به گفته دبیر انجمن داروسازان ایران داروهای ضدچاقی دارای عوارض جانبی منفی هستند که از آن جمله می‌توان به مشکلات قلبی- عروقی و نیز کمبود ویتامین و املاح بدن اشاره کرد که منجر به پیری زودرس می‌شود

دبیر انجمن علمی داروسازان ایران می‌گوید داروهای ضد چاقی حتی اگر مورد تایید سازمان‌های بین‌المللی غذا و دارو باشند، باز هم عوارضی چون پیری زودرس پوست، مشكلات قلبی و عروقی دارند.

به گزارش ایرنا، به گفته فریبرز فرساد مصرف داروهای ضد چاقی با مكانیسم اثر دفع دست نخورده چربی از سلول به دلیل اختلال در روند جذب ویتامین‌های محلول در چربی‌ها، بدن را با مشكلات مختلفی از جمله كمبود ویتامین و املاح مواجه می‌كنند.

او با اشاره به دفع ویتامین‌های «آ» و «دی» ‬همراه با چربی‌های دفعی از بدن تاثیر منفی این امر را از دست رفتن طراوت، شادابی و درخشش پوست و پیری آن دانست.

همچنین این متخصص داروسازی بالینی به خطر مصرف این داروها همزمان با مصرف داروهای ضد انعقاد از جمله وارفارین اشاره کرد که می‌تواند جان بیماران را به خطر بیاندازد.

دبیر انجمن داروسازان ایران با اشاره به شیوع روز افزون چاقی و افزایش تبلیغات و شایعات روی داروهای ضد چاقی در دنیا گفت که به دلیل سودآوربودن این محصولات، کمتر به عوارض احتمالی و جانبی آنها اشاره می‌شود.

به اعتقاد آقای فرساد، با چاقی و اضافه وزن می‌توان از طریق تحرک بدنی و ورزش، در كنار رژیم غذایی مناسب یعنی كاهش حجم غذا و حذف مواد پركالری از جمله غذاهای فوری و چرب، نوشابه‌های قندی و شیرینی‌ها مبارزه کرد.

داروهای ضد چاقی و شیوه اثربخشی آنها

برخی از داروهای ضدچاقی دارای تایید بهداشتی هستند و با تجویز پزشک مصرف می‌‌شوند، اما برخی داروها بدون نسخه و در بازارها فروخته می‌شوند.

بیشتر داروهای ضد چاقی از طریق «مهار اشتها» عمل می‌کنند. مثلا داروهای مهارکننده کانابیس در مغز مانند اکامپلیا با مهار اشتها به کاهش وزن کمک می‌کنند. مکانیزم اثربخشی آنها از طریق افزایش سروتونین یا کاته‌کولامین، دو ماده شیمیایی در مغز است. این دو ماده نیز روی اشتها اثر می‌گذارند.

برخی داروهای ضد چاقی از راه «افزایش احساس سیری» باعث مصرف کمتر مواد غذایی می‌شوند. سیتوترامین یکی از پرمصرف‌ترین داروها در این دسته قرار دارد. این دارو باعث احساس سیری در بدن می‌شود و عوارض جانبی آن عبارتند از افزایش فشار خون، سردرد، خشکی دهان، یبوست و بی‌خوابی.

یکی دیگر از انواع جدید داروهای ضد چاقی داروهایی معروف به «مهارکننده لیپاز» هستند که از جذب چربی در بدن جلوگیری می‌کنند. به این ترتیب فرد همراه با دفع بخشی از چربی مصرف شده از جذب مواد مغذی بدن جلوگیری می‌کند.

برخی دیگر از داروها با «افزایش ادرار» منجر به خارج شدن آب از بدن می‌شوند و اگرچه وزن بدن را موقتا کاهش می‌دهند، اما مشکلات دیگری ایجاد می‌کنند.

دسته دیگر داروهای هورمونی هستند که از طریق «پرکارکردن غده تیروئید» وزن بدن را کاهش می‌دهند، اما به‌دلیل ایجاد اختلال در روند طبیعی بدن خطرناک هستند.

