اعضای اوپک که کنترل بازار جهانی نفت را در دست دارند، برای کاهش مرحله‌ای تولید نفت به توافق رسیده‌اند.

اعضای اوپک که کنترل بازار جهانی نفت را در دست دارند، برای کاهش مرحله‌ای تولید نفت به توافق رسیده‌اند.

این توافق در پی کاهش تقاضای جهانی نفت و افت شدید قیمت انواع نفت خام در بازارهای جهانی به‌ دست آمده است.

اعضای اوپک که درآمدهای‌شان به طور عمده به درآمد حاصل از فروش نفت خام وابسته است با نگرانی از این وضعیت و جلوگیری از کاهش بیشتر بهای نفت خام، اقدام به برگزاری نشست فوق‌العاده در وین در 24 اکتبر (سوم آبان) کرده‌اند که ابتدا قرار بود 18 نوامبر (28 آبان) برگزار شود.

در این راستا، نماینده ایران در هیات عامل اوپک اعلام کرد این گروه کاهش تولید مرحله‌ای نفت را با یک میلیون بشکه در روز شروع خواهد کرد.

محمدعلی خطیبی تاکید کرد اوپک گام اول را برای کنترل بازار در ماه سپتامبر برداشت، زیرا تقاضای جهانی نفت دو میلیون بشکه کاهش یافته است.

کارتل نفتی اوپک در ماه سپتامبر خبر داده بود تولید نفت را به‌ تدریج و طی چند مرحله کاهش خواهد داد.

خطیبی در حالی از کاهش تولید حمایت کرده که ایران در تیرماه امسال با تولید چهار میلیون و 230 هزار بشکه نفت در روز، رکورد تولید نفت خام را در 30 سال گذشته شکست و قیمت سبد نفتی اوپک به بیش از 135 دلار در هر بشکه رسید.

قیمت نفت روز دوشنبه بشکه‌ای 73 دلار اعلام شد این در حالی است که بهای آن در بازارهای جهانی در ماه جولای به بشکه‌ای 147 دلار رسیده بود.

کاهش قیمت نفت و تاثیر آن برکشورهای نفتی تا حدی نگران‌کننده شده که شکیب خلیل، رئیس اوپک و مقام‌های نفتی قطر، لیبی و ونزوئلا نیز خواستار کاهش تولید نفت اوپک شده‌ا‌ند.

خلیل، رئیس اوپک نیز از احتمال کاهش دو مرحله‌ای تولید نفت با هدف تضمین ثبات بازار در نشست اوپک خبرداد.

افزایش قیمت نفت پیش از نشست اوپک

در آستانه نشست فوق‌العاده اوپک، قیمت نفت در بازارهای جهانی پنج درصد افزایش یافت.

قیمت نفت خام آمریکا با 3.62 درصد افزایش، به بشکه‌ای 75.47 دلار و نفت برنت لندن با افزایش 3.42 درصد، به بشکه‌ای 73.02 دلار در هر بشکه رسید.

ادیسون آرمسترانگ، تحلیلگر انرژی افزایش قیمت نفت را در نتیجه تصمیم اعضای اوپک برای کاهش تولید دانست.

رئیس اوپک روز دوشنبه اعلام کرد که تولیدکنندگان غیر اوپک مانند روسیه، نروژ و مکزیک باید برای کمک به تثبیت قیمت متزلزل نفت، تولید نفتی خود را کاهش دهند.

وی تصریح کرد که اگر قیمت نفت به بشکه‌ای زیر 70 دلار برسد، بسیاری از پروژه‌های نفتی در سطح بین‌المللی از بین خواهند رفت یا اجرای آن‌ها به تعویق خواهد افتاد.

به نظر می‌رسد نخستین تاثیر سخن رئیس اوپک، به افزایش پنج درصدی قیمت جهانی نفت کمک کرده است.

