مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، نشستی تخصصی با عنوان «بررسی اهداف پنهان و آشکار ماهواره‌های فارسی‌زبان» برگزار کرد.

مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، نشستی تخصصی با موضوع «بررسی اهداف پنهان و آشکار ماهواره‌های فارسی‌زبان» چون «ام.‌بی.‌سی»، «وی.‌او.‌ای»، «بی.‌بی.‌سی فارسی» و «فارسی‌ 1» برگزار کرد.

این نشست روز سوم خرداد ماه با حضور تعدادی از تحلیل‌گران و کارشناسان رسانه‌ای برگزار شد و سید محسن بنی‌هاشمی، حمید ضیایی‌پرور، علی‌اصغر غلامرضایی، بابک دربیکی و صادق زیباکلام در آن دیدگاه‌های خود را بیان کردند.

شیوه‌های جذب مخاطب و بررسی روش‌های مقابله، بررسی تاثیرپذیری اقشار مختلف از شبکه‌های ماهوره‌ای فارسی‌زبان، آسیب‌شناسی و واکاوی تهدیدات این شبکه‌ها برای مسئولین و رسانه ملی از جمله بحث‌های این نشست بود.

در حالی که مسئولان ایرانی از جمله عزت‌الله ضرغامی رییس سازمان صدا و سیما، شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان را به عنوان یکی از رقبای جدی سازمان صدا و سیما می‌دانند برخی از کارشناسان معتقدند که راه‌اندازی شبکه‌های فارسی‌زبان از سوی دولت‌های خارجی محصول شرایط حاکم بر فضای رسانه‌ای کشور و بی‌توجهی به مسایل فرهنگی در رسانه‌های داخلی است.

صادق زیباکلام، استاد دانشگاه و کارشناس رسانه بر این باور است که نگاه سیاسی به شبکه‌های ماهواره‌ای و توجه به مقاصد سیاسی آنها باعث شده تا بحث‌های دیگر در خصوص این شبکه‌ها و موضوعات اجتماعی، فرهنگی مورد توجه قرار نگیرند.

این کارشناس رسانه‌ای معتقد است که بیشتر برنامه‌های صدا و سیما که علیه شبکه‌های ماهواره‌ای تولید می‌شود فقط در راستای افشاگری سیاسی آنها تولید می‌شوند و می‌گوید این شبکه‌ها به دلیل آنکه پای بسیاری از رسانه‌ها در ایران بسته است مخاطب دارند.

حمید ضیایی‌پرور، استاد دانشگاه، روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه، راه‌اندازی شبکه «بی.‌بی.‌سی فارسی» را بخشی از دیپلماسی رسمی اعلام شده انگلیس معرفی می‌کند که در آن سعی می‌شود فضاهای اطلاع‌رسانی در ایران بازتر شده و اطلاعات ناشی از کنترل دولتی رسانه‌ها جبران شود.

آقای ضیایی‌پرور بر این باور است که تا زمانی که مخاطب وجود نداشته باشد رسانه‌ای متولد نخواهد شد و می‌گوید «اگر اجازه داده می‌شد كه رسانه‌ای مانند بی.‌‌بی.‌‌سی فارسی در تهران دفتری داشته باشد قطعا اجازه كنترل بر اين شبكه بهتر و راحت‌تر بود».

او که معتقد است در نظام رسانه‌ای کشور بحث سرگرمی و طنز فراموش شده است بر لزوم راه‌اندازی شبکه‌های خصوصی برای رفع نیازهای جامعه تاکید می‌کند.

شبکه‌ای که از بی.‌بی.‌سی خطرناک‌تر است

راه‌اندازی شبکه‌هایی چون «ام.‌بی.‌سی» و «فارسی‌ 1» که به پخش سریال‌ها و فیلم‌هایی با دوبله فارسی و یا همراه با زیرنویس فارسی اقدام کرده‌اند به یکی دیگر از نگرانی‌های مسئولان و دولتمردان ایرانی در حوزه رسانه تبدیل شده است.

آقای ضایی‌پرور کارشناس رسانه در نشست مرکز تحقیقات استراتژیک شبکه‌ای چون «فارسی‌ 1» را پرخطرتر از «بی.‌بی.‌سی» یا «وی.‌او.‌ای»‌ دانست و سید رضا صالحی امیری، استاد دانشگاه در ابتدای این نشست گفت که «امروز شبكه «فارسی‌ 1» با پخش سريال‌ها و فيلم‌های سينمايی؛ استحكام خانواده را به مناقشه و مناظره گرفته است».

شبکه «ام.‌بی.‌سی» فارسی زیر مجموعه‌ای از مرکز رسانه‌ای خاورمیانه است که با هدف زیر پوشش قرار دادن خانواده‌های ایرانی با پخش فیلم‌ها و سریال‌های مختلف جهانی به همراه زیرنویس فارسی در 19 تیر ماه 87 کار خود را آغاز کرد.

در حالی که پس از راه‌اندازی شبکه «ام.‌بی.‌سی فارسی» برخی از مسئولین همچون حمید دهقان‌پور مدیر دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر از آن به عنوان یک پدیده سیاسی یاد کردند که قصد دارد فرهنگ ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد شبکه تلویزیونی «فارسی‌ 1» در تابستان سال 88 آغاز به پخش سریال‌ها و فیلم‌های خارجی با دوبله فارسی کرد.

برخی از مسئولین و کارشناسان، راه مقابله با شبکه‌های ماهواره‌ای که برای مخاطبان فارسی‌زبان راه‌اندازی می‌شوند را اعمال محدودیت و فیلترینگ در ماهواره‌ها می‌دانند و برخی دیگر معتقد به ساخت برنامه‌های تولیدی جایگزین در داخل کشور هستند.

سید مجتبی بنی‌هاشمی استاد دانشگاه و کارشناس رسانه معتقد است که در حوزه فرهنگ، هشدار سیاسی سودی ندارد و آگاه‌سازی در این حوزه باید از طریق مجاری فرهنگی صورت پذیرد.

وی در نشستی که در مرکز تحقیقات استراتژیک برگزار شد یکی از اهداف شبکه «فارسی‌ 1» را «دستکاری» در ثبات هیجانی افراد دانست.

این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه «فارسی‌ 1» از مدل پازل رسانه‌ای استفاده می‌کند و سطح ناهوشیاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌گوید: اين مدل باعث می‌شود كه بينندگان سريال‌ها را دنبال كنند و آنقدر به فيلم‌ و سريال‌ها احتياج پيدا كنند كه حتی يک قسمت از آن را از دست ندهند.

به گفته وی در این مدل پازل رسانه‌ای که پیش از این در کشورهایی چون کوبا و کره جنوبی آزمایش شده است، ابتدا مرزهای «فرهنگ متعالی» فرو پاشیده می‌شود و سپس «فرهنگ پست» جای آن را می‌گیرد و از آنجا که فرهنگ، زیرساخت رفتار است با تغییر زیرساخت، رفتار نیز تغییر می‌کند.

آقای بنی‌هاشمی که با ارسال پارازیت یا حذف شبکه‌ای چون «فارسی‌ 1» موافق نیست به «دفاع درونی» اعتقاد دارد و می‌گوید «زمانی كه ما به شب يلدا توجه نمی‌كنيم يا چهارشنبه‌سوری را دست‌كم می‌گيريم، قطعا موارد ديگری همچون ولنتاين يا بزرگداشت كريسمس به جای آن خواهد نشست».