اظهارات وزیرخارجه بحرین درباره تشکیل سازمانی منطقه‌ای با مشارکت کشورهای عربی، ایران، ترکیه و اسرائیل واکنش‌های زیادی در داخل و خارج از بحرین به دنبال داشته است.
شيخ خالد بن احمد آل خليفه در گفتگویی با روزنامه الحیات عربستان خواهان تشکیل چنین سازمان منطقه‌ای با مشارکت حکومت‌های متخاصم منطقه شده است تا برای حل و فصل بحران‌های خاورمیانه و رسیدن به صلح راه حلی پیدا کنند.
خارج از این بحث که تشکیل چنین سازمان منطقه‌ای تا چه اندازه عملی است، سخنان وزیر خارجه بحرین از چند منظر قابل توجه است.
این سخنان ترس و نگرانی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را از وقوع جنگ میان ایران و آمریکا یا اسرائیل نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد آنها سعی دارند دریچه‌ای برای عبور از یک برخورد نظامی با ابعاد غیرقابل پیش‌بینی که امنیت اقتصادی و ثبات داخلی آنها را متاثر خواهد ساخت، ایجاد کنند.
پرهیز از آوردن نام قدرت‌های بین‌المللی برای مشارکت در چنین منظومه‌ای، از سوی وزیر خارجه کشوری که جایگاه استقرار یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی منطقه‌ای آمریکا است، نشانه‌ای از تلاش کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس برای بنای روابط مبتنی بر مصالحه با تهران است.
به این معنا این کشورها تکیه بر قدرت سیاسی- نظامی آمریکا را به عنوان تنها محور حمایتی، امری تمام شده تلقی کرده و خود را مجبور به همزیستی با همسایگان غیر عرب خود مانند ایران و ترکیه می‌بینند.
تا این نقطه ایجاد چنین سازمانی برای افزایش همکاری و همفکری میان کشورهای منطقه بسیار مثبت به نظر می‌رسد.
اما در رابطه با مشارکت اسرائیل، حتی اگر کشورهایی مانند عربستان یا ایران حاضر به پیوستن به چنین مجموعه‌ای باشند، موفقیت آن برای دستیابی به صلحی فراگیر در منطقه و حل و فصل بحران اعراب- اسرائیل هنوز زیر سوال است.
مساله این است که همیشه نقطه دستیابی به صلح برای اسرائیل و آمریکا از جایی آغاز می‌شود که امنیت اسرائیل در اولویت قرار می‌گیرد.
چنین تعریفی از صلح که همسان با حفظ هویت یهودی اسرائیل است، به معنای عدم بازگشت آوارگان فلسطینی از مناطق 1967 و دیگر کشورها به خانه‌های خود، ادامه سیاست تبعیض در داخل اسرائیل در برابر اقلیت عرب و اشغال مناطقی است که برای حفظ امنیت اسرائیل حیاتی تلقی می‌شوند.
از این منظر سخنان وزیر خارجه بحرین که تلاشی برای آوردن ایران و اسرائیل به پای میز مذاکره است، تقلیل‌گرایی نادرستی است که بدون در نظر گرفتن متطق تنش‌زای ایدئولوژی صهیونیسم و ایجاد یک کشور بر اساس نژاد (یهودیت) در منطقه‌ای که به طور تاریخی ادیان و نژادهای رنگارنگی در آن همزیستی داشته‌اند، مذاکره ایران و اسرائیل را پایان دهنده مهم‌ترین بحران خاورمیانه می‌داند.
با این حال تردیدی وجود ندارد که وزیر خارجه بحرین می‌داند که نزاع بر سر موجودیت یهودی اسرائیل فراتر از مواضع ایران قرار می‌گیرد و نمی‌توان به صرف به رسمیت شناختن اسرائیل به صلحی پایدار و فراگیر دست یافت.
از این منظر، سخنان وی برای تشکیل چنین سازمان منطقه‌ای می‌تواند دور تازه‌ای از تلاش برای تقویت محور موسوم به اعتدال برای انزوای ایران تفسیر شود و احتمالا جمهوری اسلامی آن را تلاشی دیگر برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل به قیمت منافع منطقه‌ای خود خواهد دید.
