عراق با برنامه‌ریزی جدی برای صادرات گاز و ورود به بازارهای جهانی در صدد است تا به رقیبی برای ایران تبدیل شود.

با اینکه حجم ذخایر گازی عراق یک دهم ایران است، اما این کشور برنامه مفصلی برای صادرات  و مناقصه میادین گازی خود دارد تا یکی از رقبای ایران در منطقه شود.

یک مقام مسئول سابق وزارت نفت می‌گوید عراق با برنامه‌ریزی دقیق قصد دارد با پیوستن به خط لوله گاز نابوکو به بازارهای جهانی وارد شود.

سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: عراق همچنین قصد دارد گاز کشورهای عربی مثل سوریه و مصر را دریافت کند و به خط نابوکو برساند تا بتواند به عنوان یک هاب گازی نقشی موثر در بازار جهانی ایفا كند.

به اعتقاد آقای حسینی، اما عراق با همین ذخایر كم می‌تواند در مدت کوتاهی با ورود به بازارهای جهانی گاز، به رقیب ایران تبدیل شود، چراکه عراقی‌ها از همین ابتدا معتقدند ایران با این شرایط نمی‌تواند رقیب آنها در بازار اروپا باشد.

هم اکنون ایران دومین کشور دارای ذخایر گازی جهان است و به گفته این مقام مسئول سابق وزارت نفت هنوز استراتژی مشخصی برای صادرات ندارد و اگر میزان صادرات گاز به ترکیه و حجم واردات گاز از ترکمنستان طی سال‌های اخیر در نظرگرفته شود، در حقیقت ایران وارد كننده گاز است، نه صادرکننده.

وضعیت صادرات ایران با وجود تحریم‌ها

در حال حاضر، قرارگاه خاتم‌الانبیا وابسته به سپاه پاسداران برای پیمانکاری ساخت خط لوله صادرات گاز به اروپا به ارزش تقریبی یک میلیارد و 300 میلیون دلار، با شرکت ملی گاز ایران مذاکره می‌کند.

از سوی دیگر ایران سال گذشته قرارداد صادرات گاز به ارزش 13 میلیارد دلار را برای مدت 25 سال با سوئیس امضا کرد.

اما برخی منابع خبری از توقف صادرات گاز ایران به سوئیس خبر می‌دهند. روزنامه تهران تایمز در روز ششم اردیبهشت ماه دلیل تاخیر در صادرات گاز ایران به سوئیس را بحران مالی جهانی ارزیابی کرده بود اما مسعود میرکاظمی، وزیر نفت ایران اعلام کرد که در زمینه صادرات گاز به سوئیس مشکلی وجود ندارد.

این در حالی است که وی روز سوم اردیبهشت ماه در مراسم گشایش نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی از احتمال توقف صادرات گاز خبر داد. آقای میرکاظمی در این روز گفت که در صورت منطقی نشدن قیمت گاز، صادرات گاز ایران متوقف خواهد شد.

فروش ارزان گاز ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر همواره از سوی تحلیل‌گران اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفته است؛ قرارداد گازی سه جانبه میان ایران، پاکستان و هند موسوم به خط لوله صلح، به منظور صادرات گاز ایران به هند از طریق پاکستان که از 20 سال گذشته تا کنون در جریان است، از جمله مواردی است که به لحاظ قیمت‌گذاری مورد انتقاد قرار بوده است.

درحال حاضر بیش از 15 پروژه خط لوله برای تامین انرژی کشورهای همسایه ایران، کشورهای حاشیه خلیج فارس و قاره اروپا در برنامه صادرات گاز ایران است که پروژه خط لوله صلح و پروژه ناباکو با هدف تامین انرژی قاره اروپا از آن جمله است. ترکیه و نخجوان نیز درحال حاضر از ایران گاز وارد می‌کنند.

اما پافشاری آمریکا و متحدانش برای تحریم اقتصادی ایران و اعمال فشار هرچه بیشتر به منظور متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی برای برنامه‌ای آتی ایران در صادرات انرژی به حساب می‌آید.

به ویژه که کشورهای واردکننده گاز ایران هر کدام به شکلی تحت تاثیر سیاست‌های آمریکا قراردارند. از این رو تا کنون چند بار مذاکرات 20 ساله خط لوله صلح در سال‌های اخیر تحت تاثیر سیاست‌های آمریکا به حالت تعلیق درآمده است.