علی انصاری در مقاله‌ای در روزنامه گاردین به تحولات درونی سپاه پاسداران و ریشه‌های فساد مالی آن پرداخته است.

علی انصاری، استاد رشته تاریخ مدرن دانشگاه سن اندروز اسکاتلند و نویسنده کتاب «بحران قدرت: انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2009»، در مقاله‌ای که امروز در روزنامه گاردین، چاپ لندن منتشر شد، به تحولات درونی سپاه پاسداران ایران پرداخت و ریشه‌های فساد مالی و بحران اخلاقی در این نهاد انقلابی را بررسی و تحلیل کرده است.

آقای انصاری با اشاره به سابقه سپاه پاسداران در تاریخ انقلاب اسلامی می‌نویسد: سپاه پاسداران ایران با هدف اصلی حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران از نظر نظامی و ایدئولوژیک، پایه‌گذاری شد.

اما به اعتقاد نویسنده، این نهاد انقلابی به تدریج از ایده‌آل‌های متعالی خود فاصله گرفت و به قدرتمند‌ترین و ثروتمندترین موسسه در جمهوری اسلامی تبدیل شد.

به نوشته آقای انصاری، سپاه پاسداران که در کوره آتش انقلاب ایران و جنگ ایران و عراق، گداخته و آبدیده شده بود، زمینه را برای رهبر جدیدی که بتواند انقلاب را پیش برده و خلوص آن را حفظ کند، آماده ساخت.

از نگاه علی انصاری، بحران پس از انتخابات سال گذشته و تنگناهای ایدئولوژیکی و اخلاقی متعاقب آن، سپاه پاسداران را با چالشی جدی مواجه کرده است.

آقای انصاری در بخش دیگری از مقاله خود با اشاره به وعده‌ها و شعارهای محمود احمدی‌نژاد در مورد برقراری عدالت اقتصادی و حذف فساد مالی، می‌نویسد: آقای احمدی‌نژاد گفته بود که آمده است تا فساد و ماتریالیسم دهه گذشته را جارو کند و برای این منظور به زهد و تقوای انقلابی و سپاه پاسداران متوسل شد. اما او در عمل، با حذف پاسخ‌گو بودن دولت (و سپاه)، تنها باعث افزایش فساد مالی در ایران شد.

آقای انصاری می‌نویسد: سپاه از مدت‌ها قبل درگیر فعالیت‌های تجاری شده بود، اما تحت حکومت محمود احمدی‌نژاد آنها از بهره‌برداران مزایای مالی به نهاد کنترل کننده در این زمینه تبدیل شدند. در نتیجه، برخی از افسران ارشد سپاه، به ثروت رسیدند. اما به رده‌های پایین تر سپاه چیزی نرسید و آنها دیدند که چگونه حرص و آز مادی، پایه‌های اخلاقی سپاه را فرسود و ازبین برد.

به طورخلاصه، در نظر بسیاری از افراد سپاه، آنها به سازمان نفرت انگیزی تبدیل شدند. آنها روزی به پاسداران انقلاب اسلامی بودن افتخار می‌کردند اما پرسشی که بسیاری از آنها امروز می‌پرسند این است که انقلاب چه کسی و کدام اسلام؟

به نوشته آقای انصاری، درحالی که افسران ارشد سپاه خود را متعهد به رابطه سودآورشان با آیت‌الله خامنه‌ای و آقای احمدی‌نژاد می‌دانند، دیگران می‌پرسند، آیا انقلاب می‌تواند تا این حد محدود به یک نفر باشد. اگر اعمال آنها که دم از اسلام می‌زنند در تضاد با باورهای اسلامی تو باشد، تکلیف چیست؟

به اعتقاد نویسنده گاردین، سپاه پاسداران در اصل نهادی پلورالیستی و ترقی خواه بوده و بسیاری از آنها در خط اول جبهه اصلاح طلبی بوده‌اند و هنوز نیز عده زیادی از آنها از نظر مذهبی به آیت‌الله‌ها وفادارند تا تندوروهای حاکم.

به نوشته آقای انصاری، محمود احمدی‌نژاد بسیاری از سپاهیان قدیمی و افرادی که سال‌ها تجربه نظامی در جنگ داشته‌اند را بازنشسته کرده و پاسداران جوان و از نظر ایدئولوژیکی وفادار را جایگزین آنها کرده است.

به اعتقاد وی این پاسداران جوان، شوق زیادی برای برخورد با مخالفان و ایجاد تنش دارند در حالی که افسران قدیمی سپاه، خسته از جنگ و خونریزی، با نفرت به ساده لوحی جانشینان خود نگاه می‌کنند.

آقای انصاری در مقاله خود به یک انقلاب فرهنگی اشاره می‌کند که دارد خود را به همه بخش‌های حکومت تحمیل می‌کند و ستون‌های مستحکم حکومت را می‌فرساید.

علی انصاری در پایان مقاله خود می‌نویسد: بسیاری از پاسداران، امروز احساس می‌کنند دارند از انقلابی دفاع می کنند که آن را اصلا نمی شناسند.

نوک تیز تحریم‌ها به سوی سپاه پاسداران

سپاه پاسداران در سال‌های اخیر، علاوه بر حضور در عرصه نظامی و سیاسی، به یکی از بزرگترین پیمان‌کاران در پروژه‌های دولتی، از جاده و پل سازی گرفته تا پروژه‌های هسته‌ای، نفت و گاز، تبدیل شده است.

قرارگاه خاتم‌الانبیا یکی از زیر مجموعه‌های سپاه است که مهم‌ترین بازوی اقتصادی این نهاد نظامی به حساب می‌آید. این موسسه 812 شرکت در ایران و خارج از کشور را پوشش می‌دهد و تاکنون مجری بیش از 1700 پروژه اقتصادی و نظامی بوده است.

هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا با اشاره به تصویب قطعنامه اخیر شورای امنیت علیه دولت ایران، یکی از هدف‌های این قطعنامه را تحریم سپاه پاسداران و همه کسانی دانست که در حمایت از دولت جمهوری اسلامی، به نقض حقوق بشر در ایران کمک کردند.

نشریه تایم نیز در مقاله روز گذشته خود، سپاه پاسداران ایران را به عنوان یکی از اهداف اصلی تحریم آمریکا برشمرد و نوشت: قرارگاه خاتم‌الانبیا، متعلق به سپاه پاسداران ایران که در لیست شرکت‌های تحریم شده شورای امنیت قرار دارد، مادر بیش از 812 شرکت نیمه‌دولتی است و مسئول قراردادهای چند میلیارد دلاری است.

به نوشته تایم، نام این قرارگاه، بعد از چندین بار ملاقات حضوری و مکالمه تلفنی هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا با مقامات چینی و روسی، در لیست شرکت‌های مورد تحریم قرار گرفت.

پیش از این برخی چهره‌های اصلاح‌طلب و از جمله دو نامزد معترض انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد 88، مهدی کروبی و میرحسین موسوی، نسبت به حضور سپاه پاسداران و سازمان‌های وابسته‌اش در صنعت و اقتصاد ایران هشدار داده بودند. اما علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی از حضور سپاه پاسداران در اقتصاد و صنعت ایران حمایت کرد و قرارگاه خاتم الانبیا را «بسترساز توسعه در ایران و زمینه‌ساز رشد استعدادها» دانست.