جوانی که با حداقل مزد در ایران کار می‌کند، برای این‌که بتواند خانه‌ای بخرد، چند سال باید کار بکند؟ آیا در هیچ زمانی می‌تواند چنین بکند؟ و اگر نتواند این کار را بکند، چه پیامدهائی خواهد داشت؟

در این‌جا خواندم که متوسط بهای خانه در تهران، متری یک میلیون و600 هزارتومان است. به این ترتیب یک آپارتمان 50 متری می‌شود 80 میلیون تومان و به همین نحو یک خانه 100 متری هم 160 میلیون تومان در می‌آید.

خبرندارم که چند درصد ایرانیان کارگرند و به ویژه قانون حداقل مزد که تازگی‌ها به نسبت پارسال 15% هم بیشتر شد - ولی هنوز ماهی 303 هزارتومان است - شامل چه تعداد از این کارگران می‌شود. ولی دارم فکر می‌کنم جوانی که با حداقل مزد در ایران کار می‌کند، برای این‌که بتواند خانه‌ای بخرد، چند سال باید کار بکند؟ آیا در هیچ زمانی می‌تواند چنین بکند؟ و اگر نتواند این کار را بکند، چه پیامدهائی خواهد داشت؟

فرض کنید که شما یک کارگر جوانی هستید که به سلامتی و میمنت، کاری گیرتان آمده است و کارفرما هم - اگر چه خودش مشکل مالی دارد- ولی شما را با حداقل مزد استخدام کرده و این مزد ماهانه را به شما می‌پردازد. یعنی شما از این کارگران «طلبکار» نیستید که اگرچه از مال دنیا دارائی زیادی ندارند، ولی کارفرمایان به تواتر مزد چند و چندین ماه را به آن‌ها بدهکارند (‌من که هر چه می‌کنم عقلم قد نمی‌دهد که زندگی این کارگران چگونه می‌گذرد؟).

فرض کنیم که شما یک مادر پیری هم دارید که خیلی مشتاق است تا مادربزرگ شود، ولی هر وقت که به شما در این‌باره حرفی می‌زند، شما که جوان فهمیده و آگاهی هستید، جواب می دهید، مادرجان، حق با شماست، ولی اجازه بده من اول یک الونکی تهیه بکنم، بعد.

برای خرید منزل برنامه‌ریزی می‌کنید. به خودتان می‌گویید چون آدم ولخرج و خوش‌گذرانی هم‌ نیستید، یک آپارتمان 50 متری برای شما و همسر آینده شما کافی است. ولی اگر از این حقوق ماهیانه‌تان، حتی یک قرانش را خرج نکنید؛ به جای غذا، هوا بخورید و همه مزد ماهیانه را برای این آپارتمان کنار بگذارید، 22 سال بعد، یعنی اگر مشکلی پیش نیاید - مثلاً بیکار نشوید، و یا چون «‌هوا» زیاد می‌خورید، هوا دل‌تان را نزند‌ - انشاالله درسال 2032 می‌توانید این خانه 50 متری را بخرید. ولی آیا به واقع می‌توانید این کار را بکنید؟ من فکر نمی‌کنم.

به شما که نمی‌توانم دروغ بگویم، این وضعیت شما ولی یک مشکل کوچک دارد. لابد خبر دارید که آقای بهمنی اخیرا میزان تورم سالانه را حدودا 10 درصد اعلام کرده است. اگرچه تورم بهای خانه، وقتی بازار خانه گرفتار رکود نیست، از این بیشتر است. ولی فرض می‌کنیم که قیمت خانه با همین میزان متوسط تورم بیشتر بشود. (‌خواهش می‌کنم بحث را منحرف نکنید که با آن‌چه با قیمت‌ها درایران می‌گذرد، کسی نمی‌داند که آقای بهمنی این آمارها را از کجایش در می‌آورد؟)

اگر دنیا آخر نشود و آمریکا و یا اسرائیل به ایران حمله نکنند، آن موقع هم متاسفانه نمی‌توانید این آپارتمان 50 متری را بخرید. چون قیمت‌اش می‌شود اندکی بیشتر از 651 میلیون تومان که از 80 میلیون تومانی که شما جمع کرده‌اید، 571 میلیون تومان بیشتر است. اگر با حداقل مزد بخواهید این شکاف را پر ‌کنید، بهتر است خودتان را به دردسر نیندازید. چون این کار 157 سال طول می‌کشد و به یقین عمر شما قد نمی‌دهد!

