نویسنده مقاله محاسبات استراتژیک آمریکا و اسرائیل در برابر برنامه هستهای ایران و احتمال حمله به ایران را بررسی کرده است.
جفری گلدبرگ، تحلیلگر مجله آمریکایی آتلانتیک، مقاله زیر را در مورد احتمال حمله اسرائیل به ایران و پیامدهای آن نوشته است:
دیدگاههای آمریکا و اسرائیل در مورد ایران هستهای تفاوت دارد؛ چشمانداز ایران هستهای چالشهای امنیتی جدید را در سطح ملی برای دولت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، ایجاد خواهد کرد و امیدواری او به پایان تکثیر سلاح هستهای را نابود خواهد کرد اما از دیدگاه اسرائیل، ایران هستهای تهدیدی برای موجودیت خود اسرائیل به حساب میآید.
با توجه به این اختلاف دیدگاهها این سوال مطرح است که چه کسی و چگونه ایران را از تبدیل شدن به قدرت هستهای باز میدارد.
در اینجا محاسبات استراتژیک آمریکا و اسرائیل در مورد جلوگیری از ایجاد ایران هستهای و چگونگی حمله هوایی اسرائیل به این کشور بررسی میشود.
امکان دارد که تا 12 ماه دیگر تحریمهای اقتصادی موجب شود که رهبران ایران از ادامه رسیدن به سلاح هستهای متوقف شوند؛ امکان دارد که جنبش سبز جایگزین حکومت ملاها شود یا اینکه افراطیگرایی ایدئولوژیکی حکومت ایران تعدیل شود؛ امکان دارد عملیات خنثیسازی سازمانهای اطلاعات جاسوسی اسرائیل، آمریکا و بریتانیا برای خرابکاری برنامه هستهای ایران موثر واقع شود و حتی امکان دارد اوباما دستور حمله به تاسیسات غنیسازی اورانیوم ایران را صادر کند.
اما تمام این احتمالات موجب نخواهد شد اوباما بهزودی به نیروهای آمریکایی دستور حمله به تاسیسات هستهای ایران را بدهد.
اگرچه این امکان هم وجود دارد که بهار آینده دولتمردان اسرائیل به مقامهای کاخ سفید اطلاع دهند که با چند صد هواپیمای جنگنده به ایران حمله کردهاند و حتی مجبور شدهاند ژ بهطور مستقیم از حریم هوایی عراق، کشوری که هواپیماهای جنگنده آمریکا در آن مستقر شدهاند هم عبور کنند.
مقامهای اسرائیل در توضیح حمله به ایران به مقامهای واشنگتن خواهند گفت که پس از هیتلر، ایران هستهای بزرگترین تهدید علیه بقای یهودیان است؛ با این حمله اجرای برنامه هستهای ایران بین سه تا پنج سال به تاخیر میافتد؛ و برای اجازه گرفتن از آمریکا خیلی دیر بوده است.
زمانی که اسرائیل به تاسیسات غنیسازی اورانیوم در نطنز، قم، اصفهان و نیروگاه بوشهر حمله کند صرفنظر از موفقیت یا عدم موفقیت در نابود کردن برنامه هستهای ایران، فرصت تغییر خاورمیانه و دامن زدن به اقدامات تلافیجویانه را ایجاد میکند و یک جنگ تمام عیار منطقهای بهراه خواهد انداخت که به مرگ هزاران اسرائیلی و ایرانی و آمریکایی و عرب منجر خواهد شد.
اسرائیل با حمله به تاسیسات هستهای ایران برای اوباما که گرفتار جنگ افغانستان است بحران ایجاد خواهد کرد؛ روابط میان واشنگتن و بیتالمقدس را ازهم گسیخته میکند؛ موجب تحکیم قدرت ملاها در تهران خواهد شد؛ قیمت نفت را بهشدت بالا میبرد؛ اقتصاد جهانی را دچار حادترین مشکلاتی میکند که تاکنون تجربه نکرده است.
دولت اسرائیل با حمله به ایران موجب حملات تررویستی تحت حمایت ایران به قوم یهود میشود؛ سرنوشت مرگباری را برای یهودیان رقم میزند و اسرائیل را از یک سرپناه برای مردم آزاردیده به جامعهای مطرود تبدیل میکند.
