نخستوزیر ترکیه اعلام کرد که از سفر هفته آیندهاش به ایران صرفنظر کرده است. به گفته رجب طیب اردوغان، «به نظر میآید سفر روز دوشنبه من به تهران دیگر امکانپذیر نیست چون تهران گامی برای حل مسئله هستهایاش برنداشته است.
نخستوزیر ترکیه اعلام کرد که از سفر هفته آیندهاش به ایران صرفنظر کرده است. به گفته رجب طیب اردوغان، «به نظر میآید سفر روز دوشنبه من به تهران دیگر امکانپذیر نیست چون تهران گامی برای حل مسئله هستهایاش برنداشته است.
پیش از این رسانههای رسمی ایران در آستانه برگزاری اجلاس گروه 15، از سفر روز دوشنبه 27 اردیبهشت نخستوزیر ترکیه به ایران برای دیداری سه جانبه با حضور رئیسجمهوری برزیل و محمود احمدینژاد خبر داده بوند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، آقای اردوغان امروز جمعه 23 اردیبهشت گفته است: اگر لازم باشد، وزیر خارجه من به ایران خواهد رفت و یا اینکه من هم دیرتر سفری به آنجا خواهم داشت.
ترکیه و برزیل به تازگی پیشنهادی جدید برای حل مشکل سوخت راکتور تهران ارائه کردهاند و قرار بود در جریان گفتوگوی سه جانبه در تهران درباره این پیشنهاد تبادلنظر شود. اما اکنون که رجبطیب اردوغان به دلیل «تلاشنکردن تهران برای حل مسئله هستهایاش» این سفر را منتفی اعلام کرده است، تردیدها درباره موفقیت برزیل و ترکیه برای رسیدن به یک راهحل در پرونده هستهای ایران بالا گرفته است.
نخستوزیر ترکیه در حالی از اینکه تلاشنکردن ایران برای رسیدن به این راهحل سخن گفته است که همین امروز علیاکبر صالحی معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفتوگو با خبرگزاری مهر گفت که اراده متقابل برای تبادل سوخت و تامین سوخت راکتور تهران بین ایران و طرف مقابل وجود دارد.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، هفته گذشته در دیدار با همتای خود در استانبول گفت بود که از دو ماه و نیم پیش مذاکرات گستردهای را برای معاوضه سوخت راکتور تهران با داوود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه آغاز کرده و ترکیه «پیشنهادهای شفافی» را تاکنون به ایران داده است.
همچنین علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در سفر چند روز گذاشته خود به ترکیه به منظور شرکت در نشست اضطراری کمیته اجرایی اتحادیه مجالس عضو کنفرانس اسلامی قرار بود با رجب طیب اردوغان ملاقات و مذاکره کند اما این دیدار صورت نگرفت.
موضع امروز آقای اردوغان از آن نظر اهمیت پیدا میکند که ترکیه تاکنون در مورد مناقشات هستهای ایران، از ایران پشتیبانی کرده و بارها با اعمال تحریم علیه این کشور مخالفت کرده است. همچنین این کشور میزبانی نشستهای جدید ایران با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را پیشنهاد داده که این پیشنهاد با موافقت اولیه ایران و اروپا روبرو شده است.
جو بایدن، معاون رئیسجمهوری امریکا پنجشنبه گذشته تاکید کرده بود: تهران با انتخاب دشواری روبروست، یا از قوانین بینالمللی متابعت میکند و به جامعه ملتهای مسئول میپیوندد که ما به آن امیدواریم؛ و یا باید منتظر عواقب بعدی و انزوای جهانی باشد
حمایت ترکیه از ایران در مسئله هستهای
ترکیه در حال حاضر مبادلات تجاری گستردهای با ایران دارد و نیز بخش عمده گاز مصرفی خود را از ایران وارد میکند. از این رو شدت تحریمهای اقتصادی ایران بر روابط اقتصادی ایران و ترکیه بی تاثیر نیست و بر همین اساس ترکیه تلاش دارد تا از اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران جلوگیری کند.
رجب طیب اردوغان در اسفند سال گذشته در سفر به انگلیس و در گفتوگو با تلویزیون بی.بی.سی گفت که ساختن سلاحهای هستهای توسط جمهوری اسلامی ایران، «تنها شایعات» است.