حالت دوم، فرض می‌کنیم که شما نه سیگار می‌کشید و نه به سینما می‌روید و نه پول اتوبوس و  تاکسی می‌دهید و نه کتاب می‌خرید، نیازهای غیر غذائی شما - مثل البسه مثلا - از جائی که شما خبر ندارید، می‌رسد و لازم نیست شما حتی یک شاهی برای آن‌ها بپردازید. فقط سعی می‌کنید که به اندازه‌ای که برای سلامت جسم شما لازم است، غذا بخورید و از این مزد حداقل‌تان هرچه را که باقی بماند، می‌گذارید کنار که با آن این آپارتمان 50 متری را بخرید تا بعد به وعده‌ای که به والده خانم داده‌اید عمل کنید.

از این‌جا می دانیم که درشرایط امروز ایران برای مصرف 2300 کالری روزانه - میانگین جهانی- 3650 تومان لازم است که ماهی 109500 تومان می‌شود. یعنی از این حقوق حداقل مزدی که به شما پرداخت می‌شود، شما می‌توانید 193548 ‌تومانش را پس‌انداز کنید تا انشاالله با آن، این آپارتمان را خریداری کنید.

اگر این کار را بکنید، پس‌انداز کردن 80 میلیون تومان برای شما 35 سال طول می‌کشد. یعنی تنها در سال 2045 می‌توانید این میزان پول را داشته باشید. ولی متاسفانه مثل حالت اول مشکل شما رفع نمی‌شود، چون وقتی شما 80 میلیون تومان جمع کرده‌اید با متوسط تورم 10 درصد- همان‌طور که پیشتر هم فرض کرده بودیم، قیمت همین خانه فکسنی آن‌قدر زیاد می‌شود که اگر به شما بگویند، بعید نیست اگر با سکته به رحمت خدا نروید، حتما  غش بکنید.

همین‌طور سردستی خدمت مبارک شما عرض می‌کنم که پول شما احتمالا برای خرید در آشپزخانه ممکن است کافی باشد. یعنی 35 سال بعد، قیمت همین آپارتمانی که امروزه 80 میلیون تومان است، آن‌موقع بیش از 2.2 میلیاردتومان قیمت خواهد داشت.  یعنی می‌خواهم خدمت مبارک شما عرض بکنم که بهتر است اصلا از خرید خانه منصرف بشوید و خانم والده را هم یک طوری راضی بکنید که متاسفانه به این زودی‌ها نمی توانید او را مادربزرگ بکنید.

با توجه به تازه‌ترین موضع‌گیری آقای احمدی‌نژاد، من فکر می‌کنم که بد نیست به دفتر ایشان هم اطلاع بدهید که اسم شما را احتمالا خط بزنند، چون هرچه که فکر می‌کنید می‌بینید با نداشتن خانه و این میزان درآمد ماهیانه‌، این به واقع حماقت محض است که بخواهید بیش از دو بچه هم پس بیندازید. نیاز به  درس و آموزش، و دانشگاه و سلامت به کنار، شکم‌شان را که باید حداقل سیر بکنید! ولی با این وضعیتی که در ایران وجود دارد، آیا این حداقل امکان‌پذیر است؟

می‌خواستم همین روایت را برای خرید یک آپارتمان اندکی بزرگ‌تر تکرار بکنم، ولی ماشین حساب عهد ناصرالدین شاهی من تاب نیاورد و نتوانستم این کار را بکنم. شماهائی که ماشین حساب‌های آخرین مدل دارید، خودتان زحمت بکشید.

و اما حالا که به این‌جا رسیده‌ام، پس یک گریزی هم بزنم به این سیاست مسوولیت‌گریزانه و مخرب آقای احمدی‌نژاد در مخالفت با کنترل جمیعت و تشویق خانوارها به بچه‌دار شدن بیشتر که مورد حمایت شماری از روحانیون هم قرار گرفته است. نمی‌دانم آیا این آقایان درهمین مملکت زندگی نمی‌کنند و از این وضعیت آیا خبر ندارند و یا خودشان را  به کوچه علی چپ می‌زنند و یا مسوولیت گریزند و مردم فریب؟

این‌که خودشان خانه دارند و لازم نیست خانه بخرند و یا این که خودشان حقوق‌شان از حداقل مزد بیشتر است، آیا به خودی خود کافی است که مبلغ چنین سیاست مخربی بشوند که تنها و تنها پیامدش، فقیرتر کردن مردم وافزودن برتعداد فقرا درجامعه است؟
15 مه 2010