی)، سازمان ملل، محتوای منشور کورش را به شش زبان رسمی سازمان منتشر کرد و هم اکنون نسخه بدلی از این منشور در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک نگهداری می‌شود.

منشور استوانه‌ای کورش تنها یک بار در جریان جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی، برای نمایش در ایران از موزه ملی بریتا‌نیا خارج شد و به مدت 10 روز در ایران و در موزه برج آزادی تهران به نمایش درآمد.

هفته گذشته خبر آمد که ترجمه تازه‌ای از متن منشور حقوق بشر کورش که به گفته شاهرخ رزمجو، باستان‌شناس، کامل‌ترین ترجمه از این متن است، به زودی به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.

ترجمه این متن به طور مستقیم از روی متن اصلی لوح کورش انجام گرفته واستفاده از دو قطعه این منشور که به تازگی در مجموعه موزه بریتانیا شناسایی شده‌اند سبب شده تا متن و ترجمه کامل‌تری شکل گرفته، جای خالی برخی سطرهای شکسته شده پر شود و بازسازی‌های ترجمه‌های پیشین اصلاح شوند.

اظهارات قبلی حميد بقايی، رییس سازمان میراث فرهنگی، درباره موافقت دولت بریتانیا برای امانت‌دادن منشور کورش برای به‌نمایش‌درآمدن در ایران را در این ویدئو تماشا کنید.