اعدام پنج زندانی سیاسی کرد مخالف دولت در روز 19 اردیبهشت ماه 89، واکنش‌های اعتراض‌آمیز بسیاری در داخل و خارج از ایران به همراه داشت.
اعدام فرزاد كمانگر، معلم کرد و چهار زندانی سیاسی دیگر، علی حیدریان، فرهاد وکیلی، شیرین علم هولی و مهدی اسلامیان، به جرم «دست‌داشتن در عملیات تروریستی»، با اعتراض بسیاری از احزاب و ایرانیان خارج از کشور و سازمان‌ها و نهادهای سیاسی ملی و بین‌المللی مواجه شد.
فرزاد کمانگر، معلم کرد در 28 مرداد 85 در تهران دستگیر شد و به اتهام «شرکت در حمله مسلحانه علیه ایران» راهی زندان شد، اما وی و خانواده‌اش این اتهام را رد کردند و گفتند که او برای درمان برادرش به تهران رفته بود.
فرزاد کمانگر همچنین در دادگاهی در کردستان به اتهام عضویت در حزب حیات کردستان ایران (پژاک) به اعدام محکوم شد.
گروه شبه نظامی پژاک، خود را شاخه ایران حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) معرفی می‌کند و از سوی شماری از کشورها از جمله کشورهای هم پیمان ناتو و ایران در فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی می‌شود.
اما خلیل بهرامیان، وکیل مدافع فرزاد کمانگر و مهدی اسلامیان، همه اتهامات آنها را رد کرده و می‌گوید: به زعم من این اتهام و حکمی که به مهدی اسلامیان داده شد، منطبق با واقعیت نبوده است. در مورد فرزاد کمانگر هم می‌توانم بگویم که (او) انسانی صد درصد بی‌گناه بود که اصلا هیچ نقشی در اتهامی که به وی زدند، نداشت.
تجمع خانواده‌های اعدام‌شدگان در برابر زندان اوین
به گزارش هرانا (خبرگزاری فعالان حقوق بشر در ایران)، امروز دوشنبه، 20 اردیبهشت، در پی حضور گسترده نیروهای امنیتی در مقابل دانشگاه تهران و ممانعت از تجمع اعتراض‌آمیز نسبت به این اعدام‌ها، تعدادی از معترضین به همراه خانواده‌های اعدام شدگان در برابر زندان اوین تجمع کردند.
هرانا گزارش کرده که میدان انقلاب به «تسخیر» موتورسواران یگان ویژه در آمده و از هرگونه تجمعی که قرار بود به دعوت خانواده‌های زندانیان سیاسی اعدام شده، برگزار شود، ممانعت به عمل آمد. به همین دلیل، خانواده اعدام‌شدگان و «فعالین مدنی»، میدان انقلاب را به قصد زندان اوین ترک کردند.
بر اساس این گزارش، از ساعاتی پیش بر تعداد نیروهای مستقر در مقابل دانشگاه تهران افزوده شده است و نیروهای لباس شخصی و بسیجی نیز با ایجاد جو امنیتی مانع از شکل‌گیری تجمع شده‌اند و نیروهای امنیتی اقدام به فیلم برداری از رهگذران و عابرین در حوالی در اصلی دانشگاه و میدان انقلاب می‌کنند.
همچنین بسیاری از نیروهای امنیتی موتور سوار، در خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران گشت می‌زنند. هنوز هیچ خبری از درگیری بین نیروهای پلیس و معترضان گزارش نشده است.
خودداری از تحویل جنازه‌های اعدام شدگان
به گزارش هرانا، خانواده‌های زندانیان سیاسی اعدام شده با مراجعه به دادگاه انقلاب و زندان اوین خواستار تحویل گرفتن اجساد فرزندان خود شدند، اما مسئولان دادگاه انقلاب و زندان به بهانه‌های امنیتی، اعلام کرده‌اند تا اطلاع ثانوی و تشخیص بدون مشکل بودن تحویل اجساد، از تحویل دادن آنان خودداری خواهند کرد.
مسوولان زندان به خانواده کمانگر پیشنهاد کرده‌اند که فعلا فقط وسایل فرزاد کمانگر را تحویل بگیرند، اما این خانواده با خودداری از تحویل گرفتن وسایل برای تحویل گرفتن پیکر فرزند خود اصرار کرده‌اند.
همچنین خانواده شیرین علم هولی، دیگر زندانی سیاسی اعدام شده در روز گذشته، با مراجعه به بهشت زهرا و پزشکی قانونی کهریزک، همچون سایر خانواده‌ها موفق به دریافت پیکر این زندانی نشده‌اند.