درعین حال اگر اسرائیل بتواند برنامه هستهای ایران را فلج کند دشمن هستهای یهودیستیز خود را از بین میبرد و حکومتهای عرب میانهرو خاورمیانه که از بمب ایران (که گاه در مقیاس بمبهای تلآویو است) میترسند، پنهانی از اسرائیل تشکر میکنند و اسرائیل موفق خواهد شد با گسترش سلاح هستهای در خاورمیانه مقابله کند همان هدفی که کاخ سفید دنبال میکند.
براساس این احتمالات تا بیش از هفت سال دیگر اسرائیل در نهایت به ایران حمله خواهد کرد زیرا از مارس 2009 تاکنون در مصاحبه با بیش از 40 سیاستگزار اسرائیلی و بسیاری از مقامهای آمریکایی و عرب پرسیدهام «چند درصد شانس حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران در آینده نزدیک وجود دارد؟» و اتفاقنظر بر این بود «بیش از 50 درصد احتمال هست که اسرائیل تا ژوئیه آینده به ایران حمله کند».
نتانیاهو چه گفت
در مصاحبهای که مارس 2009 با بنیامین نتانیاهو پیش از سوگند نخستوزیری با او داشتم او از زرادخانه اسرائیل که بیش از یکصد سلاح هستهای دارد سخنی نگفت اما برنامه هستهای ایران را تهدیدی برای اسرائیل و تمام تمدن غرب دانست.
نتانیاهو مانند بسیاری از رهبران اسرائیلی بر این باور است که اگر ایران به سلاح هستهای دست پیدا کند از این سلاح به عنوان یک اهرم فشار جدید برای تقویت گروههای تروریستی تحت حمایت خود استفاده خواهد کرد و ماهیت 100 ساله صهیونیست تضعیف خواهد شد.
نتانیاهو جدول زمانی برای حمله به ایران مشخص نکرد اما به گفته افرادی که با افکار او آشنایی دارند، نتانیاهو ایران را مشکل جهانی میداند و معتقد است که جهان به رهبری آمریکا وظیفه دارد ایران را زمینگیر کند.
نخستوزیر اسرائیل اعمال تحریمهای سازمان ملل و تحریمهای شدیدتر آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران را هم ناکارآمد میداند.
براساس گفتوگو با سیاستگزاران اسرائیلی پایان دسامبر 2010 صبر و حوصله تل آویو سرخواهد آمد و این میتواند به معنی آغاز حمله به ایران باشد.
رابرت گیتس، وزیر دفاع اسرائیل در نشست ژوئن امسال با وزیران دفاع ناتو گفت: ایران یک تا سه سال آینده به سلاح هستهای دست پیدا میکند.
یک مقام اسرائیلی هم اعلام کرد: مارس 2011 زمان حمله به ایران خواهد بود و اگر براساس برآوردها هیچ چیزی تغییر نکند اسرائیل با شروع سال جدید میلادی گام بعدی خود را علیه ایران برمیدارد.
ازسوی دیگر اسرائیل در پی یافتن پاسخ به این سوال است که اگر اوباما نیرویی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای مستقر کند، پیامدهای آن چه خواهد بود.
اسرائیل خواستار توجه تمام جامعه بینالملل بهویژه آمریکا به ایران است و بسیاری از رهبران میانهرو عرب هم چنین موضعی دارند.
واکنش رهبران عرب
یوسف العطابی، سفیر امارات متحده عربی در سازمان ملل، اعلام کرد کشورش از حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران حمایت میکند.
به گفته العطابی اگر آمریکا به ایران اجازه دهد به یک قدرت هستهای تبدیل شود، کشورهای کوچک عربی خلیج فارس چارهای ندارند جز اینکه برای حفاظت از خود با ایران متحد شوند.
بسیاری از رهبران عربی هم بر این باورند که جایگاه آمریکا در خاورمیانه به تمایل آن کشور به مقابله با ایران بستگی دارد و میگویند حمله هوایی به چند تاسیسات هستهای در ایران به پیچیدگی حمله به عراق نیست و آمریکا بهراحتی میتواند این کار را انجام بدهد.
باراک اوباما نیز هربار تاکید کرده است تمام گزینهها برای مقابله با ایران هستهای روی میز قرار دارد و بر اساس همین گفتهها اگر ایران به سلاح هستهای دست یابد اوضاع هستهای تمام جهان تغییر خواهد کرد و کشورهای خاورمیانه هم نیاز بالقوه خود را برای دستیابی به سلاح هستهای اعلام خواهند کرد.
