شهرام امیری سه روز پس از بازگشتش به تهران، شب گذشته 27 تیرماه جلوی دوربین‌های برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو تلویزیون ایران نشست و با تکرار روایت خود از آن‌چه در یک سال اخیر بر او گذشته، جزئیاتی را نیز در این باره به میان آورد.

شهرام امیری سه روز پس از بازگشتش به تهران، شب گذشته 27 تیرماه جلوی دوربین‌های برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو تلویزیون ایران نشست و با تکرار روایت خود از آن‌چه در یک سال اخیر بر او گذشته، جزئیاتی در این باره به میان آورد.

مجری این برنامه خبری بر خلاف روال معمول گفت‌وگوهای رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی، سوال‌هایی دقیق با ضرب‌آهنگ تند می‌پرسید و بارها به میان پاسخ‌های امیری پرید تا سوال بعدی خود را بپرسد.

شهرام امیری در پاسخ به سوال مجری این برنامه خبری درمورد نحوه‌ ورودش به عربستان گفت که در بدو ورود به فرودگاه جده با سوال‌های «غیرعادی» ماموران فرودگاه روبه‌رو شده و همین مساله موجب نگرانی او شده بود.

او با اشاره به نحوه‌ی ربوده شدنش، ادعای آمریکا مبنی بر مراجعه به سفارت عربستان یا کشورهای دیگر را تکذیب کرد.

آقای امیری در این مصاحبه گفت که فیلم‌های مختلفی در این‌باره تهیه شده که به‌عنوان مدرک از سوی جمهوری اسلامی ارائه شده است.

این فیزیکدان ایرانی ادعا کرده است که 14 ماه پیش برای زیارت به عربستان رفته بود، اما سه روز پس از ورود به شهر مدینه، یک خودروی ون جلوی او می‌ایستد و سه سرنشین آن به فارسی از او می‌خواهند که سوار شود و او هم «از روی احترام» سوار می‌شود. او گفته است که با اسلحه تهدید شده و چشمان او را بسته و بی‌هوشش کرده‌اند.

آقای امیری می‌گوید که به خانه‌ای منتقل شده و توسط پزشکی که انگلیسی صحبت می‌کرده، بارها به او تزریق شده است. به گفته‌ی شهرام امیری، او وقتی به هوش می‌آید که خود را در هواپیمایی «نظامی» می‌یابد.

از سوی دیگر، اما مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که وی «داوطلبانه» به استخدام آمریکا درآمده و اطلاعاتی را درباره برنامه هسته‌ای ایران در اختیار سرویس اطلاعاتی آمریکا گذاشته است.

شهرام امیری در گفت‌وگوی خبری شبکه دو

محقق ساده یا جاسوس آمریکا

امیری در مصاحبه شب گذشته گفت که «یک پژوهشگر ساده فیزیک بهداشت» است و گمان می‌کند که آمریکایی‌ها به دلیل ارائه مقاله‌ای در کنفرانس بین المللی شیراز، نسبت به او کنجکاو شده‌اند.

شهرام امیری در دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر کار می‌کرد. این دانشگاه در منطقه لویزان تهران، وابسته به وزارت دفاع جمهوری اسلامی و همچنین در ارتباط با سپاه پاسداران است.

این استاد دانشگاه می‌گوید که تاکنون وارد نطنز یا فوردو نشده و اطلاعاتش در زمینه هسته‌ای، «از مردم عادی هم کمتر» است.

او همچنین ادعا کرد که در دو ماه اول که در آمریکا بوده، تحت شدیدترین شکنجه‌های روحی و روانی ماموران سازمان اطلاعاتی آمریکا قرار داشته است. به گفته‌ امیری به او دستگاه دروغ‌سنج وصل کرده‌اند و توسط تیم‌‌های روان‌شناسی با او مصاحبه می‌شده است.

آقای امیری با اشاره به پیشنهاد پرداخت 10 میلیون دلار از سوی آمریکایی‌ها در ازای همکاری او با آن‌ها گفت بارها ازسوی ماموران تهدید شده که درصورت عدم همکاری، به اسرائیل منتقل خواهد شد.

مقام‌های آمریکایی ادعا کرده‌اند که اطلاعات شهرام امیری درباره جنبه‌های محرمانه برنامه هسته‌ای ایران، «مهم و دسته اول» بوده است. اما خود او می‌گوید که آمریکایی‌ها از بحث اطلاعاتی او به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و حضور او بیشتر جنبه «تبلیغاتی» داشته است.

این استاد دانشگاه در گفت‌وگوی مفصل شنبه‌شب گفت که «یک بازی اعتمادسازی» با آمریکایی‌ها راه انداخته و آن‌ها را امیدوار به همکاری در آینده کرده است.

آقای امیری درحالی این ادعا را مطرح می‌کند که مقام‌های دولتی آمریکا گفته‌اند او سال‌ها به عنوان خبرچین از داخل ایران با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا همکاری می‌کرده است.