همچنین او در فرودرین امسال در گفتوگو با هفتهنامه آلمانی اشپیگل، بار دیگر ضمن مخالفت شدید با تحریم ایران، بر حل مناقشه هستهای ایران از راه دیپلماتیک تاکید کرده بود.
.دو روز پس از این گفتوگو ، نخستوزیر ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان گفت: نظر ما این است که تحریمها راه مناسبی نیست و بهترین راه، دیپلماسی است.
در همین حال 20 اردیبهشت در ادامه پیگیریهای آمریکا و غرب برای فشار و تحریم بیشتر بر روند برنامه هستهای ایران، مارک دابویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی، تحریم گاز طبیعی ایران را پیشنهاد کرد.
ترکیه درشمار کشورهایی است که از ایران گاز وارد میکند و بنابراین مقامهای ترکیه تاکنون در برابر اعمال تحریمهای بیشتر غرب علیه ایران مقاومت کردهاند. مهرماه سال گذشته رجب طیب اردوغان گفته بود «هدف قراردادن صنعت گاز ایران، بهطور قطع برای ترکیه مشکلساز خواهد بود.»
همچنین نخستوزیر ترکیه در آخرین سفرش به ایران در آبان سال گذشته، دوشنبه در راس یک هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی توانست امتیاز بزرگی در زمینه گاز از ایران بگیرد و قرار شد این کشور در توسعه سه فاز میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین میدان گاز ایران است، حدود چهار میلیارد دلار سرمایهگذاری کند
فشار آمریکا بر متحدانش برای تحریم ایران
امریکا با اعمال این فشارها علیه ایران و روابط تجاریاش با دیگر کشورها، همچنان درتلاش است ایران را به توقف فعالیتهای هستهایاش وادار کند. در این مسیر ایالات متحده بر روی نقش مذاکرات ترکیه با ایران بر سر حل مسئله هستهای ایران حساب میکند.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، 17 آذر 88 در دیدار با نخست وزیر ترکیه، در کاخ سفید، گفت: ترکیه میتواند بازیگری مهم در حل برنامه هستهای ايران باشد.
همچنین رئیسجمهوری امریکا یک روز پیش کنفرانس امنیت هستهای واشنگتن در اواخر فروردین، از با رجب طیب اردوغان و سلسو آموریم، وزیر امور خارجه برزیل درباره تحریم ایران گفتگو کرد.
در این میان روسیه به عنوان کشوری که در راهاندازی نیروگاه اتمی بوشهر به ایران کمک میکند و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است، با وجود تاکید بر راه حل دیپلماسی در حل مسئله هستهای ایران، به تازگی به ایران هشدار داده بود.
دیمیتری مدودف، رئیسجمهوری روسیه اواخر آذر سال گذشته به مقامهای ایرانی هشدار داد که اگر پاسخ مناسبی به مذاکرات هستهای ندهند، روسیه از صدور قطعنامه تحریمی علیه ایران، حمایت میکند.
پیش از این وی در نشست رسانهای مشترک خود با باراک اوباما گفته بود: متاسفانه ایران به مجموعهای از پیشنهادهای مصالحه جویانه سازنده پاسخ نداده است و ما نمیتوانیم چشممان را بر این موضوع ببندیم.
همچنین سلسو آموریم، وزیر امور خارجه برزیل، 6 اردیبهشت در دیدار با مقامهای ایرانی در تهراندر باره تحریم غرب علیه ایران گفت که این تحریمها حرکتی منفی است که سودی ندارد و عادلانه نیز نخواهد بود.
ترکیه و برزیل در حال حاضر عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان مللاند و هر دو از مخالفان تشدید تحریم ها علیه ایران به شمار میروند. هرچند این دو کشور به دليل نداشتن حق وتو نمی توانند مانع از تصویب قطعنامه تحریمی احتمالی علیه ایران شوند.
ترکیه همراه روسیه، چین، هند و برزیل در سه دور گذشته رایگیری تحریم ایران با آن مخالفت کردند و ترکیه از پنج کشور عضو دائمی شواری امنیت سازمان ملل متحد خواست که با «عدالت» درباره برنامه هستهای ایران رفتار کنند.