اما مقامهای اسرائیلی تردید دارند مردی که خود را مخالف سیاستهای خارجی جورج بوش میداند یک حمله بازدارنده به یک کشور مسلمان را شروع کند.
یک مقام ارشد اسرائیلی گفت: اگر اسرائیل به این نتیجه برسد که اوباما آغازگر حمله به ایران نخواهد بود، شمارش معکوس برای حمله یکجانبه اسرائیل به ایران شروع خواهد شد.
سوال دوم این است که آیا نتانیاهو (با توجه به درکی که نسبت به نقش آمریکا در حفظ موجودیت اسرائیل دارد) با حمله یکجانبه به ایران موجب دوری آمریکا از اسرائیل خواهد شد؟
پیامدهای روابط اسرائیل و آمریکا
اگر ایران به تلافی حمله اسرائیل علیه نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان اقدامی بکند، پیامدهای روابط نظامی اسرائیل با آمریکا فاجعهبار خواهد بود.
به گفته یک مقام اسرائیلی «تهدید ایران به نسلکشی یهودیان و تکرار کشتار جمعی شش میلیون یهودی در زمان جنگ جهانی دوم» تنها دلیلی است که نتانیاهو با حمله به ایران، روابط تلآویو با واشنگتن را به خطر خواهد انداخت.
یک مقام اسرائیلی هم تاکید کرد بنیامین نتانیاهو به این دلیل بر حفظ تاریخ یهود در اسرائیل و حمله به ایران تاکید دارد که در ورای ذهنش افکار «بن زاین نتانیاهو»، پدر صد سالهاش، قرار دارد. پدر او بر این عقیده است که یهودیستیزی در تمام اشکال وجود دارد.
بن زاین گفته است: ایران وعده داده است صهیونیستهای سرزمین اسرائیل را نابود خواهد کرد اما به صهیونیستهای آمریکا گفته شده که در امان خواهند ماند. به همین دلیل اکنون فرصت معقولی برای مقابله موفقیتآمیز در برابر ایران است.
یکی از اعضای حزب لیکود اسرائیل با اشاره به افکار قاطعانه بن زاین برای مقابله با ایران تاکید کرد: تشکیل کشور مستقل فلسطین پس از مرگ بن زاین فرصت خواهد بافت.
«سخنان احمدینژاد دیدگاه دولت ایران»
اما یکی از جوانب درگیری میان اسرائیل و ایران وجود فرهنگهای ایرانی و یهودی است که همیشه با هم دشمن نبودهاند. کوروش از پادشاهان ایرانی دوهزار و 500 سال پیش یهودیان را از اسارت بابلیون نجات دارد و به سرزمین اسرائیل بازگرداند.
اگرچه جامعه یهودیان باستان در ایران زندگی میکردند و روابط دیپلماتیک ایران و اسرائیل در زمان شاه نزدیک بود اما عمق نفرت ایران از اسرائیل را میتوان در سخنان محسن رضایی دید که سال 1991 گفته بود: روزی فرا خواهد رسید که یهودیان مانند سلمان رشدی هیچ جایی در دنیا برای زندگی پیدا نخواهند کرد.
پاسخ نفرت ایران نسبت به یهودیان را میتوان در اندیشه مسلمانان شیعه پیدا کرد که «یهودیان را نجس و ناپاک میدانند».
احمدینژاد هم بار دیگر ژوئن امسال هولوکاست را «یک داستان ساختگی» نامید که به گفته او 60 سال پیش جنایتکارترین افراد سراسر جهان با تجهیزات و در اختیار گرفتن رسانهها فلسطین را اشغال کردند و یک افسانه به نام نسلکشی ساختند.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، هم تاکید کرد: سخنان احمدینژاد در مورد هولوکاست و اسرائیل دیدگاه دولت ایران است.
فرار مغزهای اسرائیل
بنیامین نتانیاهو درمورد چالشهای ایران هستهای هشدار داد که از یک سو شبهنظامیان اسلامگرای تحت حمایت ایران با داشتن موشک و تحت چتر هستهای ایران در تمام قارهها مستقر خواهند شد و از سوی دیگر ایران کشورهای عربی منطقه را متقاعد خواهد کرد که از صلح با اسرائیل دوری کنند.