شهرام امیری با اشاره به خط قرمزی که برای آمریکایی‌ها تعریف کرده بود گفت که امید به همکاری در سازمان اطلاعاتی آمریکا او را از «حالت محبوس در یک پایگاه نظامی» درآورده و به حصر خانگی با امکان دسترسی به حداقل امکانات و اخبار دست یافته است.

به گفته استاد دانشگاه صنعتی مالک ‌اشتر، خط قرمز او انجام ندادن هیچ‌گونه مصاحبه‌ای علیه کشورش بوده است.

از سوی دیگر، واشنگتن‌پست از قول مقام‌های آمریکایی در واکنش به ادعاهای شهرام امیری نوشت که تا پیش از بازگشت ناگهانی شهرام امیری به ایران، او یکی از شش خبرچینی بود که اطلاعاتی از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به سیا می‌دادند و به همین دلیل در آمریکا ساکن شده بودند.
بر اساس این اطلاعات، به همه این خبرچین‌ها بسته‌های تشویقی از طرف بنگاه‌های تجاری خارج از سازمان سیا داده شد، از جمله پنج میلیون دلاری که به شهرام امیری داده شد.

آقای امیری می‌گوید که ادعاهای آمریکایی‌ها به این دلیل است که او وانمود می‌کرده یک برنامه‌ریزی بلند مدت برای حضور در آمریکا دارد.

چگونگی تهیه ویدئوها

او در بخش دیگری از این گفت‌وگو به برقرای ارتباط با سازمان اطلاعات ایران و تهیه ویدیوی اول اشاره کرد، اما درباره جزئیات این ارتباط و چگونگی تهیه این ویدئو توضیحی نداد. به گفته آقای امیری او در زمان تهیه ویدئوی اول در شهر توسان ایالت آریزوانا ساکن بوده است.

شهرام امیری درمورد نحوه برخورد آمریکایی‌ها پس از تهیه این ویدئو گفت که پلیس اف‌بی‌آی همراه سازمان اطلاعاتی آمریکا ساعت 2 نیمه شب «بدون مجوز» وارد محل زندگی او شده و با دستبند و تهدید اسلحه او را به ویرجینیا منتقل کرده‌اند. آقای امیری می‌گوید که این رفتار آمریکایی‌ها زمان اطلاع آن‌ها از تهیه ویدئوی اول و قبل از انتشار آن بوده است.

روز 17 خرداد، تلویزیون جمهوری اسلامی ویدئویی پخش کرد که در آن شخصی که خود را شهرام امیری معرفی می‌کرد، می‌گفت که از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا ربوده شده و در نزدیکی توسان در ایالات آریزونا، نگهداری می‌شود.

استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر می‌گوید که در این زمان موفق به ارائه اسناد و مدارکی به سازمان اطلاعات آمریکا شده است. به گفته‌ی او، ویدئوی دوم، در اثر فشار آمریکا به او تهیه شده است.

یک مقام آمریکایی به روزنامه واشنگتن پست گفته بود که خانواده شهرام امیری باعث شد او بخواهد به ایران باز گردد. آقای امیری در مصاحبه شب گذشته با رد این ادعا گفت که این مسأله «سناریوی» آمریکایی‌ها در واکنش به انتشار ویدئوی اول بوده است. به گفته‌ شهرام امیری او در تماس با سازمان اطلاعات کشور از سلامت خانواده‌اش اطمینان حاصل کرده بود.

استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر با تشکر از اطمینان نظام به او گفت: این یک اعتماد دو طرفه بود که هر لحظه برای من قوتش بیشتر می‌شد.

شهرام امیری درباره انتشار ویدئوی چهارم گفت که دولت آمریکا او را وادار ساخته است که این ویدئو را تهیه کند و بگوید که به زودی به کشور بازمی‌گردد.

به گفته‌ وی، آمریکا‌یی‌ها تلاش می‌‌کردند که با این کار، ایران را از انتشار ویدئوی فرار او از دست ماموران بازدارند. او تاکید کرد که هیچوقت آزاد نبوده و تحت کنترل قرار داشته است.

با این حال، آقای امیری نمی‌گوید که چگونه توانسته است از دست ماموران فرار کرده و با سازمان اطلاعات ایران ارتباط برقرار کند.

مبادله با سه «جاسوس» آمریکایی

شهرام امیری در بخش دیگری از این گفت‌وگو، ادعای جدیدی را مطرح کرد. او گفت که مقامات آمریکا از او خواسته‌اند خود را مامور اطلاعاتی ایران معرفی کند که در خارج از کشور به‌عنوان جاسوس دستگیر شده است.

به گفته‌ آقای امیری، آمریکایی‌ها به او گفته بودند که در این صورت آن‌ها می‌توانند او را با سه «جاسوس» که در مرز عراق با ایران دستگیر شده‌اند، مبادله کنند.