برخی از داروهای گیاهی نیز در این زمینه در بازار وجود دارند که بسیاری از متخصصان با مصرف آن به دلیل عدم قابلیت پیش‌بینی و مشخص ماده موثر آنها و گاهی سوزاندن سلول‌های مفید بدن همراه با سوزاندن چربی مخالف هستند.

سیتوترامین و ارلیستات دارای مجوز مصرف هستند، اما بسیاری اوقات نه مردم که مصرف‌کنندگان آن‌ها محسوب می‌شوند آگاهی لازم نسبت به عوارض جانبی آن دارند و نه گاهی پزشکان به ارائه توضیحات لازم در این زمینه می‌پردازند.

سالم‌ترین راه کاهش وزن، تغذیه مناسب و تحرک جسمانی است

مبارزه با چاقی مستلزم کار درازمدت است و دارو در این زمینه درمان قطعی محسوب نمی‌شود.

داروهای کاهنده وزن اغلب برای مصرف کوتاه‌مدت ساخته شده‌اند و بیشترین تاثیر خود را زمانی نشان می‌دهند که همراه با تغییر در شیوه‌های زندگی منجر به چاقی مصرف شوند.

پزشکان معمولا در مواردی به تجویز داروهای ضدچاقی اقدام می‌کنند که شاخص توده بدنی فرد بالاتر از 30 باشد و یا درصورت پایین‌تر بودن شاخص توده بدنی، عوارض پزشکی چاقی مانند فشار خون بالا، دیابت یا قطع تنفس به هنگام خواب در فرد بروز کرده باشد.

فرد چاق حتی در صورت تجویز دارو در صورتی به نتایج مطلوب خواهد رسید که به طور موقت آن را مصرف کند و رژیم غذایی مناسب و تحرک بیشتر داشته باشد و پس از مدتی با تغییر باثبات در تغذیه و تحرک خود به عنوان شیوه‌های جدید زندگی بتواند وزن بدن خود را بدون مصرف دارو مهار کند.

بازار داغ قرص‌های ضدچاقی

برخی کارشناسان تغذیه و پزشکان معتقدند فروش و بازاریابی قرص‌های لاغری به تجارتی ناسالم تبدیل شده است. دكتر مهدی فاتحی، متخصص غدد با «بی‌فایده و حتی مضر» خواندن این محصولات مردم را بزرگترین بازاریاب‌های این محصولات می‌خواند.

او با اشاره به اینکه گاهی مشکلات متابولیک بدن باعث چاقی می‌شود گفت که استفاده از این داروها در چنین مواقعی مشکل را پیچیده‌تر می‌کند.

دكتر شهرام نادری، مسوِول گروه درمان سازمان بهزیستی، نیز از مردم خواسته‌ بود که نسبت به تبلیغات تعدادی از شركتهای دارویی در سایتهای اینترنتی هشیار باشند.

او تصریح کرده بود که «استفاده از داروها براساس تبلیغاتی كه برروی سایتهای اینترنتی میشود، بسیار خطرناك و اعتیادآور است.»و علت اعتیاد آور بودن آن‌ها را وجود ترکیبات مواد محرک در آن‌ها توصیف کرد.

درحال حاضر می‌توان آگهی‌های تبلیغاتی فراوانی در سایت‌های اینترنتی یافت که با معرفی داروهای مختلف لاغری و گاهی با قیمت‌های زیاد به فروش آن مبادرت می‌کنند.

به دلیل نگرش منفی عمومی نسبت به چاقی و خواست بسیاری از افراد برای کاهش وزن بازار این داروها داغ است. بسیاری از افراد بدون آگاهی از اثرات جانبی دارو و صرفا با داشتن نگرش غلط معجزه‌آمیز بودن آن به مصرف آن مبادرت می‌ورزند بدون این‌که در شیوه زندگی خود به خصوص در امر تغذیه و تحرک جسمانی تغییری ایجاد کنند.