سقف تولید رسمی فعلی اوپک معادل 28 میلیون و800 هزار بشکه در روز تعیین شده و این در حالی است که هدف تولید پیشین اوپک معادل 29.67 میلیون بشکه در روز بوده است.

دبیرخانه ‌اوپک در گزارش جدید خود عنوان کرد که سبد نفتی اوپک، متشکل از 13 نوع نفت‌خام، به 63 دلار و 82 سنت رسیده که در مقایسه با دوره گذشته 48 سنت افزایش داشته است.

مخالفت با تصمیم اوپک

رکود جهانی اقتصاد و وضعیت نابسامان بازارهای اعتباری، چشم‌انداز مصرف جهانی نفت را تیره کرده است. از این‌ رو، اعضای اوپک که 40 درصد نفت جهان را تولید می‌کند، موافقت کرده‌اند نشست این کارتل را زودتر از موعد برگزار کنند و کاهش تولید را بررسی کنند.

در این میان پیش از آن که تمام اعضای اوپک به توافق نهایی برسر کاهش تولید برسند، گزارش‌ها از مخالفت با تصمیم اوپک حکایت می‌کند.

یک مقام نفتی اوپک به روزنامه عرب زبان الحیات گفت: اوپک به کاهش تولید نفت در سطح گسترده نیازی ندارد، بلکه باید به بازارهای مالی جهانی اطمینان دهد که نقش خود را به عنوان یک سازمان مسئول تقویت خواهد کرد.

تحلیلگران غربی کاهش تولید اوپک را به تصمیم عربستان سعودی مشروط کرده‌اند که بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک است.

سایمون واردن، تحلیلگر «گلوبال اینسایت» گفت: اگر سعودی‌ها آماده کاهش تولید نفت باشند، مطمئن باشید که تولید نفت کاهش خواهد یافت.

اگر چه طبق پیش‌بینی تحلیلگران تولید نفت اوپک یک تا دو میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت، اما سوال واقعی اینجاست که آیا تمام اعضا به این تعهد پای‌بند خواهند بود.

برای کشورهایی مانند ایران و ونزوئلا که شرایط اقتصادی نسبتا نابسامانی دارند، چشم‌انداز کاهش اجباری تولید نفت به مراتب وخیم‌تر از چشم‌انداز کاهش قیمت نفت است.

برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که اوپک کاهش تولید را به‌طور کامل اجرا نخواهد کرد، بلکه اعضا باید در دراز مدت راه تثبیت میانگین قیمت را پیدا کنند، زیرا با قیمت کنونی بسیاری از حفاری‌های برون ساحلی و کاوش‌های نفتی متوقف خواهند شد.

نوبو تاناکا، رئیس اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی گفت: اگر قیمت‌های نفت به علت کاهش تولید اوپک افزایش یابد دوره رکود اقتصاد جهان طولانی خواهد شد.

از سوی دیگر، رشد بحران مالی و قیمت سوخت در ابتدای سال جاری میلادی، بر رشد وزنه‌های اقتصادی جهان تاثیر منفی گذاشته است.

رشد اقتصادی در چین، که دومین مصرف‌کننده نفت جهان است، در سه ماه سوم سال 9 درصد کاهش یافته است که توسعه اقتصاد این کشور را برای اولین بار از سال 2002، یک عدد تک رقمی نشان می‌دهد.

طبق پیش‌بینی دویچه بانک، نرخ فلزات صنعتی تحت تاثیر عوامل کنونی، رکود بازارهای مالی و کاهش تولید نفت،، قرار خواهد گرفت.

براساس این پیش‌بینی، انتظار می‌رود قیمت نفت تا سال آینده به بشکه‌ای 50 دلار سقوط کند. از این رو همان‌طور که در سال‌های 1998 و 2001 اتفاق افتاد، اوپک تلاش خواهد کرد قیمت نفت را بالا ببرد آن هم در زمانی که رشد تولید ناخالص داخلی (جی دی پی) به زیر دو درصد برسد.