پس از تصویب تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی، تهران تلاش میکند از میان کشورهای مسلمان یارگیری کند تا از اثر تحریمها بکاهد.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ادعا میکند که همراهی با کشورهای اسلامی از جمله عربستان، در راس سیاستهای خارجی کشور است.
این در حالی است که برخی کشورهای اسلامی به ویژه عربستان سعودی از تحریمهای تازه علیه ایران جانبداری کرده و در برابر تهران موضعگیری کردهاند.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه، روز 15 تیر با تاکید بر «روابط حسنه» میان ایران و عربستان، انتشار برخی گفتهها از قول مقامهای سعودی علیه ایران را نشانه ناخرسندیها از روابط دو کشور اسلامی ارزیابی کرد.
روزنامه فیگارو چاپ پاریس، روز دهم تیر با انتشار خبری به نقل از ملک عبدالله، پادشاه سعودی نوشت که در دیدار با وزیر دفاع فرانسه گفته است «ایران و اسرائیل شایستگی موجودیت در جهان را ندارند.»
به گزارش روزنامه فیگارو، وزیر دفاع فرانسه گفتههای پادشاه سعودی در آن دیدار را تایید کرده است.
با این که ایران به گسترش روابط خود با عربستان توجه دارد، اما تا کنون روابط دو کشور چندان بدون تنش نبوده است. اوج این تنشها از هنگام برگزاری تظاهرات «برائت از مشرکان» در مراسم حج سال 1366 بود که به خشونت کشیده شد و شماری از زائران ایرانی به دست پلیس این کشور کشته شدند.
تیرگی روابط دو کشور در سال 88 به تعلیق سفرهای حج عمره زائران ایرانی انجامید.
مسئولان سازمان حج و زیارت دی ماه سال گذشته اعلام کرده بودند که تعلیق سفرهای عمره در واکنش به «رفتار ناشایست ماموران مذهبی عربستان با زائران ایرانی» بوده است و تا زمانی که ادامه داشته باشد، تعلیق هم ادامه خواهد داشت.
چندی پس از این موضعگیری، برگزاری سفرهای عمره برای زائران ایرانی از سر گرفته شد.
روابط با کشورهای اسلامی
کشورهای مسلمان با شکل گیری موج تحریمها، سختگیری را در روابط با ایران در پیش گرفتهاند.
مقامهای جمهوری اسلامی ترجیح میدهند که آثار تحریمها بر معادلات سیاسی و اقتصادی کشور را نادیده انگارند، اما این تحریمها در تصمیمگیری دوستان مسلمان ایران بیتاثیر نیست.
روابط ایران و پاکستان
اگرچه ایران و پاکستان قرارداد خط لوله صادرات گاز پارس جنوبی به پاکستان را در گرما گرم تصویب تحریم ایران امضا کردند، اما شدت گرفتن تحریمها علیه ایران بر این روابط اقتصادی بیتاثیر نبوده است.
در پی امضای این قرارداد و هشدارهای آمریکا به دولت پاکستان برای لغو آن، مقامهای پاکستانی مواضع ضد و نقیضی در این زمینه گرفتهاند.
پاکستان با این که پایبندی خود را به تحریمهای غرب علیه ایران اعلام کرده است، قرارداد صادرات گاز با ایران را لغو نمیکند.
با توجه به این که زمان اجرای این قرارداد سال 1393 اعلام شده است، آینده این قرارداد روشن نیست.
امارات؛ یار دیرینهای که دشمنی میکند
امارات مهمترین شریک تجاری ایران در سال 88، این روزها بیش از هر دولت دیگری، به خصوص در میان مسلمان نشینان، ایران را تحت فشار گذشته است.
در میان کشورهای مسلمان نشین که در مقابل تحریمهای تازه علیه ایران واکنش نشان دادهاند، امارات نخستین کشوری بود که وارد مرحله عملی شد.
پس از تصویب تحریمهای ایران در شورای امنیت، بانک مرکزی امارات در اقدامی 41 حساب متعلق به ایرانیانی که با برنامه هستهای ایران را مسدود کرد. این حسابها متعلق به افراد و یا شرکتهایی بود که در رابطه با برنامه هستهای ایران در تحریمهای شورای امنیت مورد هدف قرار گرفته بود.
امارات متحده عربی درسال 88 بیشترین بخش واردات ایران معادل 29.26 درصد از واردات ایران را از آن خود کرده بود.
در عین حال روابط حسنه ایران و امارات تا کنون نقش قابل توجهی را در تامین بنزین مورد نیاز ایران ایفا کرده است. ایران در سال 88 معادل 70 درصد از بنزین وارداتی خود را به ارزش سه میلیارد دلار از امارات وارد کرده بود. این در حالی است که تراز تجاری ایران در رابطه با امارات منفی است و واردات ایران از این کشور چندین برابر صادرات است.
امارات در حالی در مورد تحریم ایران سختگیری میکند که تجار ایرانی به عنوان یکی از مجاری مهم تجاری برای «دور زدن تحریمها» روی آن حساب کرده بودند.
به گزارش ایلنا، اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق مشترک ایران و چین با توجه به تحریمهای تکمیلی آمریکا و موانع نقل و انتقال دلار پیشنهاد کرده است که راه ورود ارزهایی چون درهم کشورهای عربی، یوان چین و حتی یورو به ایران باز شود.
یارگیری در میان دوستان مسلمان
با آنکه به نظر میرسد که اروپا و آمریکا اصلیترین تحریمکنندگان ایران هستند اما از فشار آمریکا بر برخی از متحدان ایران برای تحریم ایران نمیتوان چشم پوشید.
مالزی مسلمان نشین با وجود آنکه هنوز اقدام جدی را در همراهی با تحریمهای اخیر شورای امنیت و آمریکا انجام نداده، اما پیشتر اخبار متفاوتی از فشار آمریکا بر این کشور برای توقف صادرات بنزین به ایران منتشر شد.
شرکت پتروناس مالزی از صادرکنندان قدیمی بنزین و گازوئیل به ایران است که روزانه بین 15 تا 20 هزار بشکه بنزین و گازوئیل به ایران صادر میکرد.
این شرکت فروردین ماه امسال اعلام کرده بود که فروش بنزین به ایران را موقف کرده است. به گزارش فایننشال تایمز، این تصمیم دولت مالزی به دنبال اعمال فشارهای دولت آمریکا برای محدود ساختن دسترسی ایران به فرآوردههای نفتی و مصوبه کنگره آمریکا درباره مجازات صادرکنندگان بنزین به ایران صورت گرفته است.
دو روز پس از این خبر، نجیب رزاق، نخست وزیر مالزی، خبر قطع فروش بنزین به ایران را رد کرد و گفت از آخرین فروش بنزین در ماه مارس 2010، ایران درخواست خرید دیگری از شرکت پتروناس نداشته است.