به گفته نتانیاهو خاورمیانه درحال حاضر شعلهور است اما یک مسابقه تسلیحاتی موجب انفجار منطقه خواهد شد.
ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل، گفت: وجود ایران هستهای روی زندگی مردم اسرائیل هم اثر خواهد گذاشت زیرا جوانان اسرائیلی تمایل ندارند تحت تهدید حمله اتمی زندگی کنند و در این صورت از اسرائیل مهاجرت خواهند کرد.
برخی مقامهای اسرائیلی هم هشدار دادهاند که با وجود تهدید ایران هستهای فرار مغزها در اسرائیل پیش خواهد آمد و اسرائیل آینده اسرائیل امروز نخواهد بود.
دولتمردان اسرائیلی با هر گرایش سیاسی میگویند «یهودیانی که از جنگ جهانی دوم زنده ماندهاند یک درس را آموختهاند و آن بهای بیقدرتی است.»
انتقاد از اوباما
در شرایطی که دولتمردان اسرائیلی تاکید کردهاند باید ایران را از دستیابی به سلاح هستهای بازداشت و حمله را راهحل میدانند باراک اوباما هنوز از وجود تمام گزینهها روی میز حرف میزند.
امتناع اوباما از حمله به ایران نه تنها مقامهای اسرائیلی را نگران کرده است بلکه نیکولا ساکوزی، رئیسجمهور فرانسه، هم از این موضع اوباما بهشدت انتقاد کرده و حاصل آن را «غنیسازی بیشتر اورانیوم و اعلامیههای رهبران ایران برای نابودی اسرائیل» دانسته است.
این در حالی است که دنیس راس، یک مقام شورای امنیت ملی آمریکا، با حمایت از دیپلماسی اوباما در مورد ایران گفته است: دولت اوباما به همه چیز فکر کرده است و در حال بررسی اثرات تحریم بر ایران است که درمیان دیگر عوامل داخلی موجود در این کشور ازجمله حذف یارانهها و شکاف در میان جناحهای حاکم، به اقتصاد و مدیریت این کشور آسیب زده است.
اما سوالی که هیچیک از دولتمردان آمریکا پاسخ ندادهاند این است که اگر تحریمها به شکست منجر شود دولت آمریکا چه خواهد کرد.
این سوال بیجواب موجب تردید مقامهای اسرائیلی نسبت به موضع باراک اوباما شده است تا جایی که برخی از «یهودیستیزی» اوباما سخن گفتهاند.
اگرچه بسیاری از مقامهای نظامی اسرائیل هم مخالف حمله یکجانبه به ایران هستند و میگویند مقامات آگاه تلآویو و واشنگتن بهطور مشترک میتوانند نقشه حمله به تاسیسات هستهای ایران را در زمان مناسب طراحی کنند.
سوال دیگر اینجا است که اگر اسرائیل یک جانبه به ایران حمله کند چطور میتواند مطمئن شود که تاسیسات هستهای ایران را نابود کرده است.
دیدگاه پرز
برخی کارشناسان جنگی اسرائیل تاکید دارند که اسرائیل چارهای ندارد جز آنکه کماندوهای خود را به منطقه کردنشین خودمختار شمال عراق بفرستد تا از نابودی این تاسیسات مطمئن شود و کار خود را در برابر ایران تمام کند.
در میان تمام مقامهای اسرائیلی شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل، برنامه اتمی ایران را خطرناک میداند اما طرفدار «تحریمهای اخلاقی» پس از تحریمهای اقتصادی علیه ایران است.
پرز ضمن مخالفت با حمله یکجانبه اسرائیل به ایران پیشنهاد داد: باید یک چتر سیستم دفاع ضدموشکی اطراف ایران برقرار کرد تا موشکهای این کشور قدرت پرواز نداشته باشند.
به گفته شیمون پرز اوباما با تهدید ایران مقابله خواهد کرد زیرا میداند که منافع اسرائیل و آمریکا به هم گره خورده است.
من فکر میکنم در شرایط فعلی آرزوی ۹۰ در صد ایرانیها اینست که امریکا یا اسراییل به ایران حمله کنه، به خصوص اسراییل این عمل نیک را انجام بده بهتر است به خاطر اینکه این رژیم همش راجع به بدی اسراییل صحبت میکند. دشمن دشمن من، دوست منست.