خبرگزاری رویترز در این گزارش منافع روسیه در حوزه انرژی ایران و تاثیر تحریمها بر روابط دو کشور را بررسی کرده است
خبرگزاری رویترز در مقالهای به بررسی رابط همزمان ایران و روسیه و روسیه و آمریکا پرداخته است و معتقد است که روسیه، بزرگترین تولیدکننده گاز جهان، باید مسیر دقیقی میان تلاشهای خود برای بهبود روابط با واشنگتن و روابط دیرینهاش با ایران ترسیم کند.
نیروگاه اتمی بوشهر که مهمترین پروژه انرژی روسیه در ایران است آمریکا را نگران کرده است که جمهوری اسلامی از طریق این نیروگاه میتواند به سلاح اتمی دست پیدا کند.
اگرچه روسیه بارها اعلام کرده که نیروگاه بوشهر صرفا برای تامین برق موردنیاز ایران است، اما دیمیتری مدودف، رئیسجمهور روسیه، بهتازگی گفته است که ایران به ساخت سلاح هستهای نزدیک میشود و با این سخن این گمانهزنی را تقویت کرده است که روسیه از ایران فاصله میگیرد.
این در شرایطی است که سرمایهگذاری دو میلیارد دلاری شرکت دولتی گازپروم روسیه در پروژه میدان گازی پارس جنوبی یک سرمایهگذاری مهم این کشور در ایران به شمار میرود. بازوی نفتی گازپروم هم یک توافقنامه برای توسعه دو میدان نفتی ایران دارد.
اما شرکت گازپروم تاکید کرده است که این قراردادهای انرژی با ایران درصورتی نهایی خواهد شد که مشمول تحریم قرار نگیرد، زیرا لوک اویل، دومین شرکت نفتی روسیه، هدف تحریمها قرار گرفت و به همین دلیل صادرات بنزین به ایران را متوقف کرد و تهران از یکی از تامینکنندگان عمده بنزین خود محروم شد.
لوکاویل، بزرگترین شرکت نفتی غیردولتی روسیه، فروردین 88 اعلام کرد که همکاری با ایران را کنار گذاشته است.
آیا آمریکا تحریم ایران را کنار میگذارد؟
در بررسی تاثیر تحریمهای آمریکا روی روسیه، میتوان از لوک اویل نام برد که نمونهای از یک شرکت روسی با فعالیت اقتصادی گسترده برون مرزی است.
لوک اویل دوهزار پمپ بنزین در آمریکا دارد و درست در چند کیلومتری کاخ سفید لوگوی این شرکت روی پمپ بنزینها دیده میشود.
تام بوگل، وکیلی که در شرکت بینالمللی حقوقی «دچرت» در زمینه تحریمهای آمریکا فعال است، میگوید که کاملا روشن است که قانون تحریم آمریکا برای شرکتهای خارجی نفت و انرژی طوری تنظیم شده است تا این شرکتها بین معامله با آمریکا و معامله با ایران، یکی را انتخاب کنند.
ایران هم در این میان بیکار ننشسته است؛ هفته گذشته شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد شرکتهایی که از تجارت با ایران عقبنشینی کردهاند ازجمله لوک اویل روسیه را در فهرست سیاه خود قرار خواهد داد.
با توجه به این شرایط این سوال مطرح است که آیا دولت آمریکا باید علیه روسیه اقدام کند یا باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، قانون تحریم ایران را نادیده بگیرد؛ البته اگر بتواند استدلال کند که نادیده گرفتن این قانون درجهت منافع و مصالح کشورش خواهد بود.
آیا روسیه به ایران نیاز دارد؟
هفته گذشته زمانی که مسعود میرکاظمی، وزیر نفت ایران، برای دیدار با همتای روسی خود و امضای قرارداد همکاری انرژی با نام «نقشه راه» به مسکو رفت، روسیه برای دلجویی از ایران گامهایی برداشت.
همانطور که سرگئی لوکاینف، نویسنده روسی مجله «گلوبال افرز»، نوشته است ذخایر گازی ایران و نقش بالقوه این کشور به عنوان تامینکننده رقیب گاز به اروپا برای روسیه بسیار مهم است.
لوکاینف میگوید: مادامی که ایران کنار گذاشته شود پروژه ناباکو هم اجرایی نخواهد شد. اما تغییر برخی مسائل در این مسیر ممکن است موجب ناراحتی مسکو شود.
روسیه که یک چهارم گاز اروپا را تامین میکند بارها گفته است که ناباکو برای تبدیل شدن به یک پروژه مثبت و معتبر ذخایر کافی گاز ندارد مگر آنکه ایران به این پروژه بپیوندد.
هفته گذشته بلغارستان، رومانی، مجارستان و اتریش به همراه ترکیه قرارداد خط لوله گاز ناباکو را در حالی در ترکیه امضا کردند که دعوتی از ایران برای حضور در این طرح صورت نگرفت.
برخی کارشناسان بر این باورند که کشورهایی که قرار است گاز مورد نیاز این خط لوله را تامین کنند، آنقدر گاز ندارند که بتوانند گاز مورد نیاز این طرح را در دراز مدت تامین کنند.
خط لوله سه هزار و سیصد کیلومتری نابوکو برای مشتریان اروپایی، جایگزینی برای بخشی از گاز روسیه خواهد بود که قرار است این خط لوله، گاز را از دریای خزر و خاورمیانه به ترکیه و از آن جا به کشورهای اتحادیه اروپا منتقل کند.
رقابت بینالمللی در ایران تشدید میشود
اگر شریکان روسی ایران به آینده نگاهی داشته باشند ممکن است فرصتهای سیاسی متفاوتی را درنظر بگیرند که تحریم در آن جایی نداشته باشد.
روسیه میتواند امیدوار باشد همانگونه که روابط دوستانه خود را با حکومت صدام حسین در عراق حفظ کرد، روابط دوستانه خود را با حکومت کنونی ایران حفظ کند تا اگر تحریمهای ایران برداشته شد نخستین کشوری باشد که در بخش منابع دستنخورده ایران سرمایهگذاری کند.
والری نسترف، تحلیلگر مسائل مالی روسیه، پیشبینی میکند که اگر تحریمهای ایران برداشته شود نه تنها روسیه بلکه تمام شرکتهای بینالمللی در بخش انرژی ایران سرمایهگذاری خواهند کرد و اوضاع مانند عراق خواهد شد و رقابت فشردهای ایجاد خواهد شد.