اشاره او به سه شهروند آمریکایی است که از مرداد ماه سال گذشته به اتهام جاسوسی در بازداشت ایران هستند. دولت ایران می‌گوید این سه نفر به دلیل ورود غیرقانونی از مرز کوهستانی کردستان عراق به خاک ایران، توسط ماموران بازداشت شده‌اند اما خانواده‌های این سه می‌گویند که آنها در حال کوهنوردی در منطقه‌ای در شمال عراق بوده‌اند و ناخواسته از مرز عبور کرده‌اند.

اسناد و مدارک علیه آمریکا

شهرام امیری در گفت‌وگوی مفصل شب گذشته‌اش تاکید کرد که مدارکی دارد که می‌تواند قضیه ربایش او را تایید کند.

آقای امیری می‌گوید که مدارک او، شماره دو تا از ماشین‌ها بوده است. او گفت که دولت آمریکا باید پاسخگوی این مسأله باشد.

به نظر آقای امیری، درصورتی که ثابت شود این افراد اعضای سازمان اطلاعات آمریکا بوده‌اند، مدارکش سند محکمی است که ادعای دولت آمریکا مبنی بر آزاد بودن او را رد می‌کند.

بازگشت به ایران

شهرام امیری می‌گوید که پس از انتشار ویدئوها، آمریکایی‌ها به او می‌گفتند در اولین فرصت او را از خاک آمریکا خارج کرده و به ایران بازمی‌گردانند.

به گفته شهرام امیری قرار بوده که از طریق کشوری اروپایی به ایران بازگردانده شود، اما آمریکایی‌ها موفق نشده‌اند آن کشور را راضی به این کار کنند.

استاد دانشگاه مالک اشتر می‌گوید که توسط یک تاکسی و با اسکورت نیروهای امنیتی از شهر هرندن در شهر ویرجینیا به دفتر حافظ منافع ایران منتقل شده است.

او گفت آمریکایی‌ها به او یک گوشی تلفن همراه داده بودند تا اگر تصمیمش عوض شد، به آنان خبر بدهد. اقای امیری تاکید کرد این گوشی را با خود به ایران آورده و در اختیار مقامات اطلاعاتی است.

از شهرام امیری در بامداد پنج‌شنبه 24 تیر به عنوان «قهرمان» توسط مسئولان دولتی جمهوری اسلامی و خانواده‌اش در فرودگاه امام خمینی تهران استقبال شد.

اما منوچهر متکی، وزیر خارجه درباره شهرام امیری گفته است: ما ابتدا باید ببینیم که در این دو سال چه اتفاقی افتاده و بعد تصمیم می‌گیریم که آیا او یک قهرمان است یا نه.

چه بر سر امیری می‌آید؟

در روزهای گذشته در رسانه‌های آمریکایی صحبت‌هایی از چند کارشناس و مقام سیا مطرح شد حاکی از این که احتمال داده می‌شود شهرام امیری در آینده زیر فشار وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی نگه داشته شود.

چارلز اس. فدیس که تا اردیبهشت دو سال پیش، بخش سلاح‌های کشتارجمعی را در مرکز ضدتروریسم سیا هدایت می‌کرد، می‌گوید: شهرام امیری در دردسر بزرگی افتاده و تا مدت‌ها به نوعی زندانی خواهد ماند.

آقای فدیس می‌گوید دستگاه اطلاعاتی ایران می‌تواند از امیری حرف‌های زیادی بیرون بکشد. او می‌تواند خواسته یا ناخواسته، به ایرانی‌ها کمک کند که از تلاش‌های سیا برای جاسوسی سر در بیاورند و شاید زندگی افرادی با آن خطر بیفتد.

این مقام پیشین سیا می‌گوید اگر شهرام امیری حواسش را درباره سوال‌هایی که پرسیده می‌شود جمع نکرده باشد، ایران می‌تواند اطلاعات زیادی از او بگیرد.

به گفته فدیس، هروقت از یک خبرچین سوالی می‌پرسید، این سوال می‌تواند نشان بدهد چه می‌دانید، چه نمی‌دانید، به چه دسترسی دارید، به چه دسترسی ندارید، چه چیز برایتان مهم است، و چه چیز برایتان بی‌اهمیت است.

در یک رویداد مشابه، ویتالی یورچنکو مامور ک.گ.ب شوروی سابق در سال 1985 به آمریکا پناه برد تا یه ماه بعد باز به شوروی برگردد.

ویتالی یورچنکو هم ادعا کرده بود که شکنجه‌گرانش در سیا به او دارو داده‌ بودند. او توانست خودش را به سفارت شوروی در واشنگتن برساند و در کنفرانس‌های خبری متعدد ادعا کرد که ماموران سیا به او قول پرداخت یک میلیون دلار داده بودند تا در آمریکا بماند.