واکنش مردم مناطق کرد نشین به اعدام‌ها
به گزارش برخی خبرگزاری‌ها، تعدادی از مردم کرد ساکن مناطق غرب ایران، در اعتراض به این اعدام‌ها دست به تجمع‌های اعتراض آمیز زده اند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، مردم مناطق کردنشین به خصوص منطقه کامیاران و سنندج امروز را به عنوان عزای عمومی اعلام کرده اند.
بر اساس این گزارش، تعداد زیادی از مردم، اصناف و فعالان مدنی مناطق کردنشین، از مردم این شهرها خواسته اند که با اعلام عزای عمومی و استفاده از شیوه‌های مسالمت آمیز، مراتب «انزجار و اعتراض» خود را نسبت به اجرای حکم اعدام فعالان سیاسی اعلام کنند.
به گزارش هرانا، خبرهای غیر رسمی از تلاش بازاریان برای تعطیل کردن بازار در این شهرها خبر می دهد.
سامان رسول پور، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر، در پایگاه اینترنتی کمیته گزارشگران حقوق بشر، در مورد پیامدهای سیاسی این اعدام‌ها در مناطق کردنشین می‌نویسد: «به باورم، در روزهای آینده شاهد اعتراضات گسترده در شهرهای کردستان خواهیم بود.»
شهروندان کرد، در این سال‌ها گردهمایی‌های زیادی در حمایت از فرزاد کمانگر برگزار کردند. در سنندج و مهاباد و کامیاران و جاهای دیگر. اعدام این افراد، بار دیگر خاطره اعدام‌های سیاسی بعد از انقلاب در کردستان را برای مردم کرد زنده خواهد کرد.»
به عقیده وی افکار عمومی کردستان، حساسیت ویژه‌ای در مورد وضعیت فرزاد کمانگر، علی حیدریان، فرهاد وکیلی و شیرین علم هولی و در مجموع اعدام‌های سیاسی داشته و دارد.
به نوشته رسول پور، اعدام فرزاد کمانگر، علی حیدریان، فرهاد وکیلی، شیرین علم هولی و مهدی اسلامیان، به همان میزان که به معنای مختومه شدن پرونده آنها در دستگاه قضایی و امنیتی است، به معنای گشوده شدن پرونده جدیدی از واکنش افکار عمومی به اعدام دسته جمعی است.
مانور نظامی سپاه پاسداران در کامیاران
از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری هرانا، روز گذشته و در پی اعدام این فعالان سیاسی در زندان اوین، نیروهای سپاه پاسداران در شهرستان کامیاران دست به یک مانور نظامی زدند.
بر اساس این گزارش، روز گذشته، نیروهای سپاه پاسداران برای ایجاد رعب و وحشت در مناطق کردنشین، کاروانی متشکل از ده‌ها خودروی نظامی که حامل انواع ادوات نظامی سبک و سنگین بود را در شهر کامیاران به حرکت درآوردند. همچنین ده‌ها تن از نیروهای نظامی سپاه، سوار بر تویوتاهای نظامی اقدام به مانور نظامی در این شهر کردند.
واکنش ایرانیان خارج از کشور
روز 19 اردیبهشت، تعدادی از ایرانیان مقیم پاریس در واکنش به این اعدام‌ها، در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در این شهر تجمع کرده و دوربین‌های مداربسته سفارت را شکستند.
به گزارش رادیو فرانسه، پس از اعلام خبر اعدام زندانیان سیاسی در ایران، صدها نفر از ایرانیان مقیم پاریس روز گذشته در میدان « تروکادرو» ی این شهر اجتماع کرده و با سر دادن شعارهایی، به اعدام زندانیان سیاسی به وسیله جمهوری اسلامی اعتراض کردند.
ساعتی پس از آغاز این تجمع، جمعیت خشمگین به سوی سفارت ایران راه افتادند و پس از رسیدن به سفارت به سمت ساختمان آن رفته و به در و پنجره‌ها و تابلوی سفارت حمله کردند. این اعتراض‌ها منجر به دخالت پلیس فرانسه شد و پلیس تعدادی از معترضان را بازداشت کرد.
در لندن نیز تعدادی از اعضای حزب کمونیست کارگری، به ساختمان کنسولگری ایران حمله کرده و شیشه‌های آن را شکستند.
اعتراض سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری
کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران با صدور بیانیه‌ای، ضمن محکوم کردن اعدام زندانیان سیاسی در ایران، اعدام ناگهانی پنج زندانی سیاسی را نشانه سیاست دولت ایران در استفاده از ترور و خشونت حکومتی در قبال مخالفان خود اعلام کرد.
ارون رودز، یکی از سخنگویان این کمپین گفت: دستگیری و محاکمه کمانگر ناعادلانه بود و این اعدام‌های مخفیانه را فقط می‌توان کشتار حکومتی تلقی کرد و شاهد دیگری است از بی‌اعتنایی مطلق و اهانت جمهوری اسلامی به استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر.
به گزارش این کمپین، حداقل 16 زندانی کرد دیگر و 11 نفر از معترضین به انتخابات که به مرگ محکوم شده‌اند در خطر اعدام قریب‌الوقوع به‌سر می‌برند.
آزاد زمانی، سخنگوی انجمن دفاع از زندانیان سیاسی و حقوق بشر نیز درباره این اعدام‌ها به بخش فارسی بی.بی.سی گفت که اجرای این اعدام‌ها اعلام نشده بود و خانواده و حتی وکیل اعدام شدگان از این قضیه خبر نداشتند. به گفته آقای زمانی، ایران درباره زندانیان عقیدتی سیاسی کمتر اطلاع رسانی می‌کند.
خلیل بهرامیان، وکیل کمانگر نیز با ناباوری از شنیدن خبر اعدام او، در مورد تناقض اجرای حکم کمانگر با اظهارات مقامات قضایی در مورد منتفی شدن حکم گفت: نمی‌دانم چه نیرویی هست که بدون اعتنا به مقررات دست به چنین کارهایی می‌زند.
سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر با انتقاد از آمار بالای اعدام شدگان در ایران، آن را نشانه عدم تحمل حکومت ایران در برابر مخالفان سیاسی‌اش ارزیابی می‌کند. بر اساس گزارش عفو بین‌الملل، بالاترین آمار اعدام در جهان در سال گذشته بعد از چین مربوط به ایران بوده است.
بر اساس این گزارش، از میان 714 فرد اعدام شده در سال گذشته در جهان، 388 نفر از آنها به وسیله دولت جمهوری اسلامی ایران اعدام شده‌اند.
بر مبنای گزارش عفو بین‌الملل، تقریبا یک سوم این افراد، در فاصله بین دوازدهم ژوئن و پنجم اوت سال گذشته یعنی در بحبوحه ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران اعدام شده‌اند.
بیانیه احزاب و سازمان‌های سیاسی خارج از کشور
هیئت اجرائی سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور با صدور بیانیه‌ای این اعدام‌ها را محکوم کرد.
جبهه ملی در بیانیه خود می‌نویسد: «همه می‌دانند که هدف از اعدام‌ها ایجاد جو ترس در بین مردم در آستانه سالگرد انتخابات 22 خرداد است. رژیم ضد ملی و سرکوبگر که ناتوانی‌اش در حل مشکلات سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی بیش از پیش آشکار شده و امروز خود را با نارضائی اکثریتی بزرگ روبه‌رو می‌بیند، هنوز به عبث تصور می‌کند که اعدام و کشتار به ترس مردم و خودداری آنان از مقاومت خواهد انجامید و می‌تواند با توسل به این جنابات برای همیشه ادامه حیات خود را ممکن سازد.»
سازمان فدائیان خلق ایران(اکثریت) نیز با ارسال نامه سرگشاده‌ای به مهدی کروبی و میرحسین موسوی رهبران اصلاح‌طلب مخالف دولت، از آنان خواست که این اعدام‌ها را محکوم کنند.
در قسمتی از این نامه آمده است: «اکنون نیز از شما به عنوان چهرههای برجسته جنبش سبز انتظار میرود اعدام پنج زندانی سیاسی را محکوم کنید. صرف نظر از اتهاماتی که به این زندانیان وارد کرده‌اند، این افراد در همان دادگاه‌هایی به اعدام محکوم شده‌اند که علیه برخی یاران شما احکام سنگین حبس صادر کرده‌اند. اینها دادگاه نیستند، بیدادگاه‌اند.»
حزب چپ دموکرات ایران نیز با صدور بیانیه‌ای خبر این اعدام‌ها را در شرایط کنونی «تکان دهنده» و «شوک‌آور» خواند و از رهبران اصلاح طلب خواست با اتخاذ «موضع شفاف» در مورد اعدام‌ها، «همراهی راستین» خود را با مردم رنج‌دیده ایران اعلام